ΑΚΤΩΡ και ΑΒΑΞ: Το μεγαλύτερο εγγειοβελτιωτικό έργο των τελευταίων δεκαετιών προχωρά μέσω ΣΔΙΤ, με στόχο την άρδευση 400.000 στρεμμάτων, την εξοικονόμηση υδάτινων πόρων και την ενεργειακή αυτονόμηση του αγροτικού τομέα.
Όμιλος ΑΒΑΞ: Ισχυρές επιδόσεις την επόμενη 5ετία – Δίνει guidance για EBITDA 150 εκατ. ευρώ το 2029
Σε τροχιά υλοποίησης εισέρχεται το φιλόδοξο έργο ΣΔΙΤ για τη διαχείριση και αξιοποίηση των υδάτινων πόρων στον θεσσαλικό κάμπο, με τις εταιρείες ΑΚΤΩΡ και ΑΒΑΞ να αναλαμβάνουν από κοινού την κατασκευή και διαχείρισή του. Πρόκειται για ένα εμβληματικό έργο συνολικού προϋπολογισμού άνω των 300 εκατομμυρίων ευρώ, που φιλοδοξεί να αναβαθμίσει την αγροτική παραγωγή, να ενισχύσει την υδατική επάρκεια της περιοχής και να προσφέρει ενεργειακή αυτάρκεια στον πρωτογενή τομέα.
Υποδομή στρατηγικής σημασίας
Το έργο, που σχεδιάστηκε με τη μορφή Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), προβλέπει την κατασκευή ενός εκτεταμένου δικτύου ταμιευτήρων, αγωγών μεταφοράς και αρδευτικών υποδομών. Παράλληλα, θα εγκατασταθούν φωτοβολταϊκά πάρκα με στόχο τη μείωση του κόστους άντλησης νερού και την επίτευξη ενεργειακού συμψηφισμού (net metering) για τους αγρότες.
Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις, το έργο θα καλύψει έως και 400.000 στρέμματα αρδευόμενης γης, ανακουφίζοντας σημαντικά τον θεσσαλικό κάμπο, ο οποίος τα τελευταία χρόνια δοκιμάζεται από προβλήματα υπεράντλησης, πτωτική στάθμη υδροφόρων οριζόντων και ακραία καιρικά φαινόμενα λόγω της κλιματικής κρίσης.
Οι ανάδοχοι και η διαδικασία
Μετά την ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας, το έργο κατακυρώθηκε στην κοινοπραξία ΑΚΤΩΡ – ΑΒΑΞ, δύο από τις ισχυρότερες τεχνικές εταιρείες της χώρας με σημαντική εμπειρία σε μεγάλης κλίμακας υποδομές. Η διάρκεια της σύμπραξης ορίζεται στα 27 έτη (2 χρόνια κατασκευής + 25 χρόνια λειτουργίας και συντήρησης), με το Δημόσιο να καταβάλλει πληρωμές διαθεσιμότητας.
Οι τεχνικές παρεμβάσεις περιλαμβάνουν:
Κατασκευή ταμιευτήρων και φραγμάτων μικρής κλίμακας
Δίκτυο σωληνωτών αγωγών μήκους εκατοντάδων χιλιομέτρων
Ψηφιακό σύστημα παρακολούθησης και ελέγχου ροών
Φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις για κάλυψη ενεργειακών αναγκών των ΓΟΕΒ/ΤΟΕΒ
Εξειδικευμένα έργα για αντιπλημμυρική θωράκιση
Στόχοι και αναμενόμενα οφέλη
Το έργο δεν περιορίζεται μόνο σε τεχνική αναβάθμιση του αρδευτικού συστήματος, αλλά ενσωματώνει στρατηγικούς στόχους:
Μείωση του κόστους παραγωγής για τον αγροτικό κόσμο μέσω ενεργειακής αυτονόμησης
Ορθολογική διαχείριση υδάτων, σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος
Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή μέσω ανθεκτικών υποδομών
Ψηφιοποίηση της άρδευσης με «έξυπνες» τεχνολογίες παρακολούθησης κατανάλωσης
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, το έργο θα δημιουργήσει περισσότερες από 1.000 άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας κατά την περίοδο κατασκευής, ενώ αναμένεται να δώσει ώθηση και στην τοπική οικονομία μέσω της ενίσχυσης της πρωτογενούς παραγωγής.
Πολιτικές και περιβαλλοντικές διαστάσεις
Η Θεσσαλία παραμένει μια από τις πιο ευάλωτες περιφέρειες της χώρας σε επίπεδο υδάτινων ισοζυγίων. Τα καταστροφικά φαινόμενα (πλημμύρες από τον «Ιανό» και τον «Daniel») αλλά και η χρόνια υπεράντληση των υπόγειων αποθεμάτων καθιστούν επιτακτική την ανάγκη συστημικών παρεμβάσεων.
Η επιλογή της ΣΔΙΤ για την υλοποίηση του έργου προκαλεί, ωστόσο, αντιδράσεις από μερίδα τοπικών φορέων και αγροτικών ενώσεων, οι οποίοι εκφράζουν ανησυχία για το ενδεχόμενο «εμπορευματοποίησης» του νερού ή αυξημένων χρεώσεων μελλοντικά. Η κυβέρνηση απαντά πως πρόκειται για μοντέλο βιώσιμο και διαφανές, ενώ η τιμολογιακή πολιτική θα παραμείνει υπό δημόσιο έλεγχο.
Το μεγάλο έργο ΣΔΙΤ στον θεσσαλικό κάμπο αποτελεί μία από τις πλέον φιλόδοξες υποδομές της επόμενης δεκαετίας, με σαφή γεωοικονομική και περιβαλλοντική στόχευση. Η επιτυχής υλοποίησή του αναμένεται να καθορίσει όχι μόνο το μέλλον της γεωργίας στη Θεσσαλία, αλλά και τη νέα φιλοσοφία έργων αγροτικής υποδομής στην Ελλάδα, σε μία περίοδο που η κλιματική προσαρμογή και η διαχείριση φυσικών πόρων συνδέονται άρρηκτα με την εθνική ασφάλεια τροφίμων.