Ρυθμίσεις για να «τρέξουν» η αποκατάσταση της Θεσσαλίας και ο ΒΟΑΚ

Με την απλοποίηση της προκαταβολής προς τον ανάδοχο επιχειρεί να ανάψει μία ώρα γρηγορότερα τις μηχανές για τα έργα αποκατάστασης των κατεστραμμένων υποδομών της Θεσσαλίας το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Παράλληλα, φέρνει πιο κοντά την υπογραφή για τη μεγάλη παραχώρηση του ΒΟΑΚ, ύψους 1,8 δισ. ευρώ, αποσυνδέοντας τη συμβασιοποίηση από τις απαλλοτριώσεις.

Οι δύο διατάξεις, που κατατέθηκαν ως τροπολογία στο νομοσχέδιο για την κεφαλαιαγορά, επιχειρούν να ξεμπλοκάρουν διαδικασίες, προκειμένου να μην τεθούν σε κίνδυνο πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης, συνολικού ύψους 800 εκατ. ευρώ. Όπως σημειώνεται στην έκθεση αξιολόγησης, «η υφιστάμενη διαδικασία επιβαρύνει υπέρμετρα τον ρυθμό υλοποίησης των έργων που έχουν χαρακτηριστεί ως Έργα Εθνικής Σημασίας και Εθνικού Επιπέδου, καθώς και τη διαδικασία καταβολής των προκαταβολών για το συγχρηματοδοτούμενο από το  Ταμείο Ανάκαμψης σκέλος των συμβάσεων εκτέλεσης».

Ανεβάζουν στροφές για τα εργοτάξια

Στόχος της ρύθμισης για τα έργα που αφορούν σε περιοχές που έχουν κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας, είναι ο εξορθολογισμός των διαδικασιών, ώστε να μπει το νερό στο αυλάκι για την έναρξη των εργασιών. Όπως εξήγησε, εχθές, στη βουλή ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρίστος Δήμας, «αποσαφηνίζεται και αναπροσαρμόζεται η διαδικασία χορήγησης της προκαταβολής, εφόσον αποτυπώνεται στη σύμβαση, με την πρόβλεψη προσκόμισης ισόποσης εγγύησης προκαταβολής, όπως προβλέπεται στον 4412, απλοποιώντας τη διαδικασία και περιορίζοντας το πλήθος των απαιτούμενων εγγράφων και δικαιολογητικών». 

Έτσι, μετά τις υπογραφές που δρομολογούνται εντός Απριλίου για τις οκτώ μεγάλες συμβάσεις των οδικών και σιδηροδρομικών έργων της Θεσσαλίας, συνολικού προϋπολογισμού 1,35 δις. ευρώ, αφού εχθές πέρασαν και από την αρμόδια επιτροπή της Βουλής, επιταχύνονται τα πρώτα βήματα. Ειδικότερα, με τη νέα ρύθμιση, θα διευκολυνθούν οι πρώτες αναγκαίες ενέργειες από την εγκατάσταση των εργοταξίων ως την επιστράτευση του ενδεδειγμένου τεχνολογικού εξοπλισμού. 

«Πρόκειται για έργα μείζονος σημασίας καθώς, με την περάτωσή τους, θα εξομαλυνθεί η οδική και σιδηροδρομική κυκλοφορία σε όλα τα τμήματα του σιδηροδρομικού και οδικού δικτύου που σήμερα είναι κατεστραμμένα, κάνοντας ένα σημαντικό βήμα για τη μετακίνηση των πολιτών με όρους αυξημένης ασφάλειας, αλλά και την απρόσκοπτη μεταφορά αγαθών», ανέφερε ο κ. Δήμας. 

Προκειμένου, δε, να είναι εφικτή η υλοποίησή τους εξασφαλίστηκε χρηματοδότηση, ύψους 600 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ενώ τα υπόλοιπα 735 εκατ. ευρώ θα αντληθούν από εθνικούς πόρους. Όπως διεμήνυσε, μάλιστα, ο υπουργός, οι εργασίες θα εκτελεσθούν κατά προτεραιότητα σε εκείνα τα τμήματα που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης, μέσα στο στενό περιθώριο των δεκαπέντε μηνών.

Τα κατασκευαστικά έργα μοιράζονται μεταξύ των τεσσάρων μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων, καθώς όπως εξηγήθηκε και κατά τη συζήτηση, τα έργα απαιτούν επάρκεια πόρων και υψηλές προδιαγραφές και αυτό μόνο μερικές εταιρείες μπορούν να το εξασφαλίσουν. 

Ειδικότερα, οι τέσσερις εργολαβίες για τα οδικά έργα, συνολικού προϋπολογισμού 899.699.996 ευρώ, αφορούν σε εστιασμένες παρεμβάσεις σε 1.007 σημεία βλαβών στο οδικό δίκτυο έξι περιφερειακών ενοτήτων της χώρας. Η διάρκεια αυτών των συμβάσεων είναι 48 μήνες. Αντίστοιχα, τα σιδηροδρομικά έργα αθροίζουν 450.060.000 ευρώ και, όπως δεσμεύτηκε ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών, Κωνσταντίνος Κυρανάκης, αυτά θα ολοκληρωθούν εντός 15 μηνών. 

Ειδικότερα, στην ΤΕΡΝΑ κατακυρώθηκαν δύο εργολαβίες οδικών έργων, συνολικής δαπάνης 508,51 εκατ. ευρώ, η πρώτη αφορά στους Δήμους Ζαγοράς – Μουρεσίου, Νοτίου Πηλίου, Βόλου και Ρήγα Φεραίου και η δεύτερη στους Δήμους Αργιθέας, Λίμνης Πλαστήρα, Μετεώρων και Πύλης. 

Αντίστοιχα, η ΑΚΤΩΡ αναλαμβάνει την αποκατάσταση της μονής σιδηροδρομικής γραμμής Λάρισας – Βόλου και των οδικών υποδομών στους Δήμους Τεμπών, Τυρνάβου, Ελασσόνας, Αγιάς, Λαρισαίων, Φαρκαδόνας, Κιλελέρ, Παλαμά, Μουζακίου, Τρικκαίων και Καρδίτσας, συνολικού ύψους 349,55 εκατ. ευρώ.

Η ΑΒΑΞ είναι ανάδοχος σε δύο εργολαβίες, ύψους 216,96 εκατ. ευρώ, ήτοι για την αποκατάσταση εντοπισμένων τμημάτων της γραμμής Παλαιοφαρσάλου – Καλαμπάκας και των οδικών υποδομών των Δήμων Ιστιαίας, Μαντουδίου, Δομοκού, Λαμίας, Αλμυρού, Φαρσάλων και Σοφάδων. Στη ΜΕΤΚΑ περνάει το έργο αποκατάστασης της διπλής σιδηροδρομικής γραμμής Αθηνών – Θεσσαλονίκης, από την έξοδο του Σ.Σ. Δομοκού ως την είσοδο του Σ.Σ. Κραννώνα, άνω των 166,65 εκατ. ευρώ. 

Η πρόκληση του ΒΟΑΚ

Βεβαίως η μεγαλύτερη πρόκληση δεν είναι άλλη από την 35ετή παραχώρηση του ΒΟΑΚ. Για να ξεμπλοκάρει η υπογραφή του μεγάλου έργου, αποσυνδέεται η δυνατότητα υπογραφής της σύμβασης από τη δέσμευση να έχει συντελεστεί το 50% των απαλλοτριώσεων. Υπενθυμίζεται ότι ο Πρωθυπουργός έχει προαναγγείλει την υπογραφή με τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ εντός Απριλίου. 

«Καθιερώνεται μια πιο λειτουργική και γρήγορη διαδικασία, καθώς αποσυνδέεται η δυνατότητα υπογραφής από το προαπαιτούμενο ενός ποσοτικού κριτηρίου ως προς τις ήδη συνετελεσθείσες μέχρι την υπογραφή απαλλοτριώσεις. Μόνο όμως εφόσον πληρούνται οι όροι των αρχαιολογικών και περιβαλλοντικών απαιτήσεων και με την πρόσθετη προϋπόθεση να έχει πριν γνωμοδοτήσει το Τεχνικό Συμβούλιο Δημοσίων Έργων της γενικής γραμματείας Υποδομών, προκειμένου να επαληθεύεται η προσφορότητα και ωριμότητα για την υπογραφή της σύμβασης», εξήγησε ο κ. Δήμας. 

Ειδικότερα, για να προχωρήσει η γρηγορότερη συμβασιοποίηση, οι νέες διατάξεις ορίζουν ότι θα πρέπει να έχει εκπονηθεί και εγκριθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού, μετά από γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, η έκθεση αναλυτικής αρχαιολογικής τεκμηρίωσης. 

Δεύτερη προϋπόθεση αποτελεί να έχει εκπονηθεί έκθεση προεκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων, που θα έχει υποβληθεί στην αρμόδια διεύθυνση του υπουργείου Περιβάλλοντος και θα έχει γίνει αποδεκτή από τον προϊστάμενο της γενικής διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Πολιτικής κατόπιν γνωμοδότησης του Κεντρικού Συμβουλίου Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης. Πρόκειται για δύο προϋποθέσεις, οι οποίες σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη πληρούνται στην περίπτωση του ΒΟΑΚ.