Κίνα Vs Δύσης: Ο αγώνας για τα κρίσιμα ορυκτά και η απειλή για την αμερικανική κυριαρχία
Η Κίνα δεν είναι απλώς μια χώρα εξόρυξης, αλλά ένας παγκόσμιος παίκτης που ελέγχει την παραγωγή και την εμπορία μερικών από τα πιο κρίσιμα μέταλλα του κόσμου. Από το λίθιο μέχρι τον χαλκό, η αυξανόμενη κυριαρχία της Κίνας στην εξόρυξη ορυκτών όχι μόνο ενισχύει την οικονομία της, αλλά της παρέχει στρατηγικό έλεγχο πάνω σε κλάδους που θα καθορίσουν το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η τεχνητή νοημοσύνη.
Ο μηχανισμός της Κίνας και η επένδυση των 16 δισ. δολαρίων
Το 2023, οι κινεζικές εταιρείες εξόρυξης επένδυσαν ρεκόρ 16 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ορυχεία σε όλο τον κόσμο. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επένδυση της τελευταίας δεκαετίας, σχεδόν τριπλάσια σε σχέση με το 2022. Αυτή η στρατηγική της Κίνας δείχνει ξεκάθαρα τον στόχο της να ελέγξει τους κρίσιμους πόρους που απαιτούνται για την κατασκευή προϊόντων αιχμής, όπως οι μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων (EV), τα ηλιακά πάνελ και οι υπολογιστές τεχνητής νοημοσύνης.
Σύμφωνα με τα δεδομένα, οι Κινέζοι μεταλλωρύχοι κατέχουν σήμερα περίπου το 50% του παγκόσμιου αποθέματος νικελίου, το 40% του κοβαλτίου και το 20% του χαλκού. Αυτά τα μέταλλα είναι απαραίτητα για τη μετάβαση σε πιο καθαρές και «έξυπνες» τεχνολογίες. Η προσπάθεια της Κίνας να εξασφαλίσει πρώτος την πρόσβαση σε αυτά τα ορυκτά δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και γεωπολιτική.
China is tightening its grip on the world’s minerals https://t.co/YEv5hS1m1E
— The Economist (@TheEconomist) November 6, 2024
Παγκόσμιοι παίκτες και στρατηγικές συμμαχίες
Η Κίνα επιδιώκει να αποκτήσει τον έλεγχο όχι μόνο μέσω άμεσων επενδύσεων, αλλά και μέσω στρατηγικών συνεργασιών. Η ανακοίνωση για την επένδυση 5 δισ. δολαρίων σε ορυχείο χαλκού στο Αφγανιστάν από κινεζική κρατική εταιρεία, η εξαγορά της Ganfeng Lithium στην Αργεντινή, αλλά και η επένδυση 800 εκατ. δολαρίων από τη MMG στην Μποτσουάνα για την αύξηση της παραγωγής χαλκού, δείχνουν ότι η Κίνα στοχεύει στην ενίσχυση του ελέγχου της σε όλα τα κρίσιμα μέταλλα.
Ακόμα πιο εντυπωσιακή είναι η πρόοδος των κινεζικών εταιρειών, όπως η Zijin και η CMOC, οι οποίες πλέον παράγουν ποσότητες που ανταγωνίζονται γιγάντιες εταιρείες όπως η BHP και η Vale. Με 500% αύξηση στην αξία της, η Zijin συνεχώς επεκτείνει τη δραστηριότητά της, ενώ η CMOC είναι πλέον η μεγαλύτερη παραγωγός κοβαλτίου στον κόσμο.
Κίνα και ΗΠΑ: Ο Αγώνας για την ενεργειακή ανεξαρτησία
Η κυριαρχία της Κίνας στην εξόρυξη ορυκτών έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία στη Δύση, και ειδικά στις ΗΠΑ. Η Αμερική εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από κινεζικές εισαγωγές ορυκτών, με τις κινεζικές εταιρείες να προμηθεύουν πάνω από το 50% των μετάλλων που χρειάζεται για τη βιομηχανία και τις τεχνολογικές της ανάγκες. Η στρατηγική αυτή προκαλεί ανησυχία, καθώς δημιουργεί μία εξάρτηση που μπορεί να επηρεάσει την αμερικανική βιομηχανία, η οποία προσπαθεί να προχωρήσει σε μια ενεργειακή μετάβαση και να υποστηρίξει την εγχώρια κατασκευή ηλεκτρικών οχημάτων και άλλων προϊόντων αιχμής.
Ενδεικτικά σημεία ανησυχίας:
- Η Αμερική εισάγει περισσότερα από τα μισά ορυκτά που χρειάζεται για την παραγωγή των νέων τεχνολογιών.
- Η Κίνα ελέγχει το 60% του λιθίου και το 65% του νικελίου που χρησιμοποιούνται στις μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων.
- Η πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ έχει ήδη επισημάνει την ανάγκη δημιουργίας στρατηγικών αποθεμάτων και ενίσχυσης της εγχώριας παραγωγής, αλλά η πρόοδος είναι αργή.
Η Δύση αντιδρά: Μια νέα στρατηγική για την εξόρυξη
Η αντίδραση των ΗΠΑ δεν έχει μείνει μόνο στα λόγια. Η αμερικανική κυβέρνηση, μέσω της Mineral Security Partnership και της σύμπραξης με άλλες χώρες, προσπαθεί να ενισχύσει την παραγωγή κρίσιμων ορυκτών σε παγκόσμιο επίπεδο. Η πρόσφατη έγκριση ενός μεγάλου ορυχείου λιθίου στη Νεβάδα από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση και η εφαρμογή φορολογικών κινήτρων για τις εταιρείες εξόρυξης, είναι μόνο η αρχή. Παράλληλα, η αμερικανική πολιτική ηγεσία προσπαθεί να επανιδρύσει μια κεντρική υπηρεσία για την εξόρυξη, αντικαθιστώντας το καταργηθέν Bureau of Mines, κάτι που υπογραμμίζει τη σοβαρότητα της κατάστασης.
Μπορεί η Δύση να απεξαρτητοποιηθεί;
Παρά τις αρχικές κινήσεις, η εξάρτηση της Δύσης από τα κινεζικά ορυκτά παραμένει ισχυρή και θα είναι δύσκολο να ανατραπεί άμεσα. Η πρόκληση για τη Δύση είναι να αναπτύξει τα δικά της αποθέματα, να επιταχύνει την κατασκευή νέων ορυχείων και να δημιουργήσει ισχυρές συνεργασίες με άλλες χώρες παραγωγούς ορυκτών.
Όσο η Κίνα συνεχίζει να εξορύσσει με ταχύτερους ρυθμούς και να επεκτείνει την επιρροή της, ο εναγκαλισμός της θα γίνεται όλο και πιο δύσκολο να χαλαρώσει. Η παγκόσμια οικονομία εισέρχεται σε μια νέα φάση, στην οποία τα ορυκτά είναι όχι μόνο οικονομικοί πόροι, αλλά και στρατηγικά εργαλεία.
Με πληροφορίες από Economist
Διαβάστε επίσης: Το Πεκίνο προωθεί την ανάπτυξη της οικονομίας του πάγου και του χιονιού