Καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου: Η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας–Κύπρου, προϋπολογισμού αρχικά 1,9 δισ. ευρώ και πλέον πιθανώς άνω των 3 δισ., αντιμετωπίζει σοβαρά εμπόδια τεχνικής, οικονομικής και γεωπολιτικής φύσης.
Παπασταύρου: «Περιμένουμε απάντηση από Κύπρο για το καλώδιο, η Ευρώπη χειροκροτεί την Ελλάδα»
1. Τεχνική διάσταση:
Το έργο περιλαμβάνει τη ναύλωση ερευνητικών σκαφών και την τοποθέτηση υποθαλάσσιου καλωδίου μήκους εκατοντάδων χιλιομέτρων σε βάθη που φθάνουν τα χιλιάδες μέτρα.
Υπάρχουν ανοιχτά ερωτήματα για την τεχνική βιωσιμότητα του GSI στην Ανατολική Μεσόγειο, ειδικά υπό το πρίσμα των δυναμικών ρευμάτων, σεισμικότητας και υποθαλάσσιας μορφολογίας.
Η διαχείριση των ερευνών απαιτεί ελληνική συνδρομή και ναυπήγηση/ναύλωση κατάλληλων πλοίων, ενώ η παρουσία της Τουρκίας στην περιοχή αυξάνει το ρίσκο διακοπής των εργασιών.
2. Οικονομική διάσταση:
Ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου επαναλαμβάνει ότι το έργο «δεν είναι βιώσιμο», δεδομένου ότι οι τρέχουσες εκτιμήσεις κόστους υπερβαίνουν πλέον τα 3,2 δισ. ευρώ.
Αρχικό ενδιαφέρον ξένων επενδυτών (ΗΑΕ) ατόνησε λόγω γεωπολιτικού ρίσκου, γεγονός που μετατρέπει το έργο σε πιθανό δημοσιονομικό βάρος για τη Λευκωσία.
Αμφιβολίες υπάρχουν και για την επίδραση στην τιμή του ρεύματος στην Κύπρο, καθώς το κόστος κατασκευής μπορεί να απορροφηθεί από τους καταναλωτές.
3. Γεωπολιτικό ρίσκο:
Η Τουρκία έχει ξεκάθαρα δηλώσει ότι δεν θα επιτρέψει ενεργειακά έργα δυτικά της Κύπρου χωρίς την άδειά της.
Η πιθανότητα στρατιωτικών παρεμβάσεων ή καθυστερήσεων αυξάνει το ρίσκο μη ολοκλήρωσης, γεγονός που εντείνει την επιφυλακτικότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Οι ελληνικές αρχές πρέπει να διασφαλίσουν την εφαρμογή των κυριαρχικών δικαιωμάτων τους για να προχωρήσει το έργο, ενώ η Λευκωσία ανησυχεί για τα οικονομικά και πολιτικά ρίσκα.
4. Πολιτική διάσταση:
Υπάρχει εμφανές ρήγμα μεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας, παρά τις δημόσιες δεσμεύσεις για συνεργασία.
Εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στην Κύπρο, όπως πιθανά υπουργικά reshuffles, μπορεί να επηρεάσουν τη συνέχιση του έργου.
Η ευρωπαϊκή διάσταση παραμένει κρίσιμη, καθώς η ΕΕ έχει δεσμευτεί να χρηματοδοτήσει 657 εκατ. ευρώ, αλλά η αβεβαιότητα γύρω από την ολοκλήρωση του έργου εγείρει ερωτήματα για την αξιοποίηση αυτών των κεφαλαίων.
Η διασύνδεση Ελλάδας–Κύπρου αποτελεί στρατηγικής σημασίας έργο για την ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής, αλλά η υλοποίησή του εξαρτάται από ένα σύνθετο πλέγμα τεχνικών, οικονομικών και γεωπολιτικών παραγόντων. Η Αθήνα πρέπει να επιδείξει αποφασιστικότητα και να διασφαλίσει τις έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ η Λευκωσία θα πρέπει να εκτιμήσει ρεαλιστικά τα δημοσιονομικά και πολιτικά ρίσκα προτού δεσμευθεί περαιτέρω.