Κινεζικές επενδύσεις: Η ενίσχυση της θέσης της Ελλάδας στην 7η θέση της παγκόσμιας ναυτιλιακή κατάταξη και η άνοδος του λιμανιού του Πειραιά αποτελούν αποτέλεσμα μιας σειράς στρατηγικών επενδύσεων και αποφάσεων, με πρωτοβουλία της COSCO. Η συμφωνία αυτή που ξεκίνησε το 2008 για την παραχώρηση δύο προβλητών του ΟΛΠ στην κινεζική εταιρεία, καθώς και η μεταγενέστερη απόκτηση του 51% των μετοχών του ΟΛΠ το 2016, συνέβαλαν καθοριστικά στη μετατροπή του Πειραιά σε ένα από τα πιο σημαντικά λιμάνια της Μεσογείου και παγκοσμίως.
Η επένδυση της COSCO ήταν κρίσιμη για την ανάπτυξη των υποδομών και την αναβάθμιση των υπηρεσιών στο λιμάνι, με αποτέλεσμα την αυξημένη δυναμικότητα και τη βελτίωση της αποδοτικότητας στην εξυπηρέτηση των εμπορευματοκιβωτίων. Η επέκταση της συνεργασίας και η υλοποίηση των προγραμματισμένων επενδύσεων ενίσχυσαν τη θέση του Πειραιά στον παγκόσμιο χάρτη της ναυτιλίας, καθιστώντας τον κομβικό σημείο για τη διακίνηση εμπορευμάτων μεταξύ Ευρώπης και Ασίας.
Αυτές οι επενδύσεις και η διαχείριση από την COSCO είχαν επίσης θετικές επιπτώσεις στην τοπική οικονομία, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας και ενισχύοντας τον τομέα των μεταφορών στην Ελλάδα. Η επιτυχία του λιμανιού του Πειραιά αποδεικνύει τη σημασία της στρατηγικής συνεργασίας σε επίπεδο υποδομών και την ικανότητα της Ελλάδας να αξιοποιήσει τη γεωγραφική της θέση προς όφελος της εθνικής οικονομίας.
Τον Αύγουστο του 2021 η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να παραχωρήσει στην COSCO το επιπλέον 16% των μετοχών παρά το γεγονός ότι η κινεζική εταιρεία δεν είχε εκπληρώσει την προϋπόθεση των υποχρεωτικών επενδύσεων.
Η COSCO επανέλαβε τη δέσμευσή της να ολοκληρώσει τις υποχρεωτικές επενδύσεις μέχρι το 2026 ή σε περίπτωση περαιτέρω καθυστερήσεων λόγω ανωτέρας βίας μέχρι το 2031. Αδιαμφισβήτητα το λιμάνι του Πειραιά θεωρείται από την Κίνα πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο στις διαπεριφερειακές αλυσίδες εφοδιασμού.
Πολύ συχνά οι δυτικοί εταίροι της Ελλάδας υποστηρίζουν ότι απαιτείται μια λεπτομερής αξιολόγηση των κινδύνων της επένδυσης της COSCO και ζητούν από την ελληνική κυβέρνηση να συνεργαστεί πιο στενά μαζί τους για να παρέχει τεχνική βοήθεια. Η Ελλάδα δέχεται τέτοιες πιέσεις από τις ΗΠΑ, την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.
Οι εταίροι της Ελλάδας στην ανάλυση τους συνηθίζουν να αγνοούν το γεγονός ότι η επένδυση της COSCO υπήρξε και συνεχίζει να είναι επωφελής για την ανάπτυξη και την οικονομική άνθιση της χώρας.
Οι Κινέζοι επενδυτές από την πλευρά τους έχουν εκπονήσει ένα μακροπρόθεσμο πρόγραμμα επενδύσεων που περιλαμβάνει διάφορες εθνικές και περιφερειακές οικονομίες, είτε εντός είτε εκτός της ΕΕ, αποδεικνύοντας στην πράξη ότι στο πεδίο της οικονομίας η λύση που πριμοδοτούν απέχει παρασάγγας από τις στεγνές λογιστικές λύσεις της ΕΕ και τις πολύπλοκες γεωπολιτικές αναλύσεις των ΗΠΑ.
Τα οφέλη της επένδυσης της COSCO στο λιμάνι του Πειραιά
Η άφιξη της COSCO στο λιμάνι του Πειραιά αποτέλεσε καταλυτικό παράγοντα για τη ραγδαία ανάπτυξη και αναβάθμιση του λιμανιού του Πειραιά, μετατρέποντάς το από ένα περιφερειακό λιμάνι που ήταν κυρίως για την ακτοπλοΐα, στο να γίνει ένα από τα πιο σημαντικά εμπορικά κέντρα όχι μόνο στη Μεσόγειο, αλλά και τον κόσμο. Πριν από αυτή την επένδυση της COSCO, ο Πειραιάς είχε περιορισμένη ικανότητα διαχείρισης μεγάλων φορτίων, εξυπηρετώντας περίπου 1,5 εκατομμύριο TEUs ετησίως. Ωστόσο, η στρατηγική επένδυση και η διαχείριση της COSCO είχαν ως αποτέλεσμα την εκτίναξη της κίνησης των εμπορευματοκιβωτίων σε 5,6 εκατομμύρια TEUs το 2019 και σε 7,2 εκατομμύρια TEUs το 2023.
Η επέκταση των υποδομών και η αύξηση της δυναμικότητας του λιμανιού συνέβαλαν σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Η μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) το 2016 υπογράμμισε το δυναμικό της επένδυσης της COSCO να δημιουργήσει έως και 31.000 νέες θέσεις εργασίας μακροπρόθεσμα, έναντι των 4.279 άμεσων και έμμεσων θέσεων εργασίας που υπήρχαν τότε. Αυτή η εκτίμηση καταδεικνύει τη σημασία της ανάπτυξης του λιμανιού όχι μόνο για τη ναυτιλία αλλά και για την ευρύτερη οικονομία της Ελλάδας.
Παράλληλα, η προγραμματιζόμενη κατασκευή μιας τέταρτης προβλήτας αποτελεί σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της περαιτέρω ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας του Πειραιά σε διεθνές επίπεδο. Αν αυτή η επέκταση ολοκληρωθεί, το λιμάνι θα έχει τη δυνατότητα να διαχειρίζεται από δέκα έως έντεκα εκατομμύρια TEUs ετησίως, θέτοντας τον Πειραιά σε θέση να ανταγωνιστεί άμεσα με τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά λιμάνια όπως αυτά του Αμβούργου, της Αμβέρσας και του Ρότερνταμ. Αυτό θα ενισχύσει περαιτέρω τον ρόλο της Ελλάδας ως βασικού κόμβου στην παγκόσμια ναυτιλία και εφοδιαστική αλυσίδα.
Η κινεζική επιρροή στην Ελλάδα
Η Ελλάδα, ως ένα από τα πιο φιλικά προς την Κίνα κράτη-μέλη της ΕΕ, επιθυμεί να αποφύγει οποιαδήποτε μετωπική σύγκρουση με το Πεκίνο.
Ωστόσο η σημερινή κυβέρνηση δεν θέλει να επαναλάβει τις κινήσεις καλής θέλησης που έγιναν στο Πεκίνο από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο 2015-2019, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα θέσει ποτέ “ευαίσθητα” πολιτικά ζητήματα και έχει σταθερά αποστασιοποιηθεί από τα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ.
Σε περίπτωση μεγάλης διεθνούς κρίσης, ανώτεροι αξιωματούχοι των Βρυξελλών αμφιβάλλουν ότι το Πεκίνο θα επιδιώξει να διχάσει την ΕΕ μέσω των “φιλικών προς την Κίνα” κρατών, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.
Η Κίνα, σύμφωνα με τους ίδιους αξιωματούχους, μπορεί να εξετάσει σειρά πιθανών αντιδράσεων, συμπεριλαμβανομένου του παγώματος των διμερών σχέσεων, του περιορισμού των στρατηγικών εξαγωγών προς την Ελλάδα, της επιβολής ενός σιωπηλού εμπάργκο μέσω της εκτροπής της εμπορευματικής κυκλοφορίας προς άλλα λιμάνια της Μεσογείου, ακόμη και της άμεσης ενημέρωσης της Αθήνας για το πάγωμα των επενδύσεων της COSCO.
Στην πραγματικότητα, ένα πλήρες κλείσιμο του λιμανιού του Πειραιά ως αποτέλεσμα οικονομικής πίεσης θεωρείται εξαιρετικά απίθανο.
Από την άλλη πλευρά η επένδυση της COSCO χρησιμοποιείται από την ελληνική κυβέρνηση ως μια επιτυχημένη ξένη επένδυση στην προσπάθειά της να προσελκύσει νέες επενδύσεις.
Σε κάθε περίπτωση το λιμάνι του Πειραιά παραμένει ένα ισχυρό χαρτί για την Κίνα στην προσπάθειά της να κάνει τον Δρόμο του Μεταξιού μια αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα που κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί.
Επομένως θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι το Πεκίνο δεν θα φτάσει στα άκρα σε περίπτωση κρίσης.
Το λιμάνι του Πειραιά μπορεί τελικά να είναι το σημείο στο οποίο οι αντίπαλες πλευρές θα βρουν την επιθυμητή ισορροπία, διότι παρόλο που η ΕΕ είναι καχύποπτη απέναντι στην κινεζική επενδυτική πολιτική σε χώρες που ανήκουν στον πυρήνα της Ένωσης, εξακολουθούν να υπάρχουν πολλές χώρες που επωφελούνται από τις κινεζικές επενδύσεις.
Η περίοδος 2012-2015 δεν είναι τόσο μακρινή και δεν έχει διαγραφεί από τη μνήμη των Ελλήνων πολιτών, οι οποίοι τώρα αναγνωρίζουν ότι μόνο η ενίσχυση της εθνικής οικονομίας θα θωρακίσει τη χώρα. Και αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με δυναμικές επενδύσεις με αναπτυξιακές προοπτικές, και η επένδυση της COSCO να αποτελεί την αιχμή του δόρατος των ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα.