Ο Ζελένσκι δηλώνει «ρεαλιστής» για τους Tomahawk αλλά συνεχίζει να πιέζει, ο Τραμπ κρατά χαμηλά τους τόνους και η Ρωσία παρακολουθεί στενά
Μετά τη σύγκλιση στο Λευκός Οίκος, ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι εμφανίστηκε πιο προσεκτικός αλλά ταυτόχρονα σαφής: δηλώνει «ρεαλιστής» όσον αφορά την παράδοση των αμερικανικών πυραύλων Tomahawk, επιβάλλοντας εμφατικά ότι η Ουκρανία δεν θα δεχθεί προϊόντα ή «άδειες υποσχέσεις», ζητά πράξεις.
Ήδη από τη συνομιλία με τον Τραμπ ο ίδιος αναφέρει ότι το ζήτημα των πυραύλων «συζητήθηκε», ωστόσο η πλευρά των ΗΠΑ επέλεξε να μην το θέσει δημοσίως, «καθώς δεν επιθυμεί περαιτέρω κλιμάκωση» με τη Ρωσία.
Στην πράξη, η Ουκρανία είχε θέσει τις προηγούμενες εβδομάδες την απόκτηση των Tomahawk,πυραύλων μεγάλης εμβέλειας ικανών για επιθέσεις βαθέως σε ρωσικό έδαφος, ως κορυφαία απαίτηση στην ατζέντα της. Η συνάντηση όμως πυροδοτήθηκε υπό σκιά. Την ίδια ώρα η Ρωσία εξαπέλυσε μαζική επιδρομή στην ενεργειακή υποδομή της Ουκρανίας, με στόχους σε σταθμούς αερίου στην περιοχή του Χάρκοβο.
Ο Τραμπ, από την πλευρά του, εμφανίστηκε με αρκετή επιφύλαξη: ενώ δεν απέκλεισε τη δυνατότητα αποστολής των Tomahawk, παραδέχθηκε πως «μπορεί να συζητηθεί», αλλά και ότι προτιμά η σύγκρουση να λήξει «χωρίς τους Tomahawk».
Το μήνυμα αυτό έχει διπλή ανάγνωση. Αφενός αποτελεί διάθεση να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο ειρήνης, αφετέρου στέλνει στην Κίεβο το μήνυμα πως η πολυδιάστατη στρατηγική του πολέμου περνά από περαιτέρω διαπραγματεύσεις, όχι απλώς από όπλα.
Πίεση στην Ουάσινγκτον, αντιπαραβολές στη Μόσχα και «ραντεβού» στο Βουδαπέστη
Ο πόλεμος ανάμεσα σε Ουκρανία και Ρωσία, πλέον σχεδόν τετραετής, εισέρχεται σε μια φάση όπου οι διακρατικές διαπραγματεύσεις αποκτούν κάθε άλλο παρά διακοσμητικό χαρακτήρα. Την ίδια περίπου περίοδο με τη συνάντηση Ζελένσκι-Τραμπ, ο Τραμπ είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, κατά την οποία συμφώνησαν για συνάντηση εντός δύο εβδομάδων στη Βουδαπέστη.
Στο πλαίσιο αυτό, η πιθανή αποστολή των Tomahawk στην Ουκρανία αυξάνει τις προκλήσεις. Το Κρεμλίνο προειδοποίησε ήδη πως κάτι τέτοιο θα επιφέρει σοβαρή κλιμάκωση.
Η Ουκρανία προσέφερε μια… ανταλλαγή. Σε δημοσιεύματα εμφανίζεται να προτείνει τη χρήση των χιλιάδων drones που διαθέτει, σε συνδυασμό με τους αμερικανικούς πυραύλους Tomahawk, ως διεθνές deal.
Έτσι το πλαίσιο διαμορφώνεται ως εξής: η Ουκρανία πιέζει με όρους «όπλων-ανταλλαγής», οι ΗΠΑ μελετούν, η Ρωσία αντιδρά και η Ευρώπη παρακολουθεί, κατέχοντας τη θέση του όχι απλώς θεατή. Σε αυτό το σκηνικό, το επόμενο παγκόσμιο ραντεβού είναι κομβικό.
Όπλα, ειρήνη ή… σύμφωνο ασφαλείας; Οι επιλογές και οι συνέπειες
Η συνάντηση ανέδειξε τρεις βασικούς άξονες:
- Την ανάγκη της Ουκρανίας για ενισχυμένα «όπλα»,
- Την στρατηγική των ΗΠΑ για περιορισμό της κλιμάκωσης και
- Την πίεση προς τη Ρωσία για διαπραγματεύσεις.
Η χρήση των Tomahawk, σύμφωνα με στρατιωτικούς αναλυτές, θα έδινε στην Ουκρανία τη δυνατότητα για επιθέσεις σε βάθος 1.600 χλμ και πλέον, γεγονός που θα μπορούσε να αλλάξει ουσιαστικά το στρατηγικό «παιχνίδι».
Ωστόσο, η παράδοση τέτοιων όπλων δεν είναι θέμα μόνο τεχνικής ή χρηματοδότησης· αφορά ευρύτερα γεωπολιτικά και διπλωματικά δεδομένα. Η Ουκρανία ζητά παράλληλα «εγγυήσεις ασφαλείας», δηλαδή συμφωνίες που θα καλύπτουν την περίοδο μετά τον πόλεμο, ώστε να μην επαναληφθούν οι αιφνιδιασμοί. Ο Ζελένσκι έθεσε το ζήτημα αυτό με σαφήνεια στην Ουάσινγκτον ως «μείζον», δίχως να περιορίζεται απλώς στην παράδοση όπλων.
Από την άλλη πλευρά, η επιλογή των ΗΠΑ να μην κλείσουν άμεσα ένα deal δείχνει πως αξιολογούν το κόστος: οι Tomahawk ενδέχεται να εξαντλήσουν αποθέματα, να προκαλέσουν άμεση αντίδραση της Ρωσίας ή να οδηγήσουν σε ευρύτερη σύγκρουση. Ο Τραμπ, άλλωστε, επανέλαβε ότι «ο πόλεμος πρέπει να τερματιστεί», δίχως να παρατείνεται επ’ άπειρον.
Η ουκρανική πλευρά θεωρεί πως η μή παράδοση αντίστοιχων όπλων θα ισοδυναμεί με «παραχώρηση» της πρωτοβουλίας. Με στρατιωτικά χτυπήματα της Ρωσίας σε ενεργειακή υποδομή να αυξάνονται (όπως οι πρόσφατες επιθέσεις με 300+ drones και 37 πυραύλους), η πόλωση ενισχύεται.
Διαβάστε επίσης: LIVE Η μεγάλη «σκακιέρα» στο Οβάλ Γραφείο: Οι προτεραιότητες Ζελένσκι στη συνάντηση με Τραμπ