Τι φορούσαν οι Αρχαίοι Έλληνες τον χειμώνα; Γιατί δεν τους βλέπουμε με χειμωνιάτικα ρούχα;

Όλοι έχουμε θαυμάσει τα αγάλματα της αρχαιοελληνικής εποχής, τα περισσότερα από αυτά, μάλιστα, να αποτελούν εντυπωσιακές δημιουργίες με απίστευτη λεπτομέρεια, πολλά χρόνια μετά τη δημιουργία τους. Κάντε τα εικόνα, φέρτε τα στο μυαλό σας. Τώρα θα κάνουμε μια ερώτηση: Γιατί δεν βλέπουμε ποτέ τους Αρχαίους Έλληνες με χειμωνιάτικα ρούχα; Αλήθεια, τι φορούσαν το χειμώνα;

Πάμε να επιχειρήσουμε να δώσουμε πιθανές εξηγήσεις.

Η έλλειψη απεικονίσεων των αρχαίων Ελλήνων με χειμωνιάτικες ενδυμασίες, όπως θα αναλυθεί και παρακάτω, οφείλεται σε διάφορους καλλιτεχνικούς, πολιτιστικούς αλλά και πρακτικούς για την εποχή λόγους.

Πρώτα απ’ όλα, η αρχαιοελληνική γλυπτική επιδίωκε να αναδείξει την ιδανική μορφή του ανθρώπινου σώματος. Οι καλλιτέχνες προτιμούσαν να παρουσιάζουν τους θεούς, ήρωες και πολίτες με ενδυμασίες που αναδείκνυαν τη σωματική αρμονία ή ακόμα και γυμνούς, ειδικά τους άνδρες. Ένα χειμωνιάτικο ένδυμα, έβγαζε μια διαφορετική εικόνα. Τα περισσότερα αγάλματα, δε, αναπαριστούν θεότητες, αθλητές ή σημαντικές προσωπικότητες σε τελετουργικά ή δημόσια πλαίσια. Σε τέτοιες περιστάσεις φορούσαν την παραδοσιακή χλαμύδα, ιμάτιο ή πέπλο, που συνήθως ήταν ελαφριά ρούχα.

Μην ξεχνάμε κιόλας πως οι αθλητές, οι ήρωες και οι θεοί συχνά απεικονίζονταν γυμνοί γιατί η γυμναστική και η γύμνια συνδέονταν με την ανδρεία, την αρετή και την αρμονία του σώματος.

Πάμε τώρα στο κλίμα της Ελλάδας. Αν και ο χειμώνας μπορεί να είναι κρύος στην Ελλάδα, δεν έχει ακραία καιρικά φαινόμενα όπως σε άλλες περιοχές. Η τέχνη επικεντρώθηκε κυρίως στις θερμότερες εποχές και τις εκδηλώσεις που συνέβαιναν σε υπαίθριους χώρους, όπου τα ελαφριά ρούχα ήταν πιο συνηθισμένα.

Να σημειώσουμε πως τα μαρμάρινα αγάλματα δεν μπορούσαν να αναπαραστήσουν εύκολα τη βαριά, στρωτή ενδυμασία του χειμώνα. Αντίθετα, οι πτυχώσεις των ελαφρών υφασμάτων προσέφεραν την ευκαιρία για καλλιτεχνική έκφραση και τεχνική δεξιότητα.

Τι φορούσαν οι Αρχαίοι Έλληνες τον χειμώνα;

Αν και σπανίζουν οι αναπαραστάσεις των αρχαίων Ελλήνων με χειμερινά ρούχα, γνωρίζουμε από ιστορικές πηγές ότι φορούσαν ζεστές ενδυμασίες. Φορούσαν χιτώνες, ένα είδος μακριού ή κοντού φορέματος, συνήθως από λινό ή μαλλί. Τον χειμώνα, ο χιτώνας ήταν κατασκευασμένος από παχύτερο μαλλί για να παρέχει καλύτερη μόνωση. Ο χιτώνας μπορούσε να έχει μακριά μανίκια, κάτι που ήταν πιο συνηθισμένο στους αριστοκράτες και τους πιο εύπορους πολίτες.

Φορούσα ιμάτιο, που δεν είναι άλλο από τον μάλλινο μανδύα που μπορούσε να τυλιχθεί γύρω από το σώμα σαν κάπα. Τον χειμώνα, το ιμάτιο ήταν μεγαλύτερο και φτιαγμένο από χοντρό μάλλινο ύφασμα για να προσφέρει προστασία από το κρύο. Ήταν ριγμένος πάνω από τον έναν ώμο και τυλιγμένο γύρω από το σώμα, κάτι που επέτρεπε ευελιξία και άνεση. Οι νέοι άνδρες και οι στρατιώτες φορούσαν χλαμύδα, έναν μικρότερο, μάλλινο μανδύα που έδεναν στον έναν ώμο. Τον χειμώνα χρησιμοποιούσαν πιο βαριές εκδοχές από χοντρό μαλλί.

Το καλοκαίρι οι Έλληνες συχνά περπατούσαν ξυπόλυτοι ή φορούσαν σανδάλια, αλλά τον χειμώνα φορούσαν κλειστά δερμάτινα παπούτσια ή μπότες που μπορούσαν να δεθούν με λουριά. Τα σανδάλια μπορούσαν να έχουν επένδυση από δέρμα ή μαλλί για καλύτερη προστασία από το κρύο. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως αν και οι περισσότεροι Έλληνες δεν φορούσαν συχνά καπέλα, το χειμώνα χρησιμοποιούσαν το πέτασο, ένα πλατύγυρο καπέλο που προστάτευε από το κρύο και τη βροχή.