Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συστήνει στους πολίτες να διατηρούν ταμειακά αποθέματα, προκειμένου να μπορούν να ανταπεξέλθουν σε περιπτώσεις κρίσεων ή διαταραχών στα συστήματα πληρωμών.
Τα μετρητά ως «ασφαλές καταφύγιο»
Σύμφωνα με ανάλυση της ΕΚΤ, τα τραπεζογραμμάτια εξακολουθούν να αποτελούν αξιόπιστο μέσο τόσο σε πρακτικό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο. Έρευνες δείχνουν ότι σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης – όπως η πανδημία COVID-19, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ή εκτεταμένες διακοπές ρεύματος – η ζήτηση για μετρητά αυξάνεται απότομα. Οι καταναλωτές τα αντιλαμβάνονται ως μια σταθερή και ασφαλή πηγή ρευστότητας.
«Τα μετρητά παρέχουν ένα μαξιλάρι ασφαλείας για το σύστημα πληρωμών», σημειώνουν οι συντάκτες της έκθεσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα υπήρξε η διακοπή ρεύματος στην Ισπανία και την Πορτογαλία, όπου τα καταστήματα μπορούσαν να δεχθούν μόνο πληρωμές με μετρητά.
Συστάσεις σε ευρωπαϊκές χώρες
Πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν προχωρήσει σε συστάσεις προς τους πολίτες για τη διατήρηση φυσικού χρήματος. Στην Ολλανδία, την Αυστρία και τη Φινλανδία, οι αρχές προτείνουν την κατοχή 70 έως 100 ευρώ ανά άτομο, ποσό που επαρκεί για την κάλυψη βασικών αναγκών σε διάστημα 72 ωρών.
Η Σουηδία προχωρά ακόμη περισσότερο, ζητώντας από τους πολίτες να έχουν διαθέσιμο αποθεματικό μετρητών που θα εξασφαλίζει τρόφιμα, φάρμακα ή καύσιμα για τουλάχιστον μία εβδομάδα. Μάλιστα, τονίζεται η ανάγκη διατήρησης τραπεζογραμματίων μικρής αξίας.
Η ψυχολογική διάσταση
Η ΕΚΤ επισημαίνει ότι η ύπαρξη μετρητών στο σπίτι έχει και ψυχολογικό αντίκτυπο, καθώς ενισχύει το αίσθημα ασφάλειας σε περιόδους αβεβαιότητας – είτε πρόκειται για πολεμικές συγκρούσεις είτε για ανησυχίες γύρω από τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Οι πρόσφατες κρίσεις απέδειξαν ότι, παρά την ευκολία που προσφέρουν οι ψηφιακές πληρωμές, η τεχνολογική υποδομή μπορεί να αποδειχθεί ευάλωτη. Μια διακοπή ρεύματος, μια τεχνική δυσλειτουργία τραπεζικού συστήματος ή μια κυβερνοεπίθεση αρκούν για να «παγώσουν» οι ηλεκτρονικές συναλλαγές. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα μετρητά παραμένουν το μόνο αξιόπιστο και άμεσα διαθέσιμο μέσο πληρωμής.