ΕΛΕΤΑΕΝ: «Πόλεμος» στις Ανανεώσιμες μεταξύ αιολικών και φωτοβολταϊκών

ΕΛΕΤΑΕΝ: Ανοιχτός «πόλεμος» μεταξύ αιολικών και φωτοβολταϊκών φαίνεται ότι έχει ξεσπάσει στην αγορά των ΑΠΕ με τις περικοπές έγχυσης αλλά και τις μηδενικές – αρνητικές τιμές να βρίσκονται στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης.

«Η Ελλάδα δεν είναι μια εύκολη χώρα. Είναι μια δύσκολη αγορά, με έντονη γραφειοκρατία, θεσμικές αγκυλώσεις και απρόβλεπτες ανατροπές». Με αυτή τη φράση αποτύπωσε χθες ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ Παναγιώτης Λαδακάκος το κλίμα που επικρατεί σήμερα στην ελληνική αγορά Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας – μια αγορά που τα τελευταία χρόνια χαρακτηρίστηκε από υπεραισιοδοξία, για να επιστρέψει πλέον στην πραγματικότητα των σοβαρών προκλήσεων.

Παρά την εντυπωσιακή πρόοδο στην παραγωγή πράσινης ενέργειας –με πάνω από 50% της ηλεκτροπαραγωγής να προέρχεται από ΑΠΕ– η δυναμική φαίνεται να γεμίζει σύννεφα. Τα επιχειρηματικά σχέδια πολλών επενδυτών κλονίζονται, ενώ στην καρδιά της ανησυχίας βρίσκεται η έντονη ανισορροπία στο ενεργειακό μίγμα, η καθυστέρηση αδειοδοτήσεων για τα αιολικά και η έλλειψη προβλεψιμότητας γύρω από τις περικοπές ενέργειας.

ΕΛΕΤΑΕΝ: Ηγετική διεθνώς η θέση της Ελλάδας στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

Σημειώνεται ότι η ασύμμετρη ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών έχει πυροδοτήσει την έντονη αντίδραση των επενδυτών στην αιολική ενέργεια που θεωρούν ότι για τον εξορθολογισμό του ενεργειακού μείγματος που θα οδηγήσει σε μείωση των τιμών για τους τελικούς καταναλωτές, απαιτείται η διακοπή της χορήγησης Όρων Προσφοράς Σύνδεσης σε φωτοβολταϊκά έργα. Μάλιστα σημειώνεται ότι η οριζόντια διακοπή της χορήγησης ΟΠΣ σε όλες τις τεχνολογίες ΑΠΕ θα ήταν τραγικό λάθος.

Ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ (Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας), Παναγιώτης Λαδακάκος, σε συνέντευξη τύπου χθες με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αιολικής Ενέργειας στις 15 Ιουνίου, δήλωσε ότι το 2024 εντάχθηκαν στο σύστημα περίπου 2,5 GW ηλιακών, έναντι μόλις 125 MW αιολικών οξύνοντας την ασύμμετρη ανάπτυξη των ΑΠΕ και οδηγώντας σε ολοένα αυξανόμενες περικοπές έγχυσης ενέργειας και μηδενικές τιμές όταν υπάρχει ηλιοφάνεια και περιορισμένη ζήτηση. Αντίστοιχα σύμφωνα με τον κ. Λαδακάκο, το απόγευμα όταν σβήνουν τα φωτοτοβολταϊκά, και εισέρχονται οι μονάδες με ορυκτά καύσιμα οι τιμές εκτοξεύονται στα ύψη.

Σύμφωνα με την ΕΛΕΤΑΕΝ στο τέλος του 2024 οι ΑΠΕ που λειτουργούσαν στη χώρα έφθασαν περίπου στα 15 GW, εκ των οποίων περί τα 9,5 GW ήταν φωτοβολταϊκά και τα αιολικά γύρω στις 5,5 GW. Τους πρώτους μήνες του 2025 προστέθηκε άλλο 1 GW φωτοβολταικών ενώ εκτιμάται ότι έως το τέλος του έτους θα έχουν προστεθεί συνολικά 3 GW.

Πάντως περισσότερα, σε σχέση με το 2024, θα είναι και τα αιολικά MW που θα προστεθούν στο σύστημα κατά τη φετινή χρονιά.

Πρόσθετο πρόβλημα, που σχετίζεται με την περιορισμένη δυναμικότητα του ηλεκτρικού δικτύου είναι ότι ο ηλεκτρικός χώρος που έχει ήδη δεσμευτεί κατά 85-90% αφορά σε φωτοβολταϊκά, πράγμα που συρρικνώνει τα περιθώρια ανάπτυξης ΑΠΕ άλλων τεχνολογιών.
Στη λεγόμενη Κατηγορία Α των επενδύσεων σε ΑΠΕ έχει δεσμευτεί ηλεκτρικός χώρος 6,5 GW, εκ των οποίων τα 5,8 GW είναι φωτοβολταϊκά και τα υπόλοιπα αιολικά. Στην Κατηγορία Β, έχουν δεσμευθεί 2,5 GW με ΡΡΑ εκ των οποίων μόλις 100 MW αφορούν σε αιολικά, καθώς όλα τα υπόλοιπα είναι φωτοβολταϊκά.
«Το μείγμα που προβλέπει το ΕΣΕΚ πρέπει να τηρηθεί» τόνισε ο κ. Λαδακάκος, προτείνοντας να διακοπεί η χορήγηση οριστικών όρων σύνδεσης στα Φ/Β, προκειμένου να προχωρήσουν τα αιολικά και οι άλλες τεχνολογίες ΑΠΕ.

Ζήτησε επιτάχυνση της αδειοδοτικής διαδικασίας, που είναι πολύ πιο πολύπλοκη και χρονοβόρα σε σχέση με τα Φ/Β και αντιμετώπιση των fake news, που καλλιεργούν συστηματικά αρνητικό κλίμα για τα αιολικά. Πρόσθεσε ότι υπάρχει άμεση συσχέτιση των fake news με την τσέπη του καταναλωτή, γιατί όσο δεν μπαίνουν αιολικά στο σύστημα τόσο πιο υψηλές είναι οι τιμές.

Μάλιστα ο γενικός γραμματέας της ΕΛΕΤΑΕΝ Σωκράτης Κωνσταντινίδης είπε ότι τα φωτοβολταϊκά θα πρέπει να είναι τα πρώτα στα οποία θα γίνονται περικοπές, όταν υπάρχει υπέρβαση στην ηλέκτριση και ξεπερνούν την αναλογία με βάση το ΕΣΕΚ, το οποίο να αποκτήσει και έναν πιο δεσμευτικό χαρακτήρα και να μην μόνον θεωρητικό, όπως συμβαίνει σήμερα. Κατά την ΕΛΕΤΑΕΝ, το ιδανικό μείγμα για τις ΑΠΕ στη χώρα θα ήταν 60% αιολικά και 40% φωτοβολταϊκά και όλες οι άλλες πράσινες τεχνολογίες παραγωγής ηλεκτρισμού.

Καθυστερήσεις στην αδειοδότηση

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε και στις καθυστερήσεις όσον αφορά στην αδειοδότηση καθώς δημιουργούν πρόσθετα οικονομικά κόστη στις επιχειρήσεις, χωρίς να ευθύνονται οι ίδιες. Δεδομένων και των προβλημάτων που παρουσιάζει πλέον η αγορά των ΑΠΕ, τα έξτρα κόστη απειλούν τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και βέβαια την υλοποίηση των έργων.

Πέραν των παρατάσεων που δίνονται κατά περίπτωση, πρότεινε την αυτόματη επέκταση όλων των προθεσμιών χωρίς επιβάρυνση των επιχειρήσεων, όταν παρέρχονται δύο μήνες από την αρχική προθεσμία ολοκλήρωσης κάθε γραφειοκρατικής διαδικασίας.

Σχετικά με τις περικοπές είπε ότι η χώρα δεν διαθέτει ακόμα ούτε το κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο, όπως άλλες ευρωπαϊκές χώρες που ρυθμίζουν το πρόβλημα με μέτρα όπως η προτεραιοποίηση μονάδων, ο προσδιορισμός των έργων που περικόποτονται, ποια αποζημιώνονται και ποια όχι κλπ.

Προτεραιότητα επίσης πρέπει να δοθεί στην αποθήκευση, ώστε να απορροφάτε ενέργεια τις ώρες της υπερπροσφοράς και να αποδίδεται στο σύστημα το βράδυ αλλά και στην επίσπευση των διαγωνισμών για την εγκατάσταση αιολικών με CfD (Συμβόλαια για τη Διαφορά), πράγμα που μπορεί να εξασφαλίσει φθηνή κιλοβατώρα και τραπεζική χρηματοδότηση με χαμηλότερο κόστος κεφαλαίου για τα νέα έργα.