Κομισιόν: Η Τουρκία μακριά από την ένταξη στην ΕΕ – Σοβαρές προκλήσεις στα ελληνοτουρκικά και στο Κυπριακό

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει την ελάχιστη πρόοδο της Άγκυρας, τις παραβιάσεις του κράτους δικαίου, αλλά αναγνωρίζει τη σημασία της Τουρκίας ως στρατηγικού εταίρου και εμπορικού εταίρου.

Η Τουρκία παραμένει υποψήφια χώρα για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά οι προοπτικές της παραμένουν μακριά από την πλήρη ένταξη, σύμφωνα με την πρόσφατη ετήσια έκθεση της Κομισιόν. Η Άγκυρα καταγράφει σοβαρή οπισθοδρόμηση σε θέματα κράτους δικαίου, δημοκρατικών ελευθεριών και σχέσεων με την Ελλάδα, ενώ το Κυπριακό συνεχίζει να αποτελεί ανοιχτή πληγή στις διμερείς σχέσεις.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει ότι η Τουρκία «δεν έχει μειώσει καθόλου την απόσταση» από τις απαιτήσεις της ΕΕ για ένταξη, με τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις να παραμένουν σε στασιμότητα από το 2018. Παρά τη στρατηγική σημασία της χώρας στην Ανατολική Μεσόγειο και το υψηλό επίπεδο εμπορικών σχέσεων – με το εμπόριο να ξεπερνά τα 210 δισ. ευρώ το 2024 – η Άγκυρα δεν καταγράφει πρόοδο σε βασικούς τομείς δημοκρατίας και κράτους δικαίου.

Η έκθεση τονίζει ως ανησυχητικές τις συλλήψεις δημάρχων, αντιπολιτευόμενων πολιτικών, ακτιβιστών και δημοσιογράφων, ενώ επισημαίνεται η συνεχής υποβάθμιση της ανεξαρτησίας της δικαστικής εξουσίας και του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Σε ό,τι αφορά τα ελληνοτουρκικά, παρά το θετικό κλίμα και τις επανειλημμένες συναντήσεις μετά τη Διακήρυξη των Αθηνών του 2023, η Τουρκία συνεχίζει να αμφισβητεί ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, ενώ προχωρά σε δικές της θαλάσσιες ζώνες και στρατιωτικές ασκήσεις στο Αιγαίο και γύρω από την Κύπρο. Η εφαρμογή της “Γαλάζιας Πατρίδας” στα σχολικά εγχειρίδια και η συνεχής έκδοση NAVTEX θεωρούνται πηγές έντασης από την ΕΕ.

Η Άγκυρα δεν δείχνει διάθεση επίλυσης του Κυπριακού, συνεχίζει να υποστηρίζει λύση δύο κρατών και αρνείται την πλήρη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, σε αντίθεση με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Παράλληλα, παραμένει κλειστή η Ελληνορθόδοξη Σχολή της Χάλκης, ενώ δεν έχουν ληφθεί μέτρα για τις ανησυχίες της UNESCO σχετικά με την Αγία Σοφία και τη Χώρα.

Στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, η Τουρκία ενισχύει τον περιφερειακό της ρόλο, συμμετέχοντας σε διεθνείς πρωτοβουλίες, όπως η διαμεσολάβηση στη Ρωσο-Ουκρανική σύγκρουση και η ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή, ωστόσο οι θέσεις της συχνά δεν συμβαδίζουν με αυτές της ΕΕ, ιδίως όσον αφορά τη Χαμάς.

Η έκθεση της Κομισιόν καταλήγει ότι η Τουρκία παραμένει στρατηγικός και εμπορικός εταίρος, αλλά οι ενταξιακές της προοπτικές παραμένουν περιορισμένες έως ότου σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος σε δημοκρατικά πρότυπα, κράτος δικαίου, σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διμερείς σχέσεις με Ελλάδα και Κύπρο.