Έρχονται συγχωνεύσεις για τις ΔΕΥΑ με «κλειδί» τα ενεργειακά χρέη

Εθελούσια απορρόφηση από ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ – Οι αντιδράσεις και η χαμηλή εισπραξιμότητα που έχει σωρεύσει απαιτήσεις 700 εκατ.

Συγχωνεύσεις σε οικειοθελή βάση εντός εξαμήνου και απορροφήσεις από την ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ φέρνει η νέα χρονιά για τις υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης στη χώρα. Το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που παρουσιάστηκε στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο του 2024, επιχειρεί ένα συμμάζεμα των δημοτικών επιχειρήσεων (ΔΕΥΑ) που φτάνουν σήμερα τις 125, με αιχμή τις ανείσπρακτες απαιτήσεις τους που φτάνουν τα 700 εκατ. ευρώ.

Όπως είπε ο Πρωθυπουργός στην εισήγησή του, «θα προχωρήσουμε σε μια τολμηρή παρέμβαση, έναν εκσυγχρονισμό των πολλών φορέων που έχουμε σήμερα. Το κάνουμε με έναν τέτοιο τρόπο ώστε να τους δώσουμε κίνητρα να συγχωνευτούν, να αναταχθούν με σκοπό να γίνουν αποτελεσματικότεροι, να αυξήσουν και την εισπραξιμότητά τους, καθώς έχουμε πολύ μεγάλες διακυμάνσεις ανάλογα με το πόσο επιμελής είναι η κάθε ΔΕΥΑ». 

Η κόκκινη γραμμή

Μπορεί η εκούσια βάση να αποτελούσε κόκκινη γραμμή για τις ΔΕΥΑ, που έγινε αποδεκτή από το αρμόδιο υπουργείο, όμως οι αντιδράσεις συνεχίζονται. Κι αυτό γιατί η ένωση των δημοτικών επιχειρήσεων (ΕΔΕΥΑ) βλέπει πως η κυβέρνηση νομοθέτησε τον αναγκαστικό χαρακτήρα από το παράθυρο, προλαβαίνοντας τις εξελίξεις.

Ο «δούρειος ίππος» ήταν η ήδη ψηφισθείσα τροπολογία για την επιδότηση με συνολικά 200 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης των ενεργειακών χρεών των ΔΕΥΑ. Η ρύθμιση για την αποπληρωμή μέρους των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους προς παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας, που εκτιμώντας περί το μισό εκατομμύριο ευρώ, θέτει ως προϋπόθεση για να επιδοτηθεί μία ΔΕΥΑ σε ποσοστό 70% των οφειλών της, είτε να απορροφηθεί εντός του 2025 από την ΕΥΔΑΠ ή την ΕΥΑΘ ή να προχωρήσει σε εθελούσιες συγχωνεύσεις. 

Σε άλλη περίπτωση, η επιδότηση πέφτει στο 30%, εφόσον τη 15η Ιανουαρίου 2026 οι ΔΕΥΑ πληρούν τις προϋποθέσεις για διαχειριστική επάρκεια και ανάκτηση κόστους. Προϋποθέσεις που «μεταφράζονται» από πολλές δημοτικές επιχειρήσεις ως μοιραία «παράδοσή» τους στα χέρια των δύο μεγάλων εισηγμένων εταιρειών ύδρευσης της χώρας. 

Για «αντιθεσμική» παρουσίαση του νομοσχεδίου στο υπουργικό συμβούλιο έκανε λόγο ο πρόεδρος της ΕΔΕΥΑ και δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργης Μαρινάκης, σημειώνοντας ότι το υπουργείο έχει εμμονή σε λάθος άποψη. «Δεν είναι δυνατόν να θεωρείται πανάκεια η συγχώνευση ή απορρόφηση, χωρίς να προηγηθεί μια “ακτινογραφία” της κατάστασης», έχει επισημάνει ο ίδιος. 

Επέμεινε, δε, ότι η διαφωνία εξαρχής δεν ήταν μόνο στο να γίνουν οι «αναγκαστικές» συνενώσεις, «εκούσιες», αλλά αυτό να γίνει με ένα επιχειρησιακό σχέδιο ώστε να εξασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα και η βιωσιμότητα των ΔΕΥΑ. Σημειώνεται ότι η ένωση με ανακοίνωσή της έχει υπογραμμίσει ότι «για το ενεργειακό τους χρέος οι ΔΕΥΑ δεν έχουν καμιά απολύτως ευθύνη, αφού το ενεργειακό κόστος εκτινάχθηκε σε επίπεδα μη διαχειρίσιμα από το 2021 μέχρι σήμερα, ενώ δεν έχουν λάβει καμιά επιδότηση σύμφωνα με το ενεργειακό τους προφίλ».

Από την πλευρά του ο κ. Σκυλακάκης, κατά τη συζήτηση της εν λόγω τροπολογίας στη Βουλή, ανέφερε: «Ναι μεν να παρέμβουμε και να βοηθήσουμε της ΔΕΥΑ -και αυτό κάνουμε με αυτή την τροπολογία-, αλλά η βοήθεια πρέπει να έχει και κάποιες δεσμεύσεις και από την άλλη μεριά. Η μια δέσμευση είναι η διαχειριστική επάρκεια, η οποία προβλέπεται στην κείμενη νομοθεσία, ελέγχει η ΡΑΕΥ και θα παρέμβουμε για να γίνει αυτό πιο ξεκάθαρο. Δίνουμε μια χρονιά ολόκληρη γι’ αυτό. Η δεύτερη δέσμευση είναι όσοι επιθυμούν να συνενωθούν, να έχουν μια αυξημένη βοήθεια». 

Οι θέσεις των Δήμων

Υπενθυμίζεται ότι στο πλαίσιο του ψηφίσματος, που εκδόθηκε μετά το πέρας των εργασιών του τελευταίου συνεδρίου της ΚΕΔΕ, η θέση που εκφράστηκε από τους δήμους της χώρας για τα ζητήματα της διαχείρισης των υδάτων, πέρα από την απαίτηση για μη αναγκαστικές συνενώσεις των ΔΕΥΑ, έκανε λόγο και για φαραωνικό σχεδιασμό από την πλευρά του ΥΠΕΝ. 

Ειδικότερα, στο ψήφισμα αναφέρεται: «Η  ΚΕΔΕ έχει καταθέσει σε συνεργασία με την ΕΔΕΥΑ και την ΕΕΤΑΑ συγκεκριμένη και επιχειρησιακά τεκμηριωμένη λύση για τις ΔΕΥΑ, η οποία, σε αντίθεση με την πρόταση του ΥΠΕΝ για τη δημιουργία φαραωνικών ΔΕΥΑ ανά περιφέρεια, προβλέπει τη λειτουργία μίας ΔΕΥΑ σε κάθε νομό ( ή και δύο όπου κριθεί απαραίτητο), μόνο σε εθελούσια βάση και το  Δ.Σ. του νέου σχήματος να ανήκει 100% στην αυτοδιοίκηση. Ως προς δε τα νησιά, η ΚΕΔΕ επιμένει στο υπάρχον σύστημα, εκφράζοντας την πλήρη αντίθεσή της σε ενδεχόμενο σχεδιασμό για 11μελές σύστημα διοίκησης για τις Κυκλάδες, με την πλειοψηφία στην ΕΥΔΑΠ Νήσων ή την ΕΥΔΑΠ.

ΕΥΔΑΠ: Ενδιαφέρον από δεκαπέντε δήμους

Πριν λίγες ημέρες, κατά τη διάρκεια δημοσιογραφικής ενημέρωσης, ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Χάρης Σαχίνης, αποκάλυψε ότι υπάρχει ενδιαφέρον από δεκαπέντε δήμους, εκ των οποίων οι πέντε μεγάλοι, κυρίως της Ανατολικής Αττικής, να συνδεθούν με την ΕΥΔΑΠ. Με τον νόμο της περασμένης άνοιξης, η εταιρεία απέκτησε αυξημένες ευελιξίες. Μπορεί να επεκτείνει εκτός Αττικής τις δραστηριότητες λειτουργίας και συντήρησης δικτύων και εγκαταστάσεων ύδρευσης και αποχέτευσης, καθώς και να αποκτήσει τον έλεγχο επιχειρήσεων σε συναφείς κλάδους.

«Δεν είναι εύκολα, πρέπει να δούμε τις ανάγκες για να προχωρήσουμε», είπε ο κ. Σαχίνης, τονίζοντας πως ο σχεδιασμός πρέπει να γίνει σε ανώτερο επίπεδο ώστε οι μικρές ΔΕΥΑ να βοηθηθούν. Τον περασμένο Ιούλιο, ενημερώνοντας την αρμόδια επιτροπή της Βουλής, ο επικεφαλής της εταιρείας είχε εστιάσει στη μεγάλη τεχνογνωσία που διαθέτει και μπορεί να την προσφέρει στις δημοτικές επιχειρήσεις.

«Βοηθάμε όπου μπορούμε να βοηθήσουμε και μας καλούν. Έχουμε βοηθήσει στον Βόλο, στην Καλαμάτα, στη Ζάκυνθο, όπου μπήκε πετρέλαιο μέσα στους αγωγούς νερού, στην Τήνο, όπου υπήρχε θέμα με μπροστά στο λιμάνι με τις αποχετεύσεις», είπε, παραθέτοντας ορισμένα παραδείγματα. «Εκεί, νομίζω ότι παίζουν ρόλο και οι συγχωνεύσεις. Αντί να πιάνουμε δήμο-δήμο, χωριό-χωριό, να μπορέσουμε να βοηθήσουμε εταιρείες που θα είναι μεγαλύτερες ανά περιφέρεια ή νομό», συμπλήρωσε.