Οι δέκα βασικές αρχές του Αριστοτέλη για μια καλή ζωή

Τι είναι τελικά η ευτυχία; Μια στιγμή; Μια διάθεση; Ή ένα σύνολο επιλογών και συνηθειών; Οι αρχαίοι δεν είχαν λέξεις για το well being, αλλά ο Αριστοτέλης είχε κάτι καλύτερο: Αρετή.

Στο έργο του Ηθικά Νικομάχεια, εξηγεί ότι για να ζούμε καλά, δεν φτάνει να κυνηγάμε τη χαρά. Πρέπει να εξασκούμε συγκεκριμένες αρετές, μέχρι να γίνουν δεύτερη φύση.

Οι δέκα βασικές αρχές του Αριστοτέλη για μια καλή ζωή

-Εγκράτεια. Η ικανότητα να ελέγχεις τις ορέξεις σου. Όχι να τις καταπιέζεις—να τις τιθασεύεις. Έρευνες δείχνουν πως όταν ο αυτοέλεγχος αυξάνεται, τα αρνητικά συναισθήματα μειώνονται. Με απλά λόγια, το μέτρο δεν είναι απλώς αρετή. Είναι και ευτυχία.

-Θάρρος. Το να δρας, ακόμη και όταν φοβάσαι. Όχι να είσαι ατρόμητος, αλλά να μη φυγοπονείς. Το θάρρος, λένε οι ψυχολόγοι, οδηγεί σε ανθεκτικότητα. Κι αυτή, με τη σειρά της, σε μια πιο γεμάτη ζωή.

-Δικαιοσύνη. Ο δίκαιος άνθρωπος, κατά τον Αριστοτέλη, δεν ζητά απλώς το δίκιο του, αλλά ξέρει πότε να κάνει πίσω. Στην ουσία, πρόκειται για μια ενεργή μορφή ισότητας, που κάνει τις ανθρώπινες σχέσεις βιώσιμες και τις κοινωνίες πιο δίκαιες.

-Γενναιοδωρία. Να δίνεις χωρίς να το κάνεις θέμα. Η τσιγκουνιά βλάπτει και τις σχέσεις και την ψυχή—ακόμα και σε πειράματα με χρήματα, η τσιγκουνιά προκαλεί στρες και δυσφορία και στους δύο εμπλεκόμενους.

-Μεγαλοπρέπεια. Συγγενής της γενναιοδωρίας, αλλά σε άλλο επίπεδο. Δεν έχει να κάνει με πολυτέλεια, αλλά με το να δίνεις με στιλ και ουσία. Να σκέφτεσαι τον αντίκτυπο, όχι το κόστος.

-Μεγαλοψυχία. Να μην επηρεάζεσαι εύκολα από την τύχη—καλή ή κακή. Ο μεγαλόψυχος άνθρωπος δεν κυνηγά επιβεβαίωση, αλλά νόημα. Οι μελέτες λένε πως αυτό το «νόημα» φέρνει μεγαλύτερη και πιο σταθερή ευτυχία απ’ την πρόσκαιρη απόλαυση.

-Συγχώρεση. Όχι εύκολη υπόθεση. Αλλά όσοι τη δουλεύουν, απολαμβάνουν λιγότερο στρες, λιγότερη κατάθλιψη και μεγαλύτερη ψυχική ευεξία. Η συγχώρεση δεν είναι αδυναμία—είναι επιλογή ωριμότητας.

-Σεμνότητα. Ο Αριστοτέλης την όρισε ως αποφυγή της ανήθικης συμπεριφοράς. Μια ζωή με ηθική συνέπεια οδηγεί σε βαθύτερη, ουσιαστικότερη ικανοποίηση. Δεν είναι θέμα ηθικολογίας—είναι θέμα αυτοσεβασμού.

-Ειλικρίνεια. Να είσαι αυτό που είσαι, χωρίς να χρειάζεσαι το φίλτρο της ειρωνείας ή του αυτοσαρκασμού. Η αληθινή ειλικρίνεια φέρνει ταπεινότητα, και η ταπεινότητα, ψυχική ισορροπία.

-Ευγένεια. Όχι απλώς τρόποι. Η ικανότητα να συγκρατείς την οργή σου, να δείχνεις καλοσύνη. Όταν υπάρχει αυτοκυριαρχία στη συμπεριφορά, υπάρχει και εσωτερική γαλήνη.