EES: Ψηφιακό σύστημα συνόρων – Σε ισχύ από σήμερα στην Ελλάδα

Από σήμερα τίθεται σε λειτουργία το Σύστημα Εισόδου/Εξόδου (Entry/Exit System – EES) για ταξιδιώτες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε όλα τα διεθνή σημεία εισόδου της ζώνης Σένγκεν: αεροδρόμια, λιμάνια, σιδηροδρομικούς τερματικούς σταθμούς και οδικά συνοριακά περάσματα.

Το EES, το οποίο θα εφαρμοστεί σταδιακά σε όλη τη ζώνη Σένγκεν έως τον Απρίλιο του 2026, περιλαμβάνει:

• Λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων και ψηφιακής φωτογραφίας προσώπου κατά την πρώτη είσοδο.
• Καταγραφή στοιχείων εισόδου/εξόδου στο κεντρικό σύστημα για την παρακολούθηση της παραμονής των ταξιδιωτών.
• Συμβατότητα με ταξιδιώτες τρίτων χωρών και κατοίκους του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς και ταξιδιώτες από Ισλανδία, Νορβηγία, Ελβετία και Λίχτενσταϊν.

Το σύστημα έχει σχεδιαστεί για την ενίσχυση της ασφάλειας των συνόρων, την αποτροπή παράνομης εισόδου ή παραμονής και την πρόληψη χρήσης πλαστών εγγράφων. Επιπλέον, παρέχει στις αρμόδιες αρχές τη δυνατότητα αυτόματης σύγκρισης δεδομένων με ευρωπαϊκές βάσεις δεδομένων ασφαλείας, ενισχύοντας τον έλεγχο κινδύνων και απειλών.

Η Ελλάδα είναι μεταξύ των πρώτων κρατών-μελών που ενεργοποιούν το EES, σηματοδοτώντας μια σημαντική αναβάθμιση στις διαδικασίες διαχείρισης συνόρων εντός της ζώνης Σένγκεν.

Πώς θα λειτουργεί το νέο σύστημα – Τι αλλάζει για τους ταξιδιώτες

Με την πρώτη είσοδο στην ΕΕ, κάθε ταξιδιώτης θα υποβάλλει:

• Αριθμό διαβατηρίου,
• Δακτυλικά αποτυπώματα,
• Φωτογραφία προσώπου.

Οι πληροφορίες θα αποθηκεύονται για τρία χρόνια, με στόχο να εντοπίζονται αυτόματα όσοι υπερβαίνουν τη διάρκεια παραμονής ή έχουν απαγόρευση εισόδου.

Στις επόμενες διελεύσεις, ο έλεγχος θα γίνεται μόνο με τα βιομετρικά στοιχεία, μειώνοντας τον χρόνο αναμονής. Το EES θα εφαρμοστεί σταδιακά έως τις 10 Απριλίου 2026, ώστε οι συνοριακές αρχές και οι επιβάτες να προσαρμοστούν ομαλά.

Η Γαλλία και η Γερμανία θα ξεκινήσουν με πιλοτικούς ελέγχους για να αποφύγουν τις ουρές, ενώ μικρότερες χώρες, όπως η Εσθονία και το Λουξεμβούργο, θα το εφαρμόσουν εξ αρχής πλήρως.

«Προσαρμογή χωρίς χάος» λέει η ΕΕ

Αν και οι αρχές διαβεβαιώνουν ότι η έναρξη έγινε σε περίοδο χαμηλής τουριστικής κίνησης, υπάρχουν φόβοι για καθυστερήσεις σε αεροδρόμια και σιδηροδρομικούς σταθμούς.

Η ευρωβουλευτής Ασίτα Κάνκο, εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το EES, παραδέχεται ότι «όπως σε κάθε νέο πληροφοριακό σύστημα, μπορεί να υπάρξουν αρχικά τεχνικά ζητήματα», αλλά υπογραμμίζει ότι «η σταδιακή εφαρμογή έχει σχεδιαστεί ώστε να αποφευχθεί το χάος».

Σε περίπτωση υπερβολικών καθυστερήσεων, οι τοπικές αρχές θα μπορούν προσωρινά να αναστέλλουν τη λειτουργία του συστήματος.

Το γαλλικό Υπουργείο Εσωτερικών δηλώνει ότι αναμένει «ομαλή έναρξη χωρίς συνωστισμό», αν και χαρακτηρίζει την πλήρη εφαρμογή του συστήματος «μείζονα πρόκληση» για τη χώρα που υποδέχθηκε 100 εκατομμύρια ξένους επισκέπτες το 2024.

Μια Ευρώπη πιο ασφαλής και «έξυπνη» στα σύνορα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπογραμμίζει ότι το EES θα συμβάλει στη μείωση της παράτυπης μετανάστευσης και στην ενίσχυση της ασφάλειας εντός της Σένγκεν, εξασφαλίζοντας ότι όσοι εισέρχονται διαθέτουν έγκυρα ταξιδιωτικά έγγραφα.

Παράλληλα, θα διευκολύνει τους τακτικούς ταξιδιώτες και θα αποτελέσει προπαρασκευαστικό βήμα για την επόμενη καινοτομία. Το ETIAS (European Travel Information and Authorisation System), το οποίο θα απαιτεί ηλεκτρονική έγκριση ταξιδιού για πολίτες τρίτων χωρών πριν την είσοδο στην ΕΕ (αναμένεται εντός 2026).

Η τεχνολογική στροφή στα σύνορα της Ευρώπης, με χρήση βιομετρικών σαρωτών και ψηφιακών μητρώων, φέρνει τη Γηραιά Ήπειρο πιο κοντά στο μοντέλο «Smart Borders», όπου η ασφάλεια, η ταχύτητα και η διαφάνεια συμβαδίζουν.