Βραχυχρόνιες μισθώσεις: Οικονομικό αποτύπωμα, εισοδηματικές αποδόσεις και στεγαστικές επιπτώσεις

Στα 4,5 δισ. ευρώ ανήλθε ο κύκλος εργασιών της αγοράς βραχυχρόνιων μισθώσεων στην Ελλάδα το 2024, ενώ η συνολική συμβολή της στο ΑΕΠ –άμεση, έμμεση και επαγόμενη– διαμορφώθηκε στα 11,83 δισ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία του Πανελλήνιου Συλλόγου Διαχειριστών Ακινήτων (ΠΑΣΥΔΑ).

Εισοδηματικές αποδόσεις ιδιοκτητών

Με βάση τα ίδια δεδομένα, το μέσο μηνιαίο προ φόρων εισόδημα ανά ιδιοκτήτη ανήλθε στα 628 ευρώ, γεγονός που αποτυπώνει μια μέτρια αλλά σταθερή απόδοση κεφαλαίου, ιδίως για μικρής κλίμακας ιδιοκτήτες. Σημειώνεται ότι το 98% των συμμετεχόντων στην αγορά διαχειρίζεται 1 έως 2 ακίνητα, ενώ το 94% είναι φυσικά πρόσωπα, στοιχείο που απομακρύνει την εικόνα της συγκέντρωσης σε επενδυτικά σχήματα μεγάλης κλίμακας.

Μακροοικονομική συνεισφορά

Η εξέλιξη της αγοράς είναι εντυπωσιακή σε βάθος εξαετίας. Το 2018, η συνολική συνεισφορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων στο ΑΕΠ ανερχόταν σε 7,2 δισ. ευρώ, καταγράφοντας έκτοτε αύξηση 64%.

Αναλυτικότερα:

Άμεσος αντίκτυπος: 1,64 δισ. ευρώ (0,7% ΑΕΠ)

Έμμεσος αντίκτυπος: 2,84 δισ. ευρώ (1,3% ΑΕΠ)

Επαγόμενος αντίκτυπος (εστίαση, μεταφορές, αναψυχή, τοπικές υπηρεσίες): οδηγεί το συνολικό αποτύπωμα στο 5,3% του ΑΕΠ

Τουριστική δραστηριότητα και χωρική κατανομή

Το 2024 καταγράφηκαν άνω των 45 εκατ. διανυκτερεύσεων σε καταλύματα τύπου Airbnb. Η δραστηριότητα παρουσιάζει υψηλή γεωγραφική συγκέντρωση:

Αττική: 36% των ημερών μίσθωσης

Κεντρική Μακεδονία: 13,8%

Κρήτη: 12,1%

Οι τρεις αυτές περιφέρειες συγκεντρώνουν 61,9% της συνολικής αγοράς.

Απασχόληση

Σε όρους αγοράς εργασίας, ο αριθμός των εργαζομένων σε συναφή επαγγέλματα (διαχείριση ακινήτων, καθαρισμοί, συντηρήσεις, τουριστικές υπηρεσίες) ανήλθε σε 108 χιλ. άτομα το 2024, από 65 χιλ. το 2018, καταγράφοντας αύξηση 66%.

Επίδραση στη στεγαστική αγορά

Σύμφωνα με την ανάλυση του ΠΑΣΥΔΑ, οι αποκλειστικές βραχυχρόνιες μισθώσεις αντιστοιχούν μόλις:

στο 0,4% του συνολικού οικιστικού αποθέματος

και στο 1,1% των κενών κατοικιών

Την ίδια στιγμή, περίπου 34,5% του οικιστικού δυναμικού της χώρας παραμένει κενό, ενώ μόλις το 65% των κατοικιών είναι κατειλημμένες (ιδιοκατοίκηση ή μακροχρόνια μίσθωση). Όπως επισημάνθηκε, σημαντικό μέρος των κενών ακινήτων ανήκει σε funds, τράπεζες και δημόσιους φορείς, τα οποία παραμένουν αναξιοποίητα λόγω θεσμικών και γραφειοκρατικών περιορισμών.

Θεσμική πρόταση και δημοσιονομική αξιοποίηση

Ο ΠΑΣΥΔΑ κατέθεσε πρόταση αξιοποίησης των δημοσιονομικών εσόδων από τη φορολόγηση της αγοράς βραχυχρόνιων μισθώσεων, ως εργαλείο αντιμετώπισης της στεγαστικής κρίσης. Υπό το υποθετικό σενάριο:

ετήσια έσοδα: 4,5 δισ. ευρώ

κόστος κατασκευής: 2.000 €/τ.μ.

θα μπορούσαν να αναπτυχθούν ετησίως:

32.000 διαμερίσματα 70 τ.μ.

112.000 φοιτητικά δωμάτια

Σε ορίζοντα πενταετίας, η παραγωγή νέου αποθέματος θα μπορούσε να φτάσει τις 160.000 κατοικίες και να καλύψει τις στεγαστικές ανάγκες άνω των 560.000 φοιτητών.