Ο κύκλος εργασιών των δύο εταιρειών το 2022 έφτασε τα 414,5 εκατ. ευρώ
Τον πραγματικό έλεγχο του μετοχικού κεφαλαίου και της διοίκησης των εταιρειών ύδρευσης Αθήνας και Θεσσαλονίκης έρχεται να θωρακίσει με νομοθετική ρύθμιση το ελληνικό Δημόσιο, υπό την πίεση σειράς δικαστικών αποφάσεων. Μάλιστα, τον περασμένο Μάρτιο, το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) κούνησε το δάχτυλο στην κυβέρνηση διότι ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ παραμένουν ως σήμερα στο Υπερταμείο, δίνοντας περιθώριο οκτώ μηνών για να αναμεταβιβασθεί η πλειοψηφία των μετοχών τους στο δημόσιο.
Η σχετική ρύθμιση για την οποία δεσμεύτηκε, κατά την προεκλογική περίοδο, ο Πρωθυπουργός, αναμένεται στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών που κατατέθηκε εχθές το βράδυ στη Βουλή. Το μήνυμα που εκπέμπεται εδώ και μήνες από τις διοικήσεις των δύο εταιρειών είναι στο πνεύμα «business as usual», όμως η επιστροφή στο δημόσιο αναπόφευκτα αλλάζει τις ισορροπίες για το χαρτοφυλάκιο του Υπερταμείου. Σήμερα, διαθέτει 50% + μία μετοχή του μετοχικού κεφαλαίου των δύο εταιρειών.
Οι απώλειες του Υπερταμείου
Το Υπερταμείο χάνει από τον χάρτη των εσόδων του δύο πολύτιμες θυγατρικές. Οι ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ αποδείχθηκαν από τα πιο ανθεκτικά assets μέσα στην πανδημία, έχοντας σε εξέλιξη δύο μεγάλα επενδυτικά προγράμματα. Σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις, από τις επτά θυγατρικές του που απέδωσαν έσοδα από μερίσματα οι δύο ήταν οι εταιρείες του νερού.
Ειδικότερα, από τα συνολικά 74,2 εκατ. ευρώ εσόδων που κατέγραψε, αντιστοιχούσαν 14,91 εκατ. στην ΕΥΔΑΠ και 3,96 εκατ. στην ΕΥΑΘ. Βεβαίως, οι συνέπειες της αύξησης του ενεργειακού κόστους για τις δύο εταιρείες, έπληξε το αποτύπωμά τους στα έσοδα του Υπερταμείου, δεδομένου ότι το 2021 η ΕΥΔΑΠ είχε εισφέρει 25 εκατ. ευρώ (+40%) και η ΕΥΑΘ 4,04 εκατ. ευρώ (+2%). Παρόλα αυτά, θεωρείται ότι οι πολύ καλές επιδόσεις των δύο υδροδοτικών φορέων θα συνεχιστούν τα επόμενα χρόνια.
Πάντως, ο διευθύνων σύμβουλος του Υπερταμείου, κ. Γρηγόρης Δ. Δημητριάδης, σε δημόσιες τοποθετήσεις του παραμένει καθησυχαστικός για τις επιπτώσεις αυτής της εξέλιξης. Αυτό μπορεί πιθανώς να αποδοθεί στο γεγονός ότι τα τελευταία δύο χρόνια το Υπερταμείο έχει ενεργοποιήσει τον επενδυτικό του ρόλο, οπότε αναμένει σε εύλογο χρόνο αυτό να φέρει απτά αποτελέσματα, σε συνδυασμό με τον μετασχηματισμό που προχωρά και σε άλλες θυγατρικές του.
Το χρονικό των αποφάσεων
Ο δρόμος για την επιστροφή στο Δημόσιο άνοιξε με δύο αποφάσεις του ΣτΕ, που έκριναν αντισυνταγματικό τον έλεγχο των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ με ενδιάμεσο όχημα το Υπερταμείο, παρότι μοναδικός του μέτοχος είναι το ελληνικό Δημόσιο, όπως αυτό εκπροσωπείται από τον Υπουργό Οικονομικών. Σύμφωνα με τις εν λόγω αποφάσεις, η αποξένωση από το ελληνικό Δημόσιο μετατρέπει κατ’ουσίαν τη δημόσια επιχείρηση σε ιδιωτική, καθιστώντας αβέβαιη τη συνέχιση της παροχής προσιτών υπηρεσιών, υψηλής ποιότητας. Συνθήκη όμως που αντίκειται στις επιταγές του Συντάγματος, δεδομένου του μονοπωλιακού χαρακτήρα των υπηρεσιών, οι οποίες μάλιστα αφορούν στην παροχή ενός φυσικού αγαθού απαραίτητου για την επιβίωση.
Για τους παραπάνω λόγους, σύμφωνα με το ΣτΕ, είναι «συνταγματικώς επιβεβλημένος ο έλεγχος των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ από το ελληνικό Δημόσιο, όχι απλώς με την άσκηση εποπτείας επ’ αυτών, αλλά και δια του μετοχικού τους κεφαλαίου». Συνταγματική προϋπόθεση που δεν πληρείται από τη στιγμή που το Δημόσιο δεν ασκεί έλεγχο επί του Δ.Σ. της ΕΕΣΥΠ, η οποία παρεμβάλλεται μεταξύ των δύο μερών και, όπως υπογραμμίζεται στις αποφάσεις, «επιδιώκει, προεχόντως, σκοπούς ταμειακούς και ταμιευτικούς». Ο ιδρυτικός νόμος του Υπερταμείου προβλέπει ότι τα κέρδη από τη διαχείριση του χαρτοφυλακίου του διατίθενται υποχρεωτικά κατά 50% για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους, ενώ το υπόλοιπο 50% για την υλοποίηση επενδύσεων από το Δημόσιο και την εν μέρει ως μέρισμα στο Ελληνικό Δημόσιο, για την πραγματοποίηση επενδύσεων.
