ΚΕΠΕ – Παιδική Φτώχεια: Η Στερεά Ελλάδα στην κορυφή των περιφερειακών διαφορών

Στο πλαίσιο της Διεθνούς Ημέρας για την Εξάλειψη της Φτώχειας, που τιμάται κάθε έτος στις 17 Οκτωβρίου, το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) δημοσίευσε τα αποτελέσματα του Δείκτη Πολυδιάστατης Παιδικής Φτώχειας (ΔΠΠΦ) για το σχολικό έτος 2024-2025. Η έρευνα, η οποία βασίστηκε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 3.076 μαθητών σε εθνικό επίπεδο, καταδεικνύει ότι ο συνολικός ΔΠΠΦ διαμορφώνεται στο 5,5%.

Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας εμφανίζει το υψηλότερο ποσοστό πολυδιάστατης παιδικής φτώχειας (8,56%), με οριακή στατιστική σημαντικότητα, ακολουθούμενη από τις Περιφέρειες Αττικής, Θεσσαλίας και Ιονίων Νήσων. Ανάλυση των επιμέρους διαστάσεων δείχνει ότι η οικονομική παιδική φτώχεια εντοπίζεται κυρίως σε πολύτεκνες οικογένειες, αγροτικές, νησιωτικές και ορεινές περιοχές, καθώς και σε μονογονεϊκές οικογένειες με μητέρα επικεφαλής. Αντίστοιχα, η μη οικονομική παιδική φτώχεια εμφανίζει υψηλότερη συχνότητα (14,2%) σε μαθητές γυμνασιακής ηλικίας. Συνολικά, η οικονομική παιδική φτώχεια ανέρχεται σε 9,2%, ενώ η μη οικονομική σε 12,5%.

Στο πλαίσιο της διεθνούς τάσης αντικατάστασης των παραδοσιακών δεικτών φτώχειας (π.χ. AROP, AROPE) με πολυδιάστατους δείκτες, το ΚΕΠΕ ανέπτυξε τον ΔΠΠΦ με στόχο την πλήρη αποτύπωση της πολυπλοκότητας της παιδικής φτώχειας. Ο δείκτης ενσωματώνει τόσο οικονομικές όσο και μη οικονομικές διαστάσεις, καλύπτοντας ερευνητικά κενά που προκύπτουν από τη μελέτη πολλαπλών μικροδεδομένων, όπως ηλικιακή κατηγορία, γεωγραφική περιφέρεια, τύπο περιοχής και κοινωνικοοικονομική ομάδα.

Το κυριότερο πλεονέκτημα του ΔΠΠΦ είναι η δυνατότητα λεπτομερούς αποτύπωσης των συνιστωσών της παιδικής φτώχειας και της επίδρασης των κοινωνικών πολιτικών σε κάθε διάσταση. Η συλλογή δεδομένων πραγματοποιείται απευθείας από τα παιδιά σε σχολικό περιβάλλον, εξασφαλίζοντας την αυθεντικότητα των πληροφοριών και ελαχιστοποιώντας τις πιθανές παραμορφώσεις που προκύπτουν από έρευνες σε επίπεδο νοικοκυριού. Η διαδικασία διεξάγεται με τη χρήση δοκιμασμένων, εγκεκριμένων ερωτηματολογίων, υπό την εποπτεία ερευνητή και εκπαιδευτικού, διασφαλίζοντας την αυτονομία και την αντικειμενικότητα των απαντήσεων.

Η επαναλαμβανόμενη ετήσια συλλογή πρωτογενών δεδομένων παρέχει αξιόπιστη βάση για τη διαχρονική παρακολούθηση της παιδικής φτώχειας και την αξιολόγηση της ποιότητας ζωής των νοικοκυριών σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Επιπλέον, ο ΔΠΠΦ επιτρέπει την τεκμηριωμένη αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των πολιτικών κοινωνικής στήριξης και τη δυναμική προσαρμογή τους, υποστηρίζοντας τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων σε επίπεδο δημόσιας πολιτικής.