Σίσι: «Το Ισραήλ είναι εχθρός» – Σκλήρυνση της αιγυπτιακής ρητορικής στη σύνοδο της Ντόχα και αντιδράσεις από Άραβες ηγέτες
Μια ιστορική καμπή στις σχέσεις Αιγύπτου και Ισραήλ σημειώθηκε χθες, καθώς ο πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι χαρακτήρισε για πρώτη φορά το Ισραήλ ως «εχθρό». Είναι η πρώτη φορά που Αιγύπτιος ηγέτης χρησιμοποιεί τέτοιο χαρακτηρισμό από το 1979, όταν υπεγράφη η Συμφωνία Ειρήνης του Καμπ Ντέιβιντ. Η δήλωση, που έγινε στη Ντόχα κατά τη διάρκεια της έκτακτης αραβοϊσλαμικής συνόδου κορυφής, έρχεται σε μια περίοδο κλιμάκωσης της βίας στη Γάζα και αναζωπυρώνει ερωτήματα για το μέλλον της ειρηνευτικής συμφωνίας.
Ο Σίσι δήλωσε χαρακτηριστικά: «Οι θέσεις μας πρέπει να αλλάξουν την άποψή μας για τον εχθρό, ώστε να μπορεί να δει ότι οποιαδήποτε αραβική χώρα εκτείνεται από τον ωκεανό μέχρι τον Κόλπο». Η τοποθέτηση αυτή σηματοδοτεί ριζική διαφοροποίηση από τη μέχρι σήμερα ρητορική του Καΐρου.
Ο επικεφαλής της κρατικής υπηρεσίας πληροφοριών της Αιγύπτου, Ντία Ρασβάν, επισήμανε ότι πρόκειται για την πρώτη φορά από την εποχή του Ανουάρ Σαντάτ που το Κάιρο χαρακτηρίζει επισήμως το Ισραήλ «εχθρό». Υπογράμμισε πως «ένας φίλος δεν απειλεί την εθνική σου ασφάλεια» και έθεσε ως «κόκκινη γραμμή» για την Αίγυπτο οποιαδήποτε απόπειρα εκτοπισμού Παλαιστινίων εκτός Γάζας.
Η κληρονομιά του Καμπ Ντέιβιντ
Η Συμφωνία Ειρήνης του Καμπ Ντέιβιντ, που υπεγράφη το 1979 από τον Ανουάρ Σαντάτ και τον Μεναχέμ Μπέγκιν με τη διαμεσολάβηση του Αμερικανού προέδρου Τζίμι Κάρτερ, αποτέλεσε ιστορικό ορόσημο: η Αίγυπτος έγινε η πρώτη αραβική χώρα που αναγνώρισε επίσημα το Ισραήλ, τερματίζοντας τρεις πολέμους και ανοίγοντας δρόμο για διπλωματικές και οικονομικές σχέσεις. Για δεκαετίες, το Κάιρο τήρησε αυτή τη γραμμή, ακόμα και σε περιόδους έντασης στη Μέση Ανατολή.
Η χθεσινή δήλωση Σίσι όμως δείχνει πως η συμφωνία, αν και εξακολουθεί να ισχύει θεσμικά, μπαίνει πλέον σε αχαρτογράφητα νερά σε επίπεδο πολιτικής ρητορικής και περιφερειακών ισορροπιών.
Η σύνοδος της Ντόχα και το κοινό αραβικό μέτωπο
Η αραβοϊσλαμική σύνοδος κορυφής στη Ντόχα συγκλήθηκε μετά την ισραηλινή επίθεση σε μέλη της διαπραγματευτικής ομάδας της Χαμάς. Η έντονη καταδίκη του Ισραήλ από Άραβες και Ισλαμιστές ηγέτες ενίσχυσε την αίσθηση ότι διαμορφώνεται νέο μέτωπο. Ο εμίρης του Κατάρ, σεΐχης Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι, επιτέθηκε σκληρά στην κυβέρνηση Νετανιάχου, κατηγορώντας την ότι «ονειρεύεται η αραβική περιοχή να γίνει σφαίρα ισραηλινής επιρροής», σημειώνοντας ότι «πρόκειται για μια επικίνδυνη ψευδαίσθηση».
Το Κατάρ και η Αίγυπτος εξακολουθούν να διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο μεσολαβητών στον πόλεμο Ισραήλ – Χαμάς, όμως η σκλήρυνση της αιγυπτιακής στάσης αναμένεται να επηρεάσει τις διαπραγματεύσεις.
Επιπτώσεις στη Μεσόγειο και στην Ελλάδα
Η δήλωση Σίσι ενισχύει την εικόνα μιας Μέσης Ανατολής που μεταβάλλεται ραγδαία. Η Αίγυπτος, παραδοσιακά πυλώνας σταθερότητας, δείχνει διάθεση να υιοθετήσει σκληρότερη στάση απέναντι στο Ισραήλ. Αυτό έχει άμεσες προεκτάσεις και για τη γεωπολιτική συνεργασία Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει ενισχυθεί σε θέματα ενέργειας, ασφάλειας και υγείας.
Αναλυτές θεωρούν ότι η νέα αιγυπτιακή ρητορική μπορεί να αναβαθμίσει περαιτέρω τον ρόλο του τριμερούς σχήματος, καθώς η Αθήνα και η Λευκωσία θα εμφανιστούν ως φυσικοί εταίροι σε μια περίοδο που το Κάιρο επιδιώκει να θωρακίσει τα συμφέροντά του στην Ανατολική Μεσόγειο.
Διαβάστε επίσης: Ξεκίνησε η επιχείρηση του Ισραήλ για την κατάληψη της Γάζας