Swadeshi παντού: Ο Μόντι κηρύσσει εμπορικό πόλεμο στις ΗΠΑ μετά τους δασμούς 50%

Ο Ναρέντρα Μόντι καλεί τους Ινδούς να ξεφορτωθούν τα ξένα προϊόντα και να προτιμούν εγχώρια παραγωγή. Η στρατηγική Swadeshi

Ο πρωθυπουργός της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι, απηύθυνε πρόσφατα δημόσιο κάλεσμα προς τους συμπατριώτες του να «ξεφορτωθούν» τα ξένα προϊόντα και να προτιμούν εκείνα που κατασκευάζονται στην Ινδία, ως μέρος της εκστρατείας «Swadeshi», την οποία προωθεί σταθερά η κυβέρνησή του. Η έκκληση αυτή έρχεται σε μια περίοδο εξαιρετικά τεταμένων εμπορικών σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες, έπειτα από την επιβολή δασμών 50 % στα εισαγόμενα ινδικά προϊόντα από την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ.

Παράλληλα, ο Μόντι δεν αναφέρθηκε σε κάποια συγκεκριμένη χώρα κατά την ομιλία του προς το έθνος, όταν είπε ότι πολλά καθημερινά προϊόντα που χρησιμοποιούν οι πολίτες είναι ξένα, χωρίς να το καταλαβαίνουν, και πως πρέπει να υιοθετήσουν τα ινδικά προϊόντα. Το μήνυμά του απευθυνόταν σε όλους: από τον απλό καταναλωτή ως τον καταστηματάρχη, με την προτροπή να προωθούν και να πουλούν πρώτα ορισμένα προϊόντα που παράγονται στην Ινδία.

Η κίνηση αυτή γίνεται παράλληλα με εμπορικές διαπραγματεύσεις, που βρίσκονται σε εξέλιξη. Ο ινδός υπουργός Εμπορίου, Πιγιούς Γκόγιαλ, έχει προγραμματίσει επίσκεψη στην Ουάσινγκτον στις 22 Σεπτεμβρίου 2025 με αντικείμενο τους δασμούς, τις εμπορικές ροές, τις απαιτήσεις των ΗΠΑ για άνοιγμα αγροτικών και γαλακτοκομικών τομέων, και άλλα ζητήματα.

Επιπτώσεις, αντιδράσεις και προκλήσεις της στρατηγικής «Swadeshi»

Η πολιτική αυτή του Μόντι αντανακλά μια προσπάθεια να ενισχυθεί η αυτοδυναμία της Ινδίας, μειώνοντας την εξάρτηση από εισαγώμενα αγαθά σε κρίσιμους τομείς. Ωστόσο, οι υψηλοί δασμοί που επέβαλε η κυβέρνηση Τραμπ έχουν ήδη πλήξει εξαγωγούς της Ινδίας· κάποιοι τομείς βρίσκονται σε κατάσταση αβεβαιότητας, με τις επιχειρήσεις να φοβούνται την απώλεια μεριδίων αγοράς και την αυξημένη επιβάρυνση κόστους.

Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση Μόντι επιχειρεί μεταρρυθμίσεις στη φορολογία καταναλωτικών αγαθών (GST reforms) ώστε να μειωθεί η επιβάρυνση για τον καταναλωτή και να ενθαρρυνθεί η χρήση εγχώριας παραγωγής. Η ενίσχυση της παραγωγής τοπικά, ακόμα και σε τομείς υψηλής τεχνολογίας, όπως η παραγωγή ημιαγωγών («chips»), αλλά και η ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας με παραδείγματα όπως η κατασκευή των πυραύλων BrahMos στην Ινδία, είναι μέρος της στρατηγικής «Make in India / Atmanirbhar Bharat».

Από την πλευρά των ΗΠΑ, υπάρχει πίεση για να περιοριστούν οι εισαγωγές από την Ινδία, ειδικά όσες σχετίζονται με κρίσιμα αγαθά και πρώτες ύλες, ενώ έχουν τεθεί αυστηρότεροι όροι για θέματα όπως οι βίζες H-1B, οι οποίοι επηρεάζουν εργαζόμενους υψηλής εξειδίκευσης.

Γεωπολιτικά, η ένταση αυτή αναδεικνύει τη μεγαλύτερη τάση ανάμεσα στις οικονομίες να προστατεύουν εσωτερικά συμφέροντα, αλλά και την πρόκληση που αντιμετωπίζει η παγκοσμιοποίηση υπό το βάρος των εμπορικών πολέμων. Η επιλογή της Ινδίας να ακολουθήσει αυτοδύναμη πορεία δείχνει ότι η κυβέρνηση Μόντι εκτιμά πως τα οφέλη της εθνικής παραγωγής. Δημιουργία θέσεων εργασίας, ανεξαρτησία για κρίσιμα αγαθά, υπερτερούν των ρίσκων που απορρέουν από την απομόνωση ή την περιορισμένη εμπλοκή σε διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού.

Τι μέλλει γενέσθαι

Η έκβαση των διαπραγματεύσεων του υπουργού Εμπορίου με τις ΗΠΑ αναμένεται να θέσει το πλαίσιο για το αν οι δασμοί θα παραμείνουν σε επίπεδα που επηρεάζουν ριζικά τις εμπορικές σχέσεις ή αν θα υπάρξει κάποια υποχώρηση. Η επίσκεψη του Πιγιούς Γκόγιαλ στην Ουάσινγκτον είναι κρίσιμη και για το διεθνές μήνυμα που θα σταλεί, είτε για διατήρηση της έντασης είτε για διευθέτηση.

Επιπλέον, έχει ανοίξει ζήτημα προσφοράς αμυντικών αγαθών, τεχνολογίας και ημιαγωγών· αν η Ινδία κατορθώσει να αναπτύξει εγχώρια παραγωγή σε αυτούς τους τομείς, θα μειωθεί η ευαισθησία στο εξωτερικό κόστος, αλλά θα χρειαστούν επενδύσεις, υποδομές και σταθερό νομοθετικό και φορολογικό περιβάλλον.

Παράλληλα, η στρατηγική «Swadeshi» έχει κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις: η επιρροή στους καταναλωτές, η εθνική συσπείρωση γύρω από την ιδέα της αυτοδυναμίας, αλλά και οι πιθανές αντιδράσεις από πολυεθνικές εταιρείες και ξένες επενδύσεις αν θεωρηθούν ότι περιορίζονται χωρίς διαφανείς κανόνες.

Τέλος, η βιωσιμότητα της πολιτικής αυτής εξαρτάται από το αν θα μειωθεί το κόστος των προϊόντων που παράγονται στην Ινδία, αν θα βελτιωθεί η ποιότητα, και αν οι καταναλωτές θα αισθανθούν ότι η “Swadeshi” δεν είναι απλώς εθνικιστικό σύνθημα, αλλά πρακτική επιλογή με αξία.