Η Ομάδα των Επτά (G7) και η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζουν την επιβολή κατώτατων τιμών και νέων φορολογικών μηχανισμών για τις σπάνιες γαίες της Κίνας, σε μια προσπάθεια να ενισχύσουν την εγχώρια παραγωγή και να μειώσουν την στρατηγική τους εξάρτηση από το Πεκίνο. Σύμφωνα με τέσσερις πηγές που μίλησαν στο Reuters, οι συζητήσεις περιλαμβάνουν τόσο κρατικές επιδοτήσεις όσο και πιθανούς «πράσινους» δασμούς στις κινεζικές εξαγωγές.
Σπάνιες γαίες υπό έλεγχο: Η Κίνα ενισχύει τις εγκρίσεις εξαγωγών με γεωπολιτικό φίλτρο
Η Κίνα, που κυριαρχεί παγκοσμίως στον τομέα των σπάνιων γαιών, αιφνιδίασε την αγορά τον Απρίλιο, επιβάλλοντας ελέγχους στις εξαγωγές υλικών και μαγνητών, ως αντίποινα στους αμερικανικούς δασμούς. Παρά τις προσωρινές παραχωρήσεις προς την ΕΕ με την επιτάχυνση αδειοδοτήσεων, ευρωπαϊκές βιομηχανίες εξακολουθούν να προειδοποιούν για καθυστερήσεις, αυξανόμενα εμπόδια και κίνδυνο νέων κλεισιμάτων εργοστασίων.
Σχέδιο δράσης και γεωοικονομικές εντάσεις
Η G7 (πλην Ιαπωνίας) εξαρτάται σε κρίσιμο βαθμό από τις κινεζικές εξαγωγές σε σπάνιες γαίες και μεταλλεύματα για μπαταρίες. Στο πλαίσιο αυτό, τον Ιούνιο οι ηγέτες ενέκριναν «Σχέδιο Δράσης για τα Κρίσιμα Ορυκτά», ενώ τεχνικές ομάδες συναντήθηκαν στο Σικάγο για να συζητήσουν μέτρα περιορισμού της κινεζικής επιρροής.
Σύμφωνα με πηγές, οι επιλογές που τέθηκαν στο τραπέζι περιλάμβαναν:
Ενίσχυση ελέγχων στις ξένες επενδύσεις σε κρίσιμα υλικά, ώστε να αποφευχθεί η μεταφορά εταιρειών στην Κίνα.
Γεωγραφικούς περιορισμούς με κανόνες τοπικού περιεχομένου ή αποκλεισμό κινεζικών προμηθειών από δημόσιες συμβάσεις.
Επιβολή “πράσινων δασμών” με βάση την ενεργειακή ένταση παραγωγής των κινεζικών εξαγωγών.
Κατώτατα όρια τιμών με κρατικές επιδοτήσεις, κατ’ αναλογία των αμερικανικών προγραμμάτων στήριξης.
Η Αυστραλία εξετάζει ήδη την εισαγωγή κατώτατης τιμής για την υποστήριξη επενδύσεων στον τομέα των κρίσιμων ορυκτών, ενώ ο Καναδάς εμφανίζεται θετικός, χωρίς να έχει λάβει τελική απόφαση. Από την πλευρά της, η ΕΕ επεξεργάζεται σενάρια για κατώτατες τιμές, κοινές αγορές και συντονισμό εντός G7, χωρίς ακόμη να έχει καταλήξει.
Ο Ευρωπαίος επίτροπος Βιομηχανίας Στεφάν Σεζουρνέ έχει ήδη καλέσει την Ένωση να δημιουργήσει στρατηγικό απόθεμα σπάνιων γαιών και κρίσιμων υλικών, κατ’ αντιστοιχία με τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Το ζήτημα παραμένει ανοιχτό, με το Λευκό Οίκο και το καναδικό Υπουργείο Φυσικών Πόρων να αποφεύγουν προς το παρόν επίσημα σχόλια. Ωστόσο, οι διεργασίες στο εσωτερικό της G7 δείχνουν μια σταδιακή στροφή προς πιο παρεμβατικά μέτρα, που αναμένεται να αναδιαμορφώσουν το παγκόσμιο τοπίο στην αγορά σπάνιων γαιών και κρίσιμων μετάλλων.