Ο Γιάννης Κεφαλογιάννης προειδοποιεί: 7 στις 10 φωτιές προκαλούνται από αμέλεια. Το πρόγραμμα «Αιγίς», νέα Canadair και αυστηρές ποινές

«Σήμερα είναι ίσως η πιο δύσκολη μέρα του φετινού καλοκαιριού». Με αυτή τη φράση, ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Γιάννης Κεφαλογιάννης περιέγραψε την κορύφωση του κινδύνου, υπογραμμίζοντας ότι Αττική, Εύβοια και σχεδόν η μισή Πελοπόννησος βρίσκονται στο «κόκκινο», ενώ η υπόλοιπη χώρα κινείται σε «πορτοκαλί» και «κίτρινο» επίπεδο επικινδυνότητας. Ο κρατικός μηχανισμός, όπως είπε, βρίσκεται σε πλήρη επιφυλακή.

Ο υπουργός επανέλαβε τρεις φορές το «προσοχή», για να καταστήσει σαφές ότι το μεγαλύτερο μέρος του προβλήματος βρίσκεται στα χέρια μας: «Επτά στις δέκα πυρκαγιές είναι από ανθρώπινο παράγοντα και κυρίως από αμέλεια». Το μήνυμα είναι διπλό:

1. Πρόληψη από τον πολίτη – καμία καύση κλαδιών, ηλεκτροκολλήσεις, θερμές εργασίες, ρίψεις αποτσίγαρων, μπάρμπεκιου σε δάση, χωρίς αυστηρούς κανόνες ασφαλείας.

2. Κοινωνικός έλεγχος συμπεριφορών – «αν έχουμε φίλο με πλημμελή συμπεριφορά, να τον αποτρέψουμε», είπε χαρακτηριστικά, μεταφέροντας την ευθύνη από το «κράτος» στο σύνολο της κοινωνίας.

«Αιγίς», Canadair 515 και νυχτερινές επιχειρήσεις

Ο κ. Κεφαλογιάννης αναφέρθηκε στο πρόγραμμα “Αιγίς”, μέσω του οποίου η Ελλάδα θα προσθέσει επτά νέα Canadair 515, ενώ άλλα επτά αεροσκάφη CL-415 θα αναβαθμιστούν στον τύπο 515. Σημείο-κλειδί: δυνατότητα νυχτερινών πτήσεων, ένα επιχειρησιακό “game changer” που, εφόσον αξιοποιηθεί με ασφάλεια και επαρκή εκπαίδευση πληρωμάτων, μπορεί να περιορίσει δραστικά τις αναζωπυρώσεις και την απώλεια πολύτιμου χρόνου μέχρι το πρώτο φως.

Αυστηρότερες ποινές για εμπρησμό: Από δήμευση περιουσίας έως προφυλάκιση

Με αφορμή την πυρκαγιά στον Φενεό, ο υπουργός τόνισε ότι το θεσμικό και ποινικό πλαίσιο έχει αυστηροποιηθεί:

• Κακούργημα για περιπτώσεις εκτεταμένης καταστροφής.

• Δήμευση περιουσίας των υπαιτίων.

• Προφυλάκιση και παράλληλη επιβολή διοικητικών προστίμων.
  Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: η αμέλεια δεν είναι “αθώα”, ιδίως όταν οδηγεί σε ανεπανόρθωτες φυσικές καταστροφές και τεράστιες κοινωνικοοικονομικές απώλειες.

Από τη θεσμική θωράκιση στην καθημερινή πρόληψη: Τι χρειάζεται ακόμη

Παρά τις επενδύσεις σε εναέρια μέσα και την αυστηροποίηση των ποινών, το ρίσκο παραμένει υψηλό όσο:

• Καθυστερούν καθαρισμοί καυσίμων (καλάμια, ξερά χόρτα, κλαδιά) σε οικιστικές-περιαστικές ζώνες.

• Δεν εφαρμόζονται συστηματικά σχέδια WUI (Wildland-Urban Interface) για περιοχές όπου το δάσος αγγίζει κατοικίες.

• Υποτιμάται η εκπαίδευση πολιτών σε βασικά πρωτόκολλα εκκένωσης και αυτοπροστασίας.

• Δεν αξιοποιούνται πλήρως τα συστήματα πρόγνωσης κινδύνου, η τεχνητή νοημοσύνη και η ανάλυση δεδομένων (καύσιμη ύλη, άνεμος, υγρασία καυσίμων) για προ-τοποθέτηση δυνάμεων.

5 πρακτικά βήματα για τους πολίτες

1. Καμία θερμή εργασία (ηλεκτροκολλήσεις, χρήση τροχού) σε ημέρες υψηλού κινδύνου.

2. Άμεση κλήση στο 199 ή το 112 με την παραμικρή ένδειξη καπνού.

3. Συντήρηση οικοπέδων & περιβάλλοντος χώρου (καθαρισμοί, αντιπυρικές ζώνες, απομάκρυνση εύφλεκτων υλικών).

4. Σχέδιο εκκένωσης για οικογένεια/γειτονιά: ποιον δρόμο παίρνουμε, ποιος φροντίζει ηλικιωμένους/ΑμεΑ, ποια έγγραφα παίρνουμε.

5. Σεβασμός στις οδηγίες 112: η καθυστέρηση απομάκρυνσης κοστίζει χρόνο, ζωές και πόρους.

Η φετινή αντιπυρική περίοδος επιβεβαιώνει ότι το τεχνολογικό και θεσμικό οπλοστάσιο δεν επαρκεί, αν δεν συνοδεύεται από πολιτισμική μεταστροφή στη συμπεριφορά μας απέναντι στη φωτιά. Με 7 στις 10 πυρκαγιές να οφείλονται στον άνθρωπο, η πρόληψη δεν είναι επικοινωνιακό σύνθημα αλλά εθνικό καθήκον. Τα νέα Canadair 515, οι νυχτερινές επιχειρήσεις και το αυστηρότερο ποινικό πλαίσιο είναι κρίσιμοι πυλώνες, αλλά η υπευθυνότητα του καθενός παραμένει το ισχυρότερο «αντιπυρικό» μέσο.