Δύο εκ των αμερικανικών Big Oil επιστρέφουν δυναμικά στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο

Η αμερικανική ενεργειακή παρουσία στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο ενισχύεται εκ νέου, καθώς δύο από τους μεγαλύτερους πετρελαϊκούς κολοσσούς, η Chevron και η ExxonMobil, προχωρούν σε σημαντικές κινήσεις που εκτείνονται από την Κρήτη και το Ιόνιο, έως τη Λιβύη και το Ισραήλ.

Την περασμένη εβδομάδα καταγράφηκαν δύο κομβικές εξελίξεις: η Chevron και οι εταίροι της στο γιγαντιαίο ισραηλινό κοίτασμα φυσικού αερίου Leviathan υπέγραψαν συμφωνία-μαμούθ, ενώ η ExxonMobil ανακοίνωσε την επιστροφή της στη Λιβύη, έπειτα από δέκα χρόνια απουσίας λόγω της πολιτικής αστάθειας.

Chevron – Το «στοίχημα» της Ανατολικής Μεσογείου

Σε δήλωσή της στο «Βήμα της Κυριακής», η Sally Jones, ανώτερη σύμβουλος εξωτερικών υποθέσεων της Chevron για Ευρασία, Ευρώπη και Μέση Ανατολή, επιβεβαίωσε την κατάθεση μη δεσμευτικής εκδήλωσης ενδιαφέροντος προς την ΕΔΕΥΕΠ για τρία διαθέσιμα θαλάσσια «blocks» σε Ιόνιο και Κρήτη.

Η Chevron, που ήδη έχει ισχυρή παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο, τονίζει πως η περιοχή αποτελεί «ουσιαστικό μέρος του μέλλοντός μας και βασική προτεραιότητα». Η κίνηση αυτή ερμηνεύεται ως πρόθεση συμμετοχής στον διεθνή διαγωνισμό παραχωρήσεων υδρογονανθράκων της Ελλάδας.

Η συμφωνία-ρεκόρ του Leviathan

Σύμφωνα με τη NewMed Energy, βασικό εταίρο της Chevron στο Leviathan, το νέο συμβόλαιο ύψους 35 δισ. δολαρίων καλύπτει την εξαγωγή 129,98 δισ. κυβικών μέτρων (bcm) φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο μεταξύ 2026 και 2040.

Το Leviathan λειτουργεί από τον Ιανουάριο του 2020, με ετήσια παραγωγή 4,53 bcm για την Blue Ocean, στο πλαίσιο υφιστάμενης συμφωνίας που συνολικά αφορά 59,47 bcm. Το νέο συμβόλαιο χωρίζεται σε δύο φάσεις:

1η Φάση: 19,82 bcm και ολοκλήρωση το 2026, με την εγκατάσταση τρίτου υποθαλάσσιου αγωγού και αναβάθμιση υποδομών.

2η Φάση: 109,87 bcm, μετά την ολοκλήρωση της επέκτασης Leviathan (Φάση 1Β).

Στρατηγικές επενδύσεις περιλαμβάνουν νέο αγωγό Ασντόντ–Ασκελόν και αγωγό προς τη Νιτζάνα, αυξάνοντας τη ροή αερίου προς την Αίγυπτο στα 11,89 bcm ετησίως. Ο CEO της NewMed, Γιόσι Άμπου, χαρακτήρισε τη συμφωνία «την πιο στρατηγικά σημαντική εξαγωγική συμφωνία που έχει συναφθεί ποτέ στην Ανατολική Μεσόγειο».

ExxonMobil – Επιστροφή στη Λιβύη

Μετά από μία δεκαετία παύσης, η ExxonMobil υπογράφει μνημόνιο κατανόησης (MOU) με την Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης (NOC), με στόχο νέες γεωλογικές και γεωφυσικές μελέτες σε τέσσερα υπεράκτια οικόπεδα. Η συμφωνία ανοίγει τον δρόμο για επανεκκίνηση των δραστηριοτήτων, σε μια περίοδο που η Λιβύη επιδιώκει προσέλκυση μεγάλων ξένων επενδύσεων στον πετρελαϊκό τομέα.

Η ExxonMobil είχε περιορίσει την παρουσία της στη χώρα το 2013, λόγω των κινδύνων ασφαλείας που ακολούθησαν τις αναταράξεις του 2011 και τη διάσπαση της χώρας σε αντίπαλες διοικήσεις από το 2014. Σήμερα, η NOC υποστηρίζει ότι οι όροι είναι πιο ευνοϊκοί και το περιβάλλον ωριμότερο για επενδύσεις.

Η συμμετοχή της ExxonMobil στον νέο γύρο προσφορών, που αφορά 22 υπεράκτια και χερσαία blocks, θεωρείται από αναλυτές στρατηγική κίνηση, συμβατή με την επιστροφή διεθνών πετρελαϊκών στη Λιβύη.

Η ελληνική διάσταση

Η ExxonMobil διαθέτει ήδη παραχωρήσεις δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, ενώ η ενδεχόμενη εμπλοκή της Chevron στις ελληνικές έρευνες δημιουργεί προοπτικές για αμερικανική ενεργειακή «δίδυμη παρουσία» στην ελληνική ΑΟΖ.

Με τις συμφωνίες σε Ισραήλ και Λιβύη, η Ουάσινγκτον στέλνει μήνυμα ισχυρής επιστροφής στην ενεργειακή σκακιέρα της Μεσογείου, σε μια περίοδο που η περιοχή αναδεικνύεται σε κομβικό κόμβο εξαγωγών φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.