Πλούτος: Το «πλουσιότερο» 10% των Ελλήνων κατέχει το 45%

O παγκόσμιος πλούτος ανέκαμψε από την πτώση του 2022. Το 2023 το πρόσημο ήταν σταθερά θετικό σε όλο τον κόσμο με ελάχιστες εξαιρέσεις.

Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, το δεύτερο τρίμηνο του 2024, ο συνολικός καθαρός πλούτος των νοικοκυριών στην Ελλάδα διαμορφώθηκε σε 956 δισ. ευρώ και ήταν αυξημένος κατά περίπου 31% από τις αρχές του 2022 και κατά 39% σε σύγκριση με την κατώτατη τιμή που σημειώθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2020.

Ο συνολικός καθαρός πλούτος των νοικοκυριών στην Ελλάδα, το δεύτερο τρίμηνο του 2024, διαμορφώθηκε σε 956 δισ. ευρώ

Σύμφωνα με όσα αναφέρει το τελευταίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων του Economic Research της Alpha Bank ο πλούτος διακρίνεται σε χρηματοοικονομικό, δηλαδή ρευστά διαθέσιμα και κινητές αξίες (ομόλογα, μετοχές κ.λπ.) και σε μη χρηματοοικονομικό που προσεγγίζεται κατά κύριο λόγο με τις αξίες των ακινήτων, ενώ για τον υπολογισμό του καθαρού πλούτου αφαιρείται το χρέος των νοικοκυριών.

Ο δείκτης Gini στην Ελλάδα ήταν ο τέταρτος χαμηλότερος μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωζώνης
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η κατάταξη της Ελλάδας μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωζώνης αναφορικά με τον καθαρό πλούτο του αντιπροσωπευτικού νοικοκυριού αλλά και την κατανομή του πλούτου μεταξύ των νοικοκυριών.

Αναφορικά με την κατανομή του πλούτου χρησιμοποιείται ο συντελεστής αvισότητας του πλούτου (Gini coefficient). Όταν ο συντελεστής Gini λαμβάνει την τιμή 0, αντανακλά την τέλεια ισότητα, όπου όλα τα άτομα έχουν τον ίδιο πλούτο, ενώ όταν είναι ίσος με 1 (ή 100%) συνεπάγεται πλήρη ανισότητα, δηλαδή όλος ο πλούτος συγκεντρώνεται σε ένα άτομο.

Με βάση τα στοιχεία του δευτέρου τριμήνου του 2024, ο δείκτης Gini στην Ελλάδα ήταν ο τέταρτος χαμηλότερος μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωζώνης, γεγονός που υποδηλώνει ότι στη χώρα μας υπάρχει συγκριτικά μικρότερη ανισότητα πλούτου.

Το τελευταίο επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία της ΕΚΤ για το δεύτερο τρίμηνο του 2024, σύμφωνα με τα οποία το «πλουσιότερο» 10% στην Ευρωζώνη κατείχε το 57% του συνολικού καθαρού πλούτου ενώ στην Ελλάδα κατέχει το 45%. Το υπόλοιπο 40% στην Ευρωζώνη κατείχε το 38% του συνολικού καθαρού πλούτου, ενώ στην Ελλάδα κατέχει το 44%.

Το «φτωχότερο» (με κριτήριο τον καθαρό πλούτο) 50% στην Ευρωζώνη κατείχε μόλις το 5% του συνολικού καθαρού πλούτου, με το αντίστοιχο ποσοστό στην Ελλάδα να διαμορφώνεται στο 12%.

H αναλογία της αξίας του μη χρηματοοικονομικού πλούτου στην αξία του συνολικού πλούτου είναι σταθερά υψηλή.

Οι παράγοντες που προσδιορίζουν την εξέλιξη του πλούτου

Από την ανάλυση των δεδομένων ένα βασικό χαρακτηριστικό της χώρας μας είναι ότι η αναλογία της αξίας του μη χρηματοοικονομικού πλούτου στην αξία του συνολικού πλούτου είναι σταθερά υψηλή, ίση με 68% κατά μέσο όρο την τελευταία δεκαετία.

Οι παράγοντες που προσδιορίζουν την εξέλιξη του πλούτου των ελληνικών νοικοκυριών, την τριετία 2022-2024, μπορούν να διακριθούν ως εξής:

Στις τιμές των κινητών αξιών, δηλαδή των μετοχών και των ομολόγων, οι οποίες κινούνται σε γενικές γραμμές ανοδικά. Συγκεκριμένα, ο δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών (ΧΑ) έφτασε στο τέλος του προηγούμενου έτους τις 1.470 μονάδες, από 893 στις 31.12.2021. Παράλληλα, η απόδοση του δεκαετούς ομολόγου ελληνικού δημοσίου αποκλιμακώθηκε σημαντικά από το φθινόπωρο του 2022 μέχρι τα τέλη του 2024 (κατά 186 μονάδες βάσης), γεγονός που συνεπάγεται την άνοδο της τιμής του.
Στην περαιτέρω άνοδο των καταθέσεων των νοικοκυριών στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα από τον: Ιανουάριο του 2022 έως και τον Νοέμβριο του 2024 κατά 11,4 δισ. ευρώ.
Στην άνοδο του δείκτη τιμών των οικιστικών ακινήτων κατά 11,9% το 2022, 13,8% το 2023 και 9,2% το πρώτο εννεάμηνο του 2024, σε ετήσια βάση.

Η έκθεση «Global Wealth Report 2024»
Σύμφωνα με έκθεση του ελβετικού τραπεζικού κολοσσού UBS, τον Ιούλιο του 2024 για τον Παγκόσμιο Πλούτο, στη χώρα μας καταγράφεται συρρίκνωση του ενδιάμεσου πλούτου κατά 31% στη δεκαπενταετία 2008-2023, με τους φτωχότερους να έχουν και τις μεγαλύτερες απώλειες.

Η έκθεση (Global Wealth Report 2024) καταγράφει επίσης μια στασιμότητα στη χώρας μας παρά την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη ενώ διαπιστώνει πως η κατανομή του πλούτου συνεχίζει να είναι όλο και πιο άνιση.