Σαν σήμερα 2018: Πριν από 7 χρόνια, η Ελλάδα άφηνε πίσω της τα μνημόνια

Μνημόνια: Το αφήγημα τότε ήταν ότι μπαίνουμε σε νέα εποχή, ότι «τελείωσαν τα δύσκολα». Μόνο που τα δύσκολα… δεν έφυγαν ποτέ.

Από την Ιθάκη στην κανονικότητα

Το καλοκαίρι του 2018 οι πολιτικοί μιλούσαν για «Ιθάκη» και για «νέα αρχή». Επτά χρόνια μετά, η αλήθεια είναι πως τα μνημόνια τελείωσαν μόνο στα χαρτιά. Για τους πολίτες, οι ρυθμίσεις και οι στρεβλώσεις εκείνης της εποχής αποτελούν τη νέα τους κανονικότητα.

Από την Ιθάκη των φιέστων στην καθημερινότητα των φόρων, της προσωπικής διαφοράς και των χαμηλών μισθών – γιατί τα δύσκολα δεν έφυγαν ποτέ.

Πιο αναλυτικά, σαν σήμερα, πριν από επτά χρόνια, η Ελλάδα αποχαιρετούσε τα μνημόνια με υποσχέσεις για «νέα εποχή» και «τέλος των δύσκολων». Επτά χρόνια μετά, η πραγματικότητα δείχνει ότι οι πολίτες συνεχίζουν να ζουν με τα βάρη και τις στρεβλώσεις της κρίσης, ενώ το αφήγημα της εξόδου παραμένει περισσότερο συμβολικό παρά ουσιαστικό.

Τα θετικά και τα βαρίδια

Η οικονομία επέστρεψε σε ρυθμούς ανάπτυξης, η χώρα βγήκε στις αγορές, καταγράφηκαν πλεονάσματα. Όμως τα πλεονάσματα γρήγορα μετατράπηκαν σε pass, επιδόματα, παροχές και σε «ωραίες ανακοινώσεις» στη ΔΕΘ.

Παράλληλα, οι παρεμβάσεις της κρίσης έμειναν καρφωμένες στο εργασιακό τοπίο. Οι εργαζόμενοι περίμεναν επαναφορά δικαιωμάτων, αλλά οι τριετίες ξεπάγωσαν μόλις πέρυσι – και αυτό περιορισμένα. Ο κατώτατος μισθός βρίσκεται στα 880 ευρώ μικτά, ενώ οι συλλογικές συμβάσεις παραμένουν σπάνιο φαινόμενο.

Κάπως έτσι, η Ελλάδα βλέπει πλέον την «πλάτη» των άλλοτε φτωχών συγγενών του πρώην Ανατολικού μπλοκ σε μισθούς και αγοραστική δύναμη. Το όνειρο ήταν να γίνουμε Δανία· τώρα ο πήχης είναι να προσεγγίσουμε Τσεχία ή Πολωνία.

Συντάξεις και έμμεσοι φόροι

Οι συνταξιούχοι συνεχίζουν να ζουν με την περίφημη προσωπική διαφορά, που στερεί αυξήσεις από περίπου 670.000 άτομα. Το «προσωρινό» μέτρο έχει γίνει μόνιμη πραγματικότητα.

Την ίδια ώρα, οι υψηλοί συντελεστές ΦΠΑ και ΕΦΚ, που επιβλήθηκαν «αναγκαστικά» λόγω μνημονίων, παραμένουν. Από το 2018 έως το 2025, τα έσοδα από έμμεσους φόρους αυξήθηκαν κατά 8,1 δισ. ευρώ, ενώ με τις τιμές στα ύψη ο λογαριασμός για τον πολίτη γίνεται ακόμη βαρύτερος.

Οι νέες «καμπάνες»

Δύο ακόμη μέτρα επιβάρυναν τους φορολογουμένους:

η μη τιμαριθμοποίηση των φορολογικών κλιμακίων, που φούσκωσε τεχνητά τον φόρο εισοδήματος,

και τα τεκμήρια για τους ελεύθερους επαγγελματίες, που από το 2023 έφεραν λογαριασμούς… τριπλάσιους.

Έτσι, παρότι τα μνημόνια ανήκουν στο παρελθόν, οι πολίτες εξακολουθούν να βιώνουν στην πράξη τις συνέπειες των πολιτικών εκείνης της περιόδου.

Οι 70 «απώλειες» του Χρηματιστηρίου

Το Χρηματιστήριο Αθηνών γιορτάζει σήμερα με άνοδο άνω του 42% μέσα στο 2025 και με τον Γενικό Δείκτη πάνω από τις 2.000 μονάδες. Όμως η εικόνα δεν είναι ολόκληρη.

Στην επταετία 2018–2025, το ισοζύγιο εισαγωγών – διαγραφών είναι αρνητικό: 70 εταιρείες έφυγαν από την αγορά, μόλις 20 εισήχθησαν. Στη λίστα των «εξόδων» συναντά κανείς ονόματα που έχουν ξεχαστεί, όπως η Τροπαία, η ΤΕΞΑΠΡΕΤ, η Alco, η Altec, η Μηχανική, η ΕΛΤΡΑΚ, η Πήγασος, η Άλφα Γκρίσιν, η Μπάμπης Βωβός, η Newsphone Hellas.

Φυσικά, δεν έλειψαν και τα deals: εταιρείες όπως η Τέρνα Ενεργειακή, η Ευρωπαϊκή Πίστη, η Epsilon Net και η Entersoft αποχώρησαν από το ταμπλό ως αποτέλεσμα εξαγορών.