Κοινωνική αντιπαροχή: Ψηφίζεται το νέο μοντέλο στέγασης με παραχώρηση ακινήτων σε ιδιώτες – Πώς θα λειτουργεί η διαδικασία

Πριν το καλοκαίρι αναμένεται να ψηφιστεί το νομοσχέδιο για την κοινωνική αντιπαροχή, φέρνοντας νέο μοντέλο αξιοποίησης ακινήτων του Δημοσίου με αντάλλαγμα κατοικίες χαμηλού ενοικίου.

Το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής προωθεί ρύθμιση που θα επιτρέπει στο Δημόσιο να παραχωρεί αδόμητα ή παλαιά ακίνητα σε ιδιώτες, υπό τον όρο ότι τουλάχιστον το 30% των παραγόμενων κατοικιών θα επιστρέφουν στο κράτος ως κοινωνική στέγη – δηλαδή προς διάθεση με εισοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια.

Οι κατοικίες αυτές δεν θα επιδοτούνται, αλλά θα διατίθενται από το Δημόσιο με κοινωνικό μίσθωμα, ενώ η εκμετάλλευση των υπολοίπων μονάδων θα γίνεται με εμπορικούς όρους από τον ανάδοχο. Παράλληλα, θεσπίζεται η δυνατότητα του επενδυτή να διαχειρίζεται πλήρως τις κοινωνικές κατοικίες (ενοίκια, συντήρηση, είσπραξη), για καθορισμένη περίοδο.

Ποια ακίνητα «μπαίνουν» πρώτα στο μοντέλο

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, οι πρώτες προκηρύξεις θα αφορούν:

• Το ακίνητο της ΧΡΩΠΕΙ (Αθήνα-Πειραιά), 17.893 τ.μ.

• Το «Ανατόλια» (Νέα Ιωνία Θεσσαλονίκης), 29.576 τ.μ.

• Δύο ακίνητα του ΕΦΚΑ στην Αργυρούπολη, συνολικά 2.375 τ.μ.

• Το πρώην εργοστάσιο ΥΦΑΝΕΤ στην Τούμπα, 19.500 τ.μ.

Τους διαγωνισμούς αναλαμβάνει η Μονάδα Στρατηγικών Συμβάσεων του Υπερταμείου (PPF), με στόχο την πρώτη εγκατάσταση εργολάβων εντός του 2026.

Τι αλλάζει με το νέο νομοσχέδιο

Το σχέδιο νόμου εισάγει τις εξής αλλαγές:

• Ανακαίνιση και όχι μόνο ανοικοδόμηση: Η κοινωνική αντιπαροχή επεκτείνεται και σε ήδη υφιστάμενα ακίνητα.

• Μεταβίβαση ποσοστού ιδιοκτησίας: Αντί για απλή εκμετάλλευση οριζόντιας ιδιοκτησίας, ο επενδυτής θα λαμβάνει εξ αδιαιρέτου ποσοστό επί του ακινήτου.

• Ενιαίο ηλεκτρονικό μητρώο: Όλες οι διαδικασίες καταγράφονται ψηφιακά στη Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Στεγαστικής Πολιτικής.

• Νέοι κανόνες για δικαιούχους: Ο ΟΠΕΚΑ θα εφαρμόζει αυστηρότερα κριτήρια επιλογής και ενισχύεται η δυνατότητα “rent to own”.

• Κατώτατο ποσοστό κοινωνικών κατοικιών 30%: Αποσαφηνίζεται ως σταθερό ποσοστό, αντί εύρους 30–60% που ίσχυε.

• Κεντρικός φορέας το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής, με αρμοδιότητα τον συνολικό συντονισμό της πολιτικής.

Στόχος: Προσφορά κατοικίας χωρίς δημοσιονομικό βάρος

Το μοντέλο της κοινωνικής αντιπαροχής επιδιώκει την αύξηση της προσφοράς κατοικίας χωρίς άμεση δημοσιονομική επιβάρυνση. Μέσω ΣΔΙΤ, το Δημόσιο παραχωρεί αδρανή ακίνητα σε ιδιώτες επενδυτές, οι οποίοι αναλαμβάνουν την ανάπτυξη ή ανακατασκευή τους, με αντάλλαγμα την εμπορική αξιοποίηση μέρους των μονάδων.

Το υπόλοιπο ποσοστό, τουλάχιστον 30%, επιστρέφει στο Δημόσιο με χρήση κοινωνικής κατοικίας.

Έτσι, το κράτος ενεργοποιεί περιουσιακά στοιχεία με μηδενική έως περιορισμένη δαπάνη, ενισχύοντας την κοινωνική στέγαση μέσω ιδιωτικών επενδύσεων και διατηρώντας ρυθμιστικό ρόλο στη διάθεση.

Διαβάστε επίσης: Στεγαστικό restart με 50.000 σπίτια: Ξεμπλοκάρονται ακίνητα Servicers και Δημόσιου