ΝΑΤΟ: Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Άνταμ Σλάπκα επιβεβαίωσε την εξέλιξη στο Polsat News, υπογραμμίζοντας ότι έχουν ήδη ξεκινήσει διαβουλεύσεις μεταξύ των κρατών-μελών. Προηγήθηκε η δήλωση του πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος γνωστοποίησε την επίσημη αίτηση της Βαρσοβίας προς το ΝΑΤΟ.
Ειδικότερα, σε επίσημη αίτηση για την ενεργοποίηση του Άρθρου 4 του ΝΑΤΟ προχώρησε η Πολωνία, μετά τις μαζικές ρωσικές παραβιάσεις στον εναέριο χώρο της.
«Οι διαβουλεύσεις με τους συμμάχους έλαβαν τη μορφή επίσημης αίτησης για την ενεργοποίηση του άρθρου 4 του ΝΑΤΟ», δήλωσε ο πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ. Όπως τόνισε, η διαδικασία αυτή αποτελεί μόνο την αρχή: «Κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων θα αναμένουμε σαφώς μεγαλύτερη υποστήριξη. Πρόκειται για μια αντιπαράθεση που η Ρωσία κήρυξε στον ελεύθερο κόσμο».
Τι προβλέπει το Άρθρο 4 και πόσο συχνά έχει χρησιμοποιηθεί
Το Άρθρο 4 της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας προβλέπει ότι «τα Μέρη θα διαβουλεύονται από κοινού όποτε, κατά τη γνώμη οποιουδήποτε από αυτά, απειλείται η εδαφική ακεραιότητα, η πολιτική ανεξαρτησία ή η ασφάλεια οποιουδήποτε από τα Μέρη».
Από το 1949, έχει ενεργοποιηθεί μόλις επτά φορές. Τελευταία φορά ήταν το 2022, αμέσως μετά την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, σύμφωνα με τα αρχεία του ΝΑΤΟ και τον Guardian.
Η αντίδραση της ΕΕ
Η ύπατη εκπρόσωπος για την εξωτερική πολιτική της ΕΕ, Κάγια Κάλας, χαρακτήρισε την ενέργεια της Μόσχας «εσκεμμένη παραβίαση».
«Την περασμένη νύχτα στην Πολωνία παρακολουθήσαμε την πιο σοβαρή παραβίαση του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου από τη Ρωσία αφότου ξεκίνησε ο πόλεμος και οι ενδείξεις είναι πως επρόκειτο για εσκεμμένη ενέργεια, όχι τυχαία», σημείωσε σε ανάρτησή της στο X.
Η ίδια πρόσθεσε ότι «ο πόλεμος της Ρωσίας κλιμακώνεται, δεν τελειώνει» και ζήτησε αύξηση της πίεσης προς τη Μόσχα, περισσότερη στήριξη προς την Ουκρανία και ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, με έμφαση στην «Ανατολική Συνοριακή Ασπίδα».
Το χρονικό της κρίσης
Οι πολωνικές ένοπλες δυνάμεις ανέφεραν ότι τα ραντάρ τους κατέγραψαν πάνω από δέκα drones να παραβιάζουν τον εναέριο χώρο, κατά τη διάρκεια ρωσικής επιδρομής στην Ουκρανία.
Η δραστηριότητα αυτή οδήγησε σε προσωρινό κλείσιμο του αεροδρομίου Σοπέν της Βαρσοβίας –του μεγαλύτερου της χώρας– καθώς και άλλων αεροδρομίων, σύμφωνα με την αμερικανική FAA, λόγω «απρόβλεπτης στρατιωτικής δραστηριότητας συνδεόμενης με την κρατική ασφάλεια».
Η εταιρεία διαχείρισης του αεροδρομίου ανακοίνωσε ότι ο εναέριος χώρος τμήματος της χώρας έκλεισε προσωρινά με εντολή κρατικών υπηρεσιών και στρατιωτικών δυνάμεων. Αν και το αεροδρόμιο παρέμεινε ανοικτό, καμία πτήση δεν πραγματοποιήθηκε.