Πέντε εταιρείες καρπώνονται τη μερίδα του λέοντος στον κατασκευαστικό κλάδο ο οποίος σε διάστημα πέντε ετών τριπλασιάστηκε η αξία των έργων. Το ανεκτέλεστο υπόλοιπο από τα 5,37 δισ ευρώ το 2018 εκτινάχθηκε στα 15,35 δις ευρώ το 2023 ενώ ένας σημαντικός αριθμός εταιρειών προσπαθεί να επιβιώσει ως συνεργαζόμενες με τους ισχυρούς ή αναλαμβάνουν πιο «μικρά» έργα.
Πρόκειται για ένα από τα πολλά κρίσιμα στοιχεία που αναδείχθηκαν από τη μελέτη του ΙΟΒΕ με τίτλο «Τάσεις, προκλήσεις και προοπτικές ανάπτυξης των Κατασκευών στην Ελλάδα» και παρουσιάστηκε σε συνεργασία με Ταμείο Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων – ΤΜΕΔΕ παρουσία του προέδρου Κ. Μακέδου.
Ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ Κ Νίκος Βέττας στην αρχή της παρουσίασης έθεσε ως κρίσιμο ζήτημα ότι η απορρόφηση των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ δεν είναι το κυρίαρχο ζήτημα αλλά τα κονδύλια να μην κατευθυνθούν «μονόπατα» σε έναν κλάδο αλλά να πάνε και στη Μεταποίηση η οποία είναι σε θέση να δημιουργεί υπεραξίες στο μέλλον για την ελληνική Οικονομία.
Η μελέτη φέρνει στο προσκήνιο τη δυναμική του κλάδου των κατασκευών αφού από το 2021 έως το 2026 είναι σε θέση να πάρουν άνω των 52 δισ ευρώ από τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και πόρους του ΕΣΠΑ.
Ωστόσο οι επενδύσεις στον τομέα των κατασκευών στην Ελλάδα διαμορφώνεται στη τελευταία θέση στην Ε.Ε αφού ανέρχεται μόλις στο 4,8% ως ποσοστό του ΑΕΠ. Στην κορυφή είναι η Ρουμανία με ποσοστό 16,7%, η Ουγγαρία με 15,4% όταν ο μέσος όρος των 27 της ΕΕ διαμορφώνεται στο 11,5%.
Από τον κατασκευαστικό κλάδο λείπουν 50.000 εργαζόμενοι.
Σύμφωνα με τη μελέτη δεν είναι όλα εύκολα. Ανάμεσα στα «καυτά» θέματα είναι το εργατικό δυναμικό όλων των βαθμίδων που σύμφωνα με το ΙΟΒΕ λείπουν 50.000 εργαζόμενοι.
Να σημειωθεί ότι το 2022 ο αριθμός των εργαζομένων ήταν στις 197.000 από 386.000 εργαζόμενους που διέθετε ο κλάδος το 2008. Η κάμψη του κλάδου τόσο των κατασκευών όσο και των κατοικιών τα χρόνια που ακολούθησαν απομάκρυναν κατά χιλιάδες εργαζόμενους από τον κλάδο εξαιτίας της απουσίας έργου.
Οι ελλείψεις ανθρωπίνου δυναμικού και τα προβλήματα χρηματοδότησης είναι οι κυριότεροι παράγοντες που επηρεάζουν την κατασκευαστική δραστηριότητα στην Ελλάδα την τρέχουσα περίοδο σε ποσοστό 65%.
Οι κατοικίες ανεβάζουν ταχύτητα.
Έντονη παρουσία στη μελέτη έχει και ο κλάδος των κατοικιών, ο οποίος με βάση τη μελέτη εμφανίζει δυναμική. Το 2023 εκδόθηκαν 27.200 άδειες συνολικής επιφάνειας 6,2 εκατομμύρια τ.μ. Το 2007 εκδόθηκαν 79.400 άδειες ενώ το 2006 εμφανίζονται 29,4 εκατομμύρια τετραγωνικών μέτρων. Ο δείκτης τιμών νέων διαμερισμάτων κινείται στο 90% στο τρίτο τρίμηνο του 2023, όταν το κόστος κατασκευής είναι στο 70% και το κόστος κατασκευής κινείται οριακά κάτω από το δείκτη τιμών των νέων διαμερισμάτων.
Ο Πρόεδρος του ΤΜΕΔΕ, κ. Κωνσταντίνος Μακέδος, σημείωσε ότι «η ανάπτυξη της οικονομίας προσφέρει μια νέα ευκαιρία για τον Τεχνικό κόσμο. Μια ευκαιρία που αποτελεί και ευθύνη καθώς,, όλοι οφείλουμε να ανταπεξέλθουμε στην υλοποίηση των έργων που σχεδιάζονται και υλοποιούνται, ώστε να δημιουργήσουμε ένα βιώσιμο αναπτυξιακό και επενδυτικό περιβάλλον. Είναι στο χέρι μας, να αξιοποιήσουμε την ευκαιρία του μέλλοντος και να τη συγχρονίσουμε με τη γνώση και την εμπειρία του παρελθόντος, προκειμένου να τοποθετήσουμε τον τεχνικό κόσμο και τη χώρα μας σε μία πορεία ανθεκτικότητας και προόδου. Να γίνουμε, για μία ακόμα φορά, πολλαπλασιαστές της ανάπτυξης και της ευημερίας, με βιώσιμους όρους».
Ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, Καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Νίκος
Βέττας, αναφέρθηκε στη σημασία που έχει η συστηματική ανάκαμψη των κατασκευών στο
συνολικό αναπτυξιακό μείγμα της ελληνικής οικονομίας και στην ευκαιρία που δίνεται,
μέσω της νέας μελέτης, να καταγραφούν οι τάσεις αλλά κυρίως οι όροι, χρηματοδοτικά και
σε επίπεδο παραγωγικού δυναμικού, ώστε οι θετικές προοπτικές να ευοδωθούν.
Νίκος Θεοδωρόπουλος