Σιδηρόδρομος: Ευέλικτο μοντέλο λειτουργίας για τον «νέο ΟΣΕ»

Όλα στο τραπέζι στην αναδιαπραγμάτευση με τη Hellenic Train – Έρχονται προσλήψεις εκτός ΑΣΕΠ

Πιο ευέλικτη λειτουργία πέρα από τα στεγανά του δημοσίου και προσλήψεις εκτός ΑΣΕΠ φέρνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, στοχεύοντας σε μεγαλύτερη ασφάλεια, γρηγορότερες διαδικασίες και άνοιγμα της αγοράς σε νέους παίκτες. Παράλληλα, το ελληνικό δημόσιο έχει μπει σε φάση αναδιαπραγμάτευσης με τη Hellenic Train, με τον αναπληρωτή υπουργό Μεταφορών, Κωνσταντίνο Κυρανάκη, να αφήνει όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά, με κεντρικό στόχο την επένδυση των Ιταλών σε νέα σύγχρονα τρένα. 

Μητσοτάκης για ΟΣΕ: Θα αλλάξουν όσα δεν άλλαξαν εδώ και δεκαετίες

Στο επίκεντρο βρίσκεται η δημιουργία ενός πιο ευέλικτου ενιαίου οργανισμού, στα πρότυπα του «μοντέλου ΔΕΗ» ως προς τη στελέχωση και τη δαπάνες, αλλά χωρίς εκχώρηση της σιδηροδρομικής υποδομής σε ιδιώτες ή «αγώνα δρόμου» για αυξημένα οικονομικά μεγέθη. Με στόχο την αναβάθμιση της ασφάλειας, θεσμοθετούνται ταχύτερες διαδικασίες ανάθεσης έργων και προμηθειών, ειδικά για κρίσιμες παρεμβάσεις. 

ΠΑΣΟΚ: Η πρότασή του για τη λειτουργία του σιδηρόδρομου – Οι άξονες και οι στόχοι

«Οι διαγωνισμοί των έργων θα γίνονται εντός των ορίων του ενωσιακού δικαίου για τις δημόσιες συμβάσεις, αλλά δίνουμε στον ΟΣΕ την ευκαιρία, ειδικά σε έργα που αφορούν στην ασφάλεια, να προκηρύσσονται και να συμβασιοποιούνται πιο γρήγορα», εξήγησε ο αναπληρωτής υπουργός.

Ο νέος ΟΣΕ θα μπορεί να προχωρά σε προσλήψεις στελεχών που θα αμείβονται εκτός ενιαίου μισθολογίου, δίνοντας προτεραιότητα σε ειδικευμένους επαγγελματίες της αγοράς, ακόμα και Έλληνες του εξωτερικού. Ερωτηθείς, δε, ο κ. Κυρανάκης διευκρίνισε ότι θα αξιολογηθούν όλοι οι εργαζόμενοι που θα περάσουν στη νέα εταιρεία «Σιδηρόδρομοι Ελλάδος», μετά τη συγχώνευση ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ και τροχαίου υλικού -που σήμερα ανήκει στη ΓΑΙΑΟΣΕ-. 

Ειδικότερα, για όσους σήμερα εργάζονται στον Οργανισμό με μπλοκάκι, ξεκαθάρισε πως αυτοί θα έχουν την ευκαιρία να μπουν στο προσωπικό της νέας εταιρείας ως υπάλληλοι αορίστου χρόνου, έπειτα από υποχρεωτική αξιολόγηση.

Εποπτεία, αξιολόγηση και «πέναλτι»

Εφαρμόζοντας τις συστάσεις τόσο του ERA, όσο και του ΕΟΔΑΣΑΜ για την ενίσχυση της ασφάλειας στις σιδηροδρομικές μεταφορές, το σχέδιο νόμου, που αναμένεται σε περίπου μία εβδομάδα να βγει σε διαβούλευση, βάζουν στην ημερήσια διάταξη τις έννοιες της εποπτείας και της αξιολόγησης. Ειδικότερα, για πρώτη φορά, δημιουργείται ένα Ενιαίο Κέντρο Εποπτείας, με πλήρη εικόνα και έλεγχο του σιδηροδρομικού δικτύου σε πραγματικό χρόνο στο σύνολο του 24ωρου. 

Σε συνεργασία με τα Κέντρα Ελέγχου Κυκλοφορίας, θα καταγράφει κάθε εντολή, πιθανή παραβίαση και συμβάν, διασφαλίζοντας συνεχή επιτήρηση, και άμεση παρέμβαση σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Λαμβάνοντας υπόψιν και τα ψηφιακά δεδομένα που θα συλλέγει σε πραγματικό χρόνο η νέα εφαρμογή HEPOS, που αναμένεται να είναι έτοιμη σε τρεις μήνες, καθώς και της κάμερας που θα τοποθετηθεί στο μπροστινό μέρος κάθε αμαξοστοιχίας, η οποία θα «τρέχει» στο ελληνικό δίκτυο, ως «πύργος ελέγχου» θα παρεμβαίνει κιόλας. 

Εξηγώντας ειδικά την αξία του HEPOS, ο κ. Κυρανάκης, τόνισε πως «δεν πρόκειται για GPS. Διορθώνεται με επίγειους σταθμούς, με αποτέλεσμα να φτάνει σε επίπεδο λίγων εκατοστών, ώστε να βλέπουμε και σε ποια γραμμή είναι το τρένο ανόδου ή καθόδου». Ξεκαθάρισε εντωμεταξύ πως αποτελεί μία επιπλέον δικλείδα ασφαλείας, αλλά δεν αντικαθιστά την τηλεδιοίκηση και δεν ρυθμίζει την κυκλοφορία. 

Ακόμα, περιλαμβάνονται προβλέψεις για την αξιολόγηση του προσωπικού. Σε συνεργασία με τις Υγειονομικές Υπηρεσίες των Ενόπλων Δυνάμεων, θα διεξάγονται πλέον ψυχομετρικές και ιατρικές δοκιμασίες αυστηρών προδιαγραφών για όσους υπηρετούν σε κρίσιμα καθήκοντα ασφαλείας στον σιδηρόδρομο. 

Αυτές θα είναι υποχρεωτικές τόσο κατά την πρόσληψη, όσο και στις τακτικές αξιολογήσεις του προσωπικού και θα περιλαμβάνουν εξετάσεις αντανακλαστικών, ψυχομετρικές δοκιμές, δοκιμασίες διαχείρισης κρίσεων υπό πίεση, χρήση προσομοιωτών, έλεγχο ορθοφωνίας, γενική ιατρική εξέταση και έλεγχο αισθήσεων, αιματολογικές εξετάσεις για ανίχνευση ναρκωτικών ουσιών, καθώς και αξιολόγηση θεωρητικών γνώσεων.

Σε περίπτωση που εντοπισθούν παραβιάσεις του Γενικού Κανονισμού Κυκλοφορίας (ΓΚΚ) από υπαλλήλους κρίσιμων καθηκόντων, εισάγεται νέο σύστημα κατηγοριοποίησης των παραβάσεων σε υψηλού, μεσαίου και χαμηλού κινδύνου. Αυτές θα εξειδικευτούν με υπουργική απόφαση. 

Με τη χρήση του συστήματος ψηφιακής καταγραφής, που θα καθιερωθεί σε όλες τις αμαξοστοιχίες, θα παρακολουθείται η σωρευτική συμπεριφορά κάθε υπαλλήλου. Όσον αφορά το προσωπικό των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων, σε περίπτωση μη απομάκρυνσης μηχανοδηγού που έχει υποπέσει σε παραβάσεις, θα προβλέπεται η αναστολή της άδειας λειτουργίας της επιχείρησης.

Αναδιαπραγμάτευση με Hellenic Train και νέες επενδύσεις

Η κυβέρνηση επιδιώκει παράλληλα να ενισχύσει τον ανταγωνισμό, ανοίγοντας το δίκτυο σε περισσότερους παρόχους εμπορευματικών και επιβατικών μεταφορών. Στόχος είναι, ως τα μέσα του 2026, ο άξονας Αθήνα–Θεσσαλονίκη να πληροί τα ευρωπαϊκά πρότυπα λειτουργίας, ύστερα από τις εργασίες αποκατάστασης που θα πραγματοποιηθούν στη Θεσσαλία, καθώς και σε εργολαβίες κατά το μήκος του βασικού άξονα.

Ο κ. Κυρανάκης επανέλαβε ότι η Hellenic Train δεν έχει αποκλειστικότητα στη χρήση του σιδηροδρομικού δικτύου, αλλά παραδέχθηκε ότι  σήμερα αυτό δεν είναι ελκυστικό για να θελήσει κάποιος να επενδύσει. Απαντώντας σε ερώτημα για τον ανταγωνισμό, από τη στιγμή που η ιταλικών συμφερόντων Hellenic Train αποζημιώνεται με 50 εκατ. ευρώ ετησίως για να εκτελεί επιβατικά δρομολόγια, σημείωσε πως «το συμφέρον της ελληνικής πολιτείας είναι να έρθουν κι άλλοι παίκτες στον ελληνικό σιδηρόδρομο».

Όπως ενημέρωσε, μάλιστα, το επόμενο διάστημα θα επισκεφθεί ο ίδιος την Ιταλία για συναντήσεις με τον ομόλογό του, αλλά και τη διοίκηση της μητρικής FSI. «Είμαστε σε φάση αναδιαπραγμάτευσης με την εταιρεία συνολικά. Για τη σχέση της με το ελληνικό κράτος, τις υποχρεώσεις που έχει, τα χρήματα που πρέπει να εισπράξουμε αλλά και εκείνα που οφείλουμε», είπε χαρακτηριστικά. Σε αυτό το πλαίσιο, η Hellenic Train έχει δεχθεί να επενδύσει ιδίους πόρους για την απόκτηση σύγχρονων τρένων.

Η αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης προς τον ΟΣΕ στα 120 εκατ. ευρώ ετησίως επιτρέπει την επιστροφή στον σχεδιασμό μακροχρόνιων συμβάσεων συντήρησης μέσω Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Προβλέπεται η ανάθεση της συντήρησης του δικτύου σε τρεις αναδόχους (Βόρεια, Κεντρική και Νότια Ελλάδα) για διάστημα 15-20 ετών, με αποζημίωση ή ποινές βάσει συγκεκριμένων Δεικτών Απόδοσης (KPIs).

Το σχέδιο αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το 2027, προσφέροντας μακροχρόνια σταθερότητα και υψηλότερη ποιότητα στις υπηρεσίες συντήρησης.