TikTok: Τέλος από την Κυριακή στις ΗΠΑ εκτός αν το πουλήσουν οι Κινέζοι

TikTok: Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ έκρινε συνταγματικό τον νόμο που απαγορεύει τη λειτουργία του TikTok στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αυτό σημαίνει ότι από την Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2025, η δημοφιλής πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης θα παύσει να είναι προσβάσιμη στους εκατομμύρια Αμερικανούς χρήστες της.

Bloomberg: Ο Ίλον Μασκ συζητά την εξαγορά του TikTok στις ΗΠΑ

Η απόφαση αυτή έρχεται μετά από μια μακρά δικαστική διαμάχη μεταξύ της ByteDance, της κινεζικής εταιρείας που κατέχει το TikTok, και της αμερικανικής κυβέρνησης.

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ είχε εκφράσει ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια των δεδομένων των χρηστών και την πιθανότητα η κινεζική κυβέρνηση να έχει πρόσβαση σε αυτά.

Η ByteDance είχε προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο, υποστηρίζοντας ότι ο νόμος παραβιάζει την ελευθερία του λόγου και διακρίνει άδικα την εταιρεία λόγω της εθνικής της προέλευσης. Ωστόσο, το δικαστήριο απέρριψε τα επιχειρήματά της, δίνοντας το πράσινο φως για την απαγόρευση του TikTok.

Τι συνέπειες θα είχε η απαγόρευση του TikTok στις ΗΠΑ;

Στις 19 Ιανουαρίου λήγει το τελεσίγραφο της αμερικανικής κυβέρνησης: μέχρι τότε η κινεζική εταιρεία Bytedance θα πρέπει να έχει πουλήσει το αμερικανικό παράρτημα του TikTok – ειδάλλως η εφαρμογή θα απαγορευτεί από τα app stores των ΗΠΑ.

Ο λόγος; Η κυβέρνηση των ΗΠΑ θεωρεί πως η Bytedance θα μπορούσε να προσφέρει στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας πρόσβαση σε ευαίσθητα δεδομένα των Αμερικανών χρηστών, καθώς και ότι το Πεκίνο θα μπορούσε μέσω του αλγορίθμου της πλατφόρμας να προωθήσει την προπαγάνδα του αλλά και παραπλανητικές πληροφορίες στους χρήστες. Η εταιρεία βέβαια απορρίπτει όλες τις σχετικές κατηγορίες.

Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει από την πλευρά του ταχθεί ενάντια στην απαγόρευση και έχει καλέσει το Ανώτατο Δικαστήριο να αναιρέσει τον αμερικανικό νόμο. Παραμένει ωστόσο άγνωστο το εάν ο Τραμπ θα καταφέρει να πετύχει κάτι τέτοιο – εξάλλου υπήρξαν και πολλοί Ρεπουμπλικάνοι που ψήφισαν υπέρ του νόμου.

Εντωμεταξύ και άλλα κράτη έχουν μπλοκάρει την εφαρμογή, όπως η Ινδία, το Ιράν και το Αφγανιστάν. Οι ΗΠΑ όμως θα ήταν το πρώτο δυτικό κράτος που προβαίνει στο συγκεκριμένο μέτρο.

Τι θα σήμαινε λοιπόν μία τέτοια απαγόρευση για τους 170 εκατομμύρια χρήστες της εφαρμογής στις ΗΠΑ;

Τι θα μπορούσε να συμβεί από τις 19 Ιανουαρίου;

Σε περίπτωση που η απαγόρευση τεθεί πράγματι σε ισχύ, οι επιπτώσεις θα αφορούσαν πρωτίστως τους δυνητικούς νέους χρήστες. Διότι η Apple και η Google θα είναι υποχρεωμένες να κατεβάσουν την εφαρμογή από τα stores τους και κανείς δεν θα μπορούσε πλέον να την κατεβάσει. Όσοι ωστόσο έχουν ήδη κατεβασμένο το TikTok ενδέχεται να μπορούν να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν την εφαρμογή – αλλά δεν θα μπορούν να κατεβάσουν πια updates λογισμικού ή ασφαλείας για το app και επομένως μετά από ένα διάστημα δεν θα μπορούν να «τρέξουν» την εφαρμογή.

Όπως εξηγεί πάντως στο CNN η Εύα Γκάλπεριν, επικεφαλής του τμήματος κυβερνοασφάλειας στην αμερικανική ΜΚΟ Electronic Frontier Foundation, η χρήση της εφαρμογής χωρίς τα απαραίτητα updates ενδέχεται να δημιουργήσει κενά ασφαλείας, «τα οποία θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν οι hackers».

Τι θα γίνει με τα δεδομένα των χρηστών;

Ασαφές είναι επίσης το τι θα συμβεί με τα δεδομένα των χρηστών. Σύμφωνα με το Forbes, αυτά θα προωθηθούν μάλλον στην Κίνα, όπως είχε συμβεί και με τα δεδομένα των Ινδών χρηστών, αφ’ ότου η Ινδία απαγόρευσε το TikTok το 2020.

Οι New York Times προτείνουν επομένως στους χρήστες να είναι προσεκτικοί και να μην επιτρέψουν στο TikTok να αποκτήσει πρόσβαση στην τοποθεσία και τις επαφές τους.

Πολλοί χρήστες, ιδίως δε οι content creators που δραστηριοποιούνται στην πλατφόρμα, θέλουν να αποθηκεύσουν τα βίντεο που έχουν ανεβάσει, προτού αυτά εξαφανιστούν – διατηρώντας τα είτε στο κινητό είτε στο desktop τους, μέσω της επιλογής “save video” ή της αποθήκευσης στον σκληρό τους δίσκο αντιστοίχως.

Παράκαμψη της απαγόρευσης μέσω VPN;

Αρκετοί χρήστες ελπίζουν πως θα μπορούν να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν το TikTok στις ΗΠΑ μέσω της σύνδεσης σε VPN-servers. Οι συνδέσεις VPN αποτελούν κρυπτογραφημένα κανάλια που επιτρέπουν την ασφαλή σύνδεση με άλλους υπολογιστές ή δίκτυα – και με αυτόν τον τρόπο ο χρήστης μπορεί να παρακάμψει τυχόν μπλοκαρισμένες πλατφόρμες ή σελίδες. Μάλιστα η σύνδεση VPN είναι αρκετά εύκολη, ενώ υπάρχουν και πολλές υπηρεσίες anti-virus και firewall που προσφέρουν τη δυνατότητα σύνδεσης VPN.

Έτσι ένας υπολογιστής ή ένα κινητό τηλέφωνο μπορεί να συνδεθεί και με VPN servers από το εξωτερικό – εν προκειμένω δηλαδή από μία χώρα στην οποία το TikTok είναι διαθέσιμο. Πρόκειται δε για μία αρκετά συνήθη πρακτική σε χώρες όπως η Τουρκία και το Ιράν.

Ποιες είναι οι εναλλακτικές πλατφόρμες;

Μία από τις εναλλακτικές του TikTok πλατφόρμες είναι το Lemon8. Μία εφαρμογή που υπάρχει από το 2020 και που κερδίζει ολοένα και περισσότερους χρήστες. Όπως και στο TikTok, στο Lemon8 οι χρήστες μπορούν επίσης να ανεβάσουν φωτογραφίες ή βίντεο, να κάνουν like σε δημοσιεύσεις άλλων, να μοιραστούν και να σχολιάσουν αναρτήσεις άλλων χρηστών.

Για τους χρήστες του TikTok η συγκεκριμένη εφαρμογή είναι μία αρκετά βολική εναλλακτική, μιας και μπορούν να συνδεθούν με τα ίδια στοιχεία log-in. Εδώ ακριβώς εντοπίζεται και το πρόβλημα όμως: το Lemon8 ανήκει και αυτό στην Bytedance – και θα μπορούσε εξίσου να τεθεί στο στόχαστρο της αμερικανικής κυβέρνησης κάποια στιγμή στο μέλλον.

Άλλες εναλλακτικές προτάσεις για τους χρήστες αποτελούν τα Instagram Reels, το Snapchat Spotlight ή το YouTube Shorts, τα οποία παρομοιάζουν αρκετά στο video-feed του TikTok και τα οποία ανήκουν στις Meta, Snap και Alphabet.

Τι συνέπειες θα είχε η απαγόρευση για τους χρήστες εκτός ΗΠΑ;

Είναι δύσκολο να απαντήσει κανείς με σιγουριά σε αυτό το ερώτημα. Μαζί με τα δεκάδες εκατομμύρια χρηστών από τις ΗΠΑ η πλατφόρμα θα χάσει και τεράστιο μέρος των εσόδων της – και ως αποτέλεσμα θα καταστεί δυσκολότερη η περαιτέρω ανάπτυξη του app. Με την απώλεια των trends και γενικώς του content από τις ΗΠΑ είναι πιθανό να αλλάξει αισθητά και το περιεχόμενο της εφαρμογής συνολικά.

Το TikTok βρίσκεται στο στόχαστρο και της ΕΕ, αν και για διαφορετικούς λόγους. Την Ένωση απασχολούν περισσότερο η προστασία των νεαρών χρηστών, η διαφάνεια γύρω από τις διαφημίσεις που προβάλλονται στην πλατφόρμα και, ιδίως μετά τις πρόσφατες εκλογές στη Ρουμανία, η χειραγώγηση των εκλογικών διαδικασιών. Η δε Αλβανία έχει μπλοκάρει την εφαρμογή για έναν χρόνο, επειδή η κυβέρνηση θεωρεί πως το TikTok ευθύνεται για την αυξανόμενα φαινόμενα βίας μεταξύ των εφήβων.

Σε κάθε περίπτωση μία απαγόρευση στις ΗΠΑ πιθανότατα θα οδηγήσει πολλές χώρες να ελέγχουν περισσότερο το TikTok και να θέσουν ακόμα αυστηρότερα κανονιστικά πλαίσια αναφορικά με τη λειτουργία του app.

Σε τι ελπίζουν οι χρήστες του TikTok;

Ακόμα πάντως και να τεθεί σε ισχύ η απαγόρευση στις ΗΠΑ, αυτή μάλλον δεν θα είναι μακράς διάρκειας, καθώς η Bytedance θα μπορεί ακόμη να πουλήσει την πλατφόρμα σε κάποια μη κινεζική εταιρεία – και τότε οι Αμερικανοί χρήστες θα αποκτήσουν και πάλι πρόσβαση στην εφαρμογή.

Εκ των πιθανών αγοραστών είναι και μία επενδυτική ομάδα υπό τον Αμερικανό δισεκατομμυριούχο Φρανκ ΜακΚορτ, η οποία γνωστοποίησε πως έχει καταθέσει επίσημη πρόταση στην Bytedance για το αμερικανικό παράρτημα του TikTok – η κινεζική εταιρεία βέβαια έχει εξηγήσει πως δεν πρόκειται να πουλήσει την εφαρμογή.