Πώς θα πάψουν να «βράζουν» τα μέσα μαζικής μεταφοράς;

Σε αναζήτηση 39,6 εκατ. ευρώ για κλιματισμό στο μετρό – Ως τα τέλη του 2025 «φουλ» ο κλιματισμός για τα λεωφορεία

Σταϊκούρας: Υπογράφεται η σύμβαση για 300 νέα λεωφορεία με leasing

Για ένα ακόμη καλοκαίρι οι υψηλές θερμοκρασίες δοκίμασαν τις αντοχές των επιβατών στις αστικές συγκοινωνίες. Όσο οι ακραίοι καύσωνες γίνονται συχνότεροι, οι συνθήκες στην Αθήνα δυσκολεύουν, ειδικά για τις αστικές συγκοινωνίες που πέρασαν πάνω από μία δεκαετία απαξίωσης εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Παράλληλα, η αναθέρμανση των τουριστικών ρευμάτων, καθώς η Αθήνα «ανεβαίνει» στον χάρτη του city-break, αυξάνει την επιβατική κίνηση σε ώρες και μέρες που βρίσκονταν πριν εκτός των ραντάρ. 

Κι ενώ για τα λεωφορεία και τα τρόλεϊ, το «κλειδί» είναι η ανανέωση του στόλου, που αναμένεται να φτάσει στο 75% ως τα τέλη του 2025, για το μετρό τα πράγματα είναι πιο σύνθετα. Η εξασφάλιση πόρων 39,6 εκατ. ευρώ για την τοποθέτηση κλιματισμού στους 24 συρμούς, που δεν διαθέτουν εκ κατασκευής, μίας και όταν έγινε η προμήθεια οι καιρικές συνθήκες δεν ήταν ίδιες με σήμερα, είναι η λύση για το μετρό, όπου η απόκτηση νέων συρμών δεν φαίνεται ακόμη στον ορίζοντα. 

Λύση η ανανέωση του στόλου

Ως προς τις οδικές συγκοινωνίες, όπου ο ενεργός στόλος, μέσης ηλικίας άνω των 19 ετών σήμερα, διαθέτει κλιματισμό, το στοίχημα είναι η συντήρηση και η έγκαιρη επιδιόρθωση των βλαβών που προκύπτουν ακόμα και εν κινήσει. Έτσι, με την καθιέρωση του νέου οργανογράμματος το 2022, συστάθηκαν εντός των αμαξοστασίων Συνεργεία Ψυκτικών, με υπεύθυνους και στελεχιακή διάρθρωση, ώστε να αντιμετωπίζονται τα προβλήματα του ελλιπούς κλιματισμού.

Όμως η οριστική λύση στα προβλήματα εν γένει του απαρχαιωμένου στόλου, δεν είναι άλλη από την αντικατάσταση των παλαιών οχημάτων με νέα, σύγχρονα. Η διαδικασία έχει ήδη ξεκινήσει, με τη δρομολόγηση από τα τέλη της άνοιξης των πρώτων 140 ηλεκτρικών οχημάτων της ΟΣΥ και συνεχίζεται. Η ενεργοποίηση των νέων συμβάσεων leasing και παραχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ, μαζί με τη σταδιακή παραλαβή των 300 οχημάτων φυσικού αερίου, θα επιφέρουν ανανέωση του στόλου σε ποσοστό 75% ως τα τέλη του 2025.

Σύμφωνα, δε, με απάντηση του ΟΑΣΑ στον κοινοβουλευτικό έλεγχο, «αναμένεται ότι μέχρι τέλους του 2025, με τη ριζική ανανέωση του στόλου, ο κλιματισμός σε όλα τα οχήματα θα λειτουργεί σε άριστο επίπεδο». Καθώς επισημαίνεται, σήμερα, λόγω της παλαιότητας του στόλου, η αποδοτικότητα των υφιστάμενων συστημάτων πιθανόν να μην φτάνει στα απολύτως επιθυμητά επίπεδα. 

Αργεί ακόμα να «δροσίσει» το μετρό

Καταγράφοντας μία αύξηση της επιβατικής κίνησης της τάξεως του 10% στο οκτάμηνο του 2024, που προστίθεται στην αύξηση 16,5% η οποία σημειώθηκε το 2023, τα μέσα σταθερής τροχιάς βρίσκονται σε κρίσιμη καμπή. Το καλοκαίρι που μας πέρασε ήταν ιδιαίτερα θερμό, αφού από τους 80 συνολικά συρμούς των τριών γραμμών μετρό, 24 ενεργοί συρμοί της πρώτης γενιάς δεν διαθέτουν σύστημα κλιματισμού. 

Συνολικά οι παλαιοί συρμοί που κυκλοφόρησαν το 2000 είναι 28, μόνο που οι 4 εξ αυτών παραμένουν σε ακινησία, λόγω έλλειψης ανταλλακτικών και ανθρώπινου δυναμικού για την ανάταξή τους. Από τους ενεργούς, μάλιστα, οι 4 έχουν μετακινηθεί στη γραμμή του ηλεκτρικού, με αποτέλεσμα σε συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών να αποσύρονται. 

Σύμφωνα με τον κανονισμό για τα μέσα δημόσιας μεταφοράς, «πρέπει να υπάρχει μέριμνα για την τήρηση ικανοποιητικής θερμοκρασίας εντός οχημάτων και συρμών που διαθέτουν κλιματισμό, ώστε για τη μεν θερινή περίοδο η ψύξη να ενεργοποιείται όταν η εσωτερική θερμοκρασία φτάσει στους 28 βαθμούς, για τη δε χειμερινή η θέρμανση να ενεργοποιείται όταν πέσει κάτω από τους 15 βαθμούς Κελσίου».

Με την τεχνική λύση για την εγκατάσταση κλιματισμού να έχει πια βρεθεί, εκκρεμεί η εξασφάλιση της απαραίτητης χρηματοδότησης. Ο προϋπολογισμός της πρότασης ανέρχεται στο ποσό των 265.000-275.000 ευρώ ανά όχημα, με το συνολικό κόστος να εκτιμάται σε 39,6 εκατ. ευρώ. Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών μαζί με τη ΣΤΑ.ΣΥ. αναζητούν την απαραίτητη χρηματοδότηση. Όμως, ακόμα και αν οι πόροι βρεθούν αύριο, οι απαραίτητες εργασίες θα χρειαστούν 12-18 μήνες. 

Για την αναβάθμιση των σταθμών, έχει υπολογιστεί, επίσης, πως θα χρειαστούν περί τα 20 εκατ. ευρώ για την αντικατάσταση ανελκυστήρων και κλιμάκων και άλλες παρεμβάσεις. Εντωμεταξύ, ο πρώτος αναβαθμισμένος συρμός της Γραμμής 1, από τους συνολικά 14, ηλικίας 40 ετών, που θα ανακαινιστούν βάσει της σύμβασης με την ισπανική Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles (CAF), εκτιμάται πως θα παραλειφθεί τον Δεκέμβριο του 2025. Πρόκειται για την πρώτη ανανέωση του στόλου μετά το 2002. 

Όσον αφορά στην εργολαβία της ανάκτησης ρεύματος από την πέδηση των συρμών του ηλεκτρικού, αυτή μπήκε σε φάση υλοποίησης από τη Siemens Mobility, και μέσα στην επόμενη χρονιά θα μπει στον σχεδιασμό από τη ΣΤΑ.ΣΥ. η επέκταση του πρωτοπόρου αυτού συστήματος στις Γραμμές 2 και 3. 

Πάντως για να αλλάξουν τα δεδομένα, ιδιαίτερα στη Γραμμή 3 που δέχεται και τη μεγαλύτερη πίεση σε όρους επιβατικής κίνησης και αιχμής, θα χρειαστεί ενίσχυση του στόλου, η οποία όμως καθυστερεί. Έτσι, για να λειτουργήσουν καλύτερα οι γραμμές 2 και 3,  μετατοπίστηκαν οι ώρες επιβατικής αιχμής, ενώ εξετάζεται να διευρυνθεί το διάστημα μειωμένων χρονοαποστάσεων το απόγευμα του Σαββάτου, που επίσης καταγράφεται αυξημένη κίνηση.