Σοβαρή εμπλοκή με τη Λιβύη: Παίζει το παιχνίδι της Τουρκίας για τα οικόπεδα νότια της Κρήτης

Σύμφωνα με λιβυκά ΜΜΕ, το υπουργείο Εξωτερικών της κυβέρνησης της Τρίπολης απέρριψε έντονα την απόφαση της Ελλάδας να ξεκινήσει διεθνή διαγωνισμό για την εξερεύνηση υδρογονανθράκων σε περιοχές νότια της Κρήτης, καθώς ορισμένα από τα τεμάχια αυτά βρίσκονται σε περιοχές που αμφισβητούνται από το κράτος της Λιβύης. Το Υπουργείο Εξωτερικών της Λιβύης διαμαρτύρεται για τον ελληνικό γύρο υποβολής προσφορών για την εξερεύνηση υδρογονανθράκων νότια της Κρήτης

Χαφτάρ: Η «σιωπηλή διπλωματία» και οι επιπτώσεις για τα ενεργειακά έργα της Ανατολικής Μεσογείου

«Η Ελλάδα ασκεί στην πράξη τα κυριαρχικά της δικαιώματα με σταθερή προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας. Η ελληνική κυβέρνηση δεν εγκαταλείπει τον διάλογο, πάντοτε όμως στο πλαίσιο της διεθνούς νομιμότητας» αναφέρουν πηγές του Υπουργείο Ενέργειας ως απάντηση στην αντίδραση της Λιβύης για τα οικόπεδα νότια της Κρήτης.

Υιοθετώντας την αβάσιμη ρητορική της Τουρκίας η Λιβύη κάνει λόγο περί «διαφιλονικούμενων» θαλάσσιων ζωνών, αντιδρώντας στην πλήρως νόμιμη πρωτοβουλία της Ελλάδας να προκηρύξει διεθνή διαγωνισμό για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων νοτίως της Κρήτης, προβάλλει σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών της Εθνικής Ενότητας της Λιβύης.

Επαναφέροντας το άκυρο τουρκολιβυκό μνημόνιο, το ΥΠΕΞ της Λιβύης αμφισβητεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, χαρακτηρίζοντας την ελληνική πρωτοβουλία ως παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας.

Επικαλείται το διεθνές δίκαιο αγνοώντας πλήρως τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), την οποία η Ελλάδα εφαρμόζει απαρέγκλιτα, ενώ καλεί τη χώρα μας να επιδείξει υπευθυνότητα και επικαλείται τις ιστορικές σχέσεις των δύο χωρών, ζητώντας ενίσχυση του διαλόγου για «δίκαιες και ισόρροπες λύσεις» στην Ανατολική Μεσόγειο. Παράλληλα, προειδοποιεί ότι «οι μονομερείς ενέργειες» οδηγούν σε ένταση και αποσταθεροποίηση στην περιοχή.

Ειδικότερα, απροσδόκητη εμπλοκή προέκυψε στη διαδικασία προετοιμασίας της επίσκεψης του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, στη Λιβύη, όπου επρόκειτο να επισκεφθεί τόσο την Τρίπολη όσο και τη Βεγγάζη, καθώς το υπουργείο Εξωτερικών της προσωρινής κυβέρνησης εξέδωσε ανακοίνωση, με την οποία καταγγέλλει την Ελλάδα ότι, με τον καθορισμό των δύο οικοπέδων νοτίως της Κρήτης, παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα της Λιβύης.

Το λιβυκό ΥΠΕΞ εκφράζει την ανησυχία του για τη δημοσίευση στην ΕΕ, στις 12 Ιουνίου 2025, της ανακοίνωσης των ελληνικών αρχών για την έναρξη διεθνούς πρόσκλησης υποβολής προσφορών για τη χορήγηση αδειών για την εξερεύνηση και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων σε θαλάσσιες περιοχές νότια της νήσου Κρήτης, ορισμένες από τις οποίες εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των θαλάσσιων περιοχών που αμφισβητούνται από το λιβυκό κράτος.

Ενώ το υπουργείο επιβεβαιώνει ότι αυτά τα βήματα συνιστούν σαφή παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Λιβύης, εκφράζει τις πλήρεις επιφυλάξεις του και τη σαφή αντίθεσή του σε οποιεσδήποτε δραστηριότητες εξερεύνησης ή γεώτρησης σε αυτές τις περιοχές, χωρίς προηγούμενη νομική συμφωνία που να σέβεται τους κανόνες του διεθνούς δικαίου.

Σε αυτό το πλαίσιο, το υπουργείο Εξωτερικών της Λιβύης επιβεβαιώνει ότι η Λιβύη «ανέκαθεν επιδίωκε και συνεχίζει να επιδιώκει να μετατρέψει τη λεκάνη της Μεσογείου σε χώρο συνεργασίας, ειρήνης και κοινής ανάπτυξης μεταξύ όλων των παράκτιων κρατών και ότι οι μονομερείς λύσεις οδηγούν μόνο σε περαιτέρω ένταση και πολυπλοκότητα. Με βάση αυτές τις επιφυλάξεις και αντιρρήσεις, ελπίζουμε ότι οι ελληνικές αρχές θα εξετάσουν υπεύθυνα το βάθος των ιστορικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών. Ζητούμε την επιδίωξη εποικοδομητικού διαλόγου και διαπραγμάτευσης ως τη μόνη επιλογή για την επίτευξη δίκαιων και ισότιμων λύσεων, βασισμένων στο ισχύον διεθνές δίκαιο και τη διατήρηση των συμφερόντων όλων».

Η αντίδραση αυτή έρχεται, ενώ η ελληνική πλευρά είχε εκφράσει την επιθυμία, στις επαφές με τη Δυτική και την Ανατολική Λιβύη, να πραγματοποιηθεί η επίσκεψη Γεραπετρίτη και στις δύο περιοχές, επιδιώκοντας να διατηρηθούν οι ισορροπίες και να αποκατασταθούν οι δίαυλοι επικοινωνίας με τις δύο πλευρές σε ανώτερο επίπεδο, μετά και τις πληροφορίες που υπήρχαν ότι η Βουλή του Τομπρούκ σχεδιάζει να φέρει προς επικύρωση το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο.

Στην Αθήνα υπήρξε ικανοποίηση από το γεγονός ότι μέχρι τώρα δεν είχαν υπάρξει αντιδράσεις για τη διαδικασία αδειοδότησης των δύο οικοπέδων νοτίως της Κρήτης, τα οποία ορίστηκαν βάσει της μέσης γραμμής και εκ των πραγμάτων επικαλύπτουν μέρος της περιοχής που ενδεχομένως να διεκδικήσει η Λιβύη βάσει του Τουρκολιβυκού Μνημονίου. Για τα οικόπεδα αυτά έχει ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον ο αμερικανικός κολοσσός Chevron.

Η κυβέρνηση της Τρίπολης αντιδρά έτσι στην προσπάθεια της Αθήνας να αποκαταστήσει τις επαφές με την Ανατολική Λιβύη, επαναφέροντας εμμέσως στο προσκήνιο το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο.

Η αντίδραση του λιβυκού ΥΠΕΞ, πάντως, προσθέτει νέα δεδομένα στην υπό σχεδιασμό επίσκεψη Γεραπετρίτη στην Τρίπολη, καθώς δίνει την ευκαιρία για μια καλά προετοιμασμένη πρόταση προς τις δύο πλευρές της Λιβύης για επανέναρξη διαλόγου σχετικά με το ζήτημα της οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών. Σε περίπτωση που δεν υπάρξει αποτέλεσμα, τότε η διαφορά θα μπορούσε να παραπεμφθεί στη Χάγη. Κάτι αντίστοιχο έχει ήδη πράξει στο παρελθόν η Λιβύη, για την οριοθέτηση της ΑΟΖ με τη Μάλτα και την Τυνησία.

Μετά και τις επαφές που είχε στην Ανατολική Λιβύη ο Έλληνας πρέσβης στην Τρίπολη, Ν. Γαρίλιδης, και ο γενικός πρόξενος κ. Καλογνωμής με τον πρόεδρο της Βουλής Α. Σάλεχ, είχε οριστικοποιηθεί το πρόγραμμα των επισκέψεων σε Τρίπολη και Βεγγάζη για την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου, το οποίο περιλάμβανε συναντήσεις με την κυβέρνηση της Τρίπολης, αλλά και με τον στρατηγό Χάφταρ, καθώς και τον ΥΠΕΞ της κυβέρνησης που έχει ορίσει το Κοινοβούλιο στην Ανατολική Λιβύη. Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες από το Τομπρούκ, είχαν δοθεί διαβεβαιώσεις ότι η αρνητική στάση έναντι του Τουρκολιβυκού Μνημονίου παραμένει σταθερή.

Δεν είναι τυχαίο ότι, θέλοντας η Τρίπολη να στείλει ένα ακόμη μήνυμα, την Τετάρτη πραγματοποιήθηκε συνάντηση του υπουργού Ενέργειας Αμπντελ Σαντίκ με τον Τούρκο πρέσβη στη Λιβύη, όπου εξετάστηκε η ενίσχυση των στρατηγικών δεσμών στον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, σύμφωνα με δήλωση του υπουργείου.

Οι συζητήσεις περιλάμβαναν πιθανή συνεργασία μεταξύ της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου της Λιβύης και της Τουρκικής Εταιρείας Πετρελαίου (TPAO), με στόχο την αύξηση των επενδύσεων και των τεχνικών ανταλλαγών, ενώ ο Λίβυος υπουργός είχε ζητήσει την επιστροφή των τουρκικών πετρελαϊκών εταιρειών κατά τη διάρκεια συνάντησής του με τον υπουργό Ενέργειας της Τουρκίας, Αλπασλάν Μπαϊρακτάρ, στη σύνοδο κορυφής για τους φυσικούς πόρους στην Κωνσταντινούπολη τον περασμένο μήνα