Οι Έλληνες ρευστοποιούν χρυσές λίρες μετά το ράλι τιμών – Αντιστροφή τάσης στην εγχώρια αγορά χρυσού

Xρυσές λίρες: Παρά τη συνεχιζόμενη αστάθεια στις διεθνείς κεφαλαιαγορές, που έχει οδηγήσει τους επενδυτές παγκοσμίως σε αυξημένες τοποθετήσεις σε πολύτιμα μέταλλα, στην Ελλάδα παρατηρείται η αντίστροφη κίνηση: οι κάτοχοι χρυσών λιρών προχωρούν σε ρευστοποιήσεις, κεφαλαιοποιώντας την ισχυρή άνοδο της τιμής του χρυσού.

Χρυσές λίρες: Ρεκόρ ζήτησης και τιμές σε ιστορικά υψηλά

Κατά το εννεάμηνο Ιανουαρίου–Σεπτεμβρίου 2025, οι συνολικές αγοραπωλησίες χρυσού ανήλθαν σε περίπου 110.000 τεμάχια, σύμφωνα με στοιχεία της Καθημερινής. Η πλειοψηφία των συναλλαγών (περίπου 70.000 τεμάχια) αφορά πωλήσεις από ιδιώτες, έναντι 40.000 αγορών, γεγονός που αποτυπώνει αντιστροφή της επενδυτικής ροής σε σχέση με τα προηγούμενα τρίμηνα, όταν επικρατούσε καθαρή ζήτηση.

Η αγορά φυσικού χρυσού στην Ελλάδα πραγματοποιείται θεσμικά αποκλειστικά μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) και της Τράπεζας Πειραιώς, η οποία λειτουργεί ως επίσημος διανομέας του Βασιλικού Νομισματοκοπείου της Μεγάλης Βρετανίας (Royal Mint) για τη διάθεση χρυσών λιρών Αγγλίας. Και οι δύο φορείς εμπορεύονται επίσης ράβδους χρυσού επενδυτικής καθαρότητας, παρέχοντας πλήρη ιχνηλασιμότητα και πιστοποίηση προέλευσης.

Πάνω από τα 4.000 δολάρια ο χρυσός

Εκρηκτική άνοδος στην αποτίμηση της χρυσής λίρας

Σύμφωνα με το δελτίο τιμών της ΤτΕ, η τιμή πώλησης χρυσής λίρας διαμορφώνεται στα 922,46 ευρώ, ενώ η τιμή επαναγοράς στα 787,31 ευρώ, με spread περίπου 135 ευρώ. Ένα έτος πριν, οι αντίστοιχες τιμές ήταν 652,34 ευρώ και 546,45 ευρώ, γεγονός που αντιστοιχεί σε ετήσια ανατίμηση της τάξης του 41,4%.

Αντίστοιχα, η Τράπεζα Πειραιώς αποτιμά σήμερα τη λίρα στα 921,5 ευρώ για πώληση και 787,6 ευρώ για αγορά, ακολουθώντας στενά την τιμολόγηση της ΤτΕ και ευθυγραμμιζόμενη με τις διεθνείς τιμές spot χρυσού, προσαρμοσμένες για μετατροπή νομίσματος και premium νομισματοκοπείου.

Διαχρονική σχέση και πολιτισμική διάσταση του χρυσού στην Ελλάδα

Ο χρυσός, και ιδίως η χρυσή λίρα Αγγλίας, διαχρονικά λειτουργεί ως μέσο αποθήκευσης αξίας στην ελληνική κοινωνία, τόσο για επενδυτικούς όσο και για πολιτισμικούς λόγους. Η διατήρηση λιρών ως οικογενειακό αποθεματικό –συχνά μεταδιδόμενο από γενιά σε γενιά– αλλά και η χρήση τους ως δώρων υψηλής αξίας (γάμοι, βαφτίσεις κ.λπ.) έχουν προσδώσει στον χρυσό συναισθηματικό και συμβολικό χαρακτήρα πέραν της καθαρής οικονομικής του διάστασης.

Η κορύφωση της ζήτησης σημειώθηκε την περίοδο της δημοσιονομικής κρίσης 2010–2012, όταν η αβεβαιότητα για τη βιωσιμότητα του τραπεζικού συστήματος οδήγησε σε μαζικές αγορές χρυσού. Το 2010, η ΤτΕ διέθεσε 194.475 χρυσές λίρες, αριθμό ρεκόρ της τελευταίας 20ετίας, ενώ το 2011 ακολούθησαν 146.887 τεμάχια. Μετά το 2015, οι συναλλαγές σταθεροποιήθηκαν κάτω από τις 100.000 λίρες ετησίως, αν και οι πραγματικοί όγκοι εκτιμάται ότι είναι σημαντικά υψηλότεροι, καθώς οι συναλλαγές της ΤτΕ αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τρίτο της συνολικής αγοράς, με την Τράπεζα Πειραιώς να καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος.

Το 2024, μέσω των δύο θεσμικών καναλιών διακινήθηκαν περίπου 150.000 λίρες, με τις αγορές (48.328 τεμάχια) να υπερτερούν σημαντικά των πωλήσεων (7.182 τεμάχια), ένδειξη αυξημένης επενδυτικής εμπιστοσύνης στο πολύτιμο μέταλλο. Η μεταστροφή του 2025 προς καθαρές πωλήσεις αντικατοπτρίζει μια φάση αποκόμισης υπεραξιών, μετά από 18 μήνες συνεχούς ανόδου των διεθνών τιμών spot χρυσού.

Τεχνικά χαρακτηριστικά και κίνδυνοι αγοράς

Η χρυσή λίρα Αγγλίας διαθέτει τυποποιημένα φυσικά χαρακτηριστικά: βάρος 7,988 γραμμάρια, διάμετρο 22,05 χιλιοστά, πάχος 1,52 χιλιοστά και καθαρότητα 22 καρατίων (916,7/1000). Οποιαδήποτε απόκλιση από τις προδιαγραφές —λόγω φθοράς, λιποβαρούς κατασκευής ή μη γνήσιου χτυπήματος— μειώνει την εμπορική της αξία.

Οι συναλλαγές εκτός θεσμικού πλαισίου, όπως μέσω ενεχυροδανειστηρίων ή ιδιωτών, ενέχουν υψηλό κίνδυνο αποτίμησης και αυθεντικότητας, καθώς η αγορά δευτερογενούς χρυσού απαιτεί πιστοποίηση από εξειδικευμένους εκτιμητές και χρήση εξοπλισμού ακριβείας (π.χ. μαγνητομέτρηση, ζύγιση υψηλής ανάλυσης).

Αξίζει να αναφέρουμε ότι, η μετατόπιση των Ελλήνων κατόχων χρυσού προς πωλήσεις αντανακλά μια στρατηγική ρευστοποίησης μετά από μια περίοδο έντονης ανατίμησης, με το επενδυτικό κοινό να εκμεταλλεύεται την ευνοϊκή συγκυρία για πραγμάτωση υπεραξιών. Παράλληλα, η διατήρηση της τιμής σε ιστορικά υψηλά επίπεδα υποδηλώνει ότι ο χρυσός εξακολουθεί να λειτουργεί ως αντιστάθμισμα κινδύνου (hedging asset) έναντι της νομισματικής αβεβαιότητας και των γεωοικονομικών αναταράξεων.