Eurobank Research:Ανοδικές τάσεις στον κλάδο της μεταποίησης στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία

Την πορεία οικονομικών δεικτών που αφορούν τον κλάδο τηςμεταποίησης στην Ελλάδα παρουσιάζει το τελευταίο τεύχος του 7 ημέρες Οικονομία από την Eurobank Research.

Βάσει των στοιχείων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) παρατηρείται ότι ανάμεσα σε 11 συγκεντρωτικούς κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, ο κλάδος της μεταποίησης είναι ο μόνος που σε όρους πραγματικής ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας έχει πλησιάσει σε σημαντικό βαθμό τα προ κρίσης χρέους επίπεδα (2007).

Αξίζει να σημειωθεί ότι το β’ τρίμηνο του 2023 η συνολική ακαθάριστη προστιθέμενη αξία που παρήχθη στην ελληνική οικονομία (€42,6 δισεκ. σε σταθερές τιμές, εποχικά διορθωμένα στοιχεία) υπολειπόταν άνω των 20 ποσοστιαίων μονάδων σε σύγκριση με το αντίστοιχο μέγεθος του β’ τριμήνου του 2007. Η αντίστοιχη απόκλιση για τη μεταποίηση ήταν μόλις -2,6 ποσοστιαίες μονάδες. Είναι πολύ πιθανόν η ανοδική τάση που εμφανίζει ο κλάδος της μεταποίησης στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία να συνδέεται με την ενίσχυση του βαθμού εξωστρέφειας της οικονομίας αλλά και με μεταβολές, προσωρινές και μόνιμες, που προκάλεσε η πανδημία.

• Δείκτης Παραγωγής στη Μεταποίηση και Βαθμός Χρησιμοποίησης Εργοστασιακού Δυναμικού στη Βιομηχανία

Όπως συνέβη στους περισσότερους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, έτσι και στη μεταποίηση, η 6ετια 2008-2013 χαρακτηρίστηκε από συρρίκνωση της παραγωγής, της απασχόλησης και του βαθμού εκμετάλλευσης του παραγωγικού συντελεστή του φυσικού κεφαλαίου. Συγκεκριμένα, ο δείκτης παραγωγής μεταποίησης, ένας δείκτης που δημοσιεύει κάθε μήνα η ΕΛΣΤΑΤ, κινήθηκε έντονα καθοδικά, με τον μέσο όρο 12μηνου να διαμορφώνεται στις 96,6 μονάδες το 2013 από 138,4 μονάδες το 2007 (-30,2%). Αντιστοίχως, ο βαθμός εκμετάλλευσης εργοστασιακού δυναμικού στη βιομηχανία, μια στατιστική που δημοσιεύει κάθε δύο μήνες η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) και δύναται να θεωρηθεί ως μια προσέγγιση του βαθμού χρήσης του παραγωγικού συντελεστή του φυσικού κεφαλαίου, από 77,0% το 2007 μειώθηκε στο 65,9% το 2013 (-11,2 ποσοστιαίες μονάδες). Τα εν λόγω αποτελέσματα παρατίθενται στο Σχήμα 1.

Μετά τη μεγάλη ύφεση της περιόδου 2008-2013 ο κλάδος της μεταποίησης στην Ελλάδα βρίσκεται σε ανοδική τάση. Αναλυτικά, ο μέσος όρος του δείκτη παραγωγής μεταποίησης στο 8μηνο Ιαν-Αυγ-23 ήταν υψηλότερος κατά 32,0% σε σύγκριση με το 12μηνο Ιαν-Αυγ-14 (από 96,6 μονάδες στις 127,5), ενώ και ο βαθμός εκμετάλλευσης εργοστασιακού δυναμικού στη βιομηχανία κατέγραψε αύξηση 8,5 ποσοστιαίων μονάδων (από 65,9% στο 74,4%). Βάσει των αναλυτικών στοιχείων που παρουσιάζει η ΕΛΣΤΑΤ, υποκλάδοι της μεταποίησης όπως αυτοί της βιομηχανίας τροφίμων, της παραγωγής οπτάνθρακα και προϊόντων διύλισης πετρελαίου, της παραγωγής χημικών ουσιών και προϊόντων, της παραγωγής βασικών φαρμακευτικών προϊόντων και φαρμακευτικών σκευασμάτων, της παραγωγής βασικών μετάλλων, της κατασκευής μεταλλικών προϊόντων και της κατασκευής ηλεκτρολογικού εξοπλισμού διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στα προαναφερθέντα αποτελέσματα.

• Πραγματική Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία

Η ανάκαμψη του κλάδου της μεταποίησης στην Ελλάδα αποτυπώνεται ξεκάθαρα και στα στοιχεία της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας των εθνικών λογαριασμών. Όπως παρουσιάζεται στα Σχήματα 2.1 έως 2.11, μεταξύ 11 συγκεντρωτικών κλάδων οικονομικής δραστηριότητας, ο κλάδος της μεταποίησης είναι ο μόνος που έχει πλησιάσει σε σημαντικό βαθμό τα προ κρίσης χρέους επίπεδα σε όρους πραγματικής ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας. Άλλοι συγκεντρωτικοί κλάδοι που κινούνται ανοδικά τα τελευταία χρόνια αλλά υπολείπονται αρκετά σε σύγκριση με τα προ κρίσης χρέους επίπεδα, είναι αυτοί των επαγγελματικών, επιστημονικών, τεχνικών, διοικητικών και υποστηρικτικών δραστηριοτήτων (περιλαμβάνει και υπηρεσίες που συνδέονται με τις κατασκευές), των τεχνών, διασκέδασης και ψυχαγωγίας, της ενημέρωσης και επικοινωνίας και των κατασκευών.

• Αριθμός Απασχολούμενων Ατόμων

Βάσει των στοιχείων των τριμηνιαίων εθνικών λογαριασμών, ο αριθμός των απασχολούμενων ατόμων στη μεταποίηση, από τα 337,6 χιλ. άτομα το α’ εξάμηνο 2013 αυξήθηκε στα 388,1 χιλ. άτομα το α’ εξάμηνο 2023 (15,0%). Καθότι η ανάλογη αύξηση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας είναι κατά πολύ μεγαλύτερη, το προαναφερθέν αποτέλεσμα ισοδυναμεί με ενίσχυση της παραγωγικότητας της εργασίας στον κλάδο της μεταποίησης.

Εν κατακλείδι, ο κλάδος της μεταποίησης στην Ελλάδα μετά τη μεγάλη ύφεση της περιόδου 2008-2013 βρίσκεται σε ανοδική τροχιά. Κλάδος εξωστρεφής, κλάδος που ενσωματώνει νέες τεχνολογίες, κλάδος που προσελκύει υψηλό ανθρώπινο κεφάλαιο. Με δεδομένη την ανάγκη για αλλαγή του αναπτυξιακού υποδείγματος της ελληνικής οικονομίας (εξαγωγές και παραγωγικές επενδύσεις), ο κλάδος της μεταποίησης δύναται να συμβάλει σε σημαντικό βαθμό προς αυτή την κατεύθυνση.