Απορρίμματα: Το ΥΠΕΝ αναλαμβάνει τις μονάδες της Αττικής

Απορρίμματα: Την ερχόμενη εβδομάδα είναι πιθανόν να ανακοινωθεί επισήμως από την κυβέρνηση ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) αναλαμβάνει την ευθύνη για την προώθηση των μεγάλων διαγωνισμών, που αφορούν τις μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων στην Αττική.

Η ΔΕΘ-Helexpo ηγείται στη βιωσιμότητα: 7% λιγότερα απορρίμματα και χιλιάδες δέντρα

Μέχρι σήμερα, οι δύο διαγωνισμοί που είχαν προκηρυχθεί επί διοίκησης Γιώργου Πατούλη στην Περιφέρεια Αττικής παραμένουν «παγωμένοι». Στην κυβέρνηση κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δεν μπορεί να τους προχωρήσει ο Ειδικός Διαβαθμιδικός Σύνδεσμος (ΕΔΣΝΑ), ο οποίος βρίσκεται υπό τον νομικό και διοικητικό έλεγχο της νέας περιφερειακής αρχής του Νίκου Χαρδαλιά. Στη σκιά αυτών των αποφάσεων βρίσκεται η Αττική, η οποία εξακολουθεί να κάθεται πάνω στην «ωρολογιακή βόμβα» της χωματερής στη Φυλή – που εδώ και χρόνια υποτίθεται ότι κλείνει, αλλά παραμένει ανοιχτή, ενώ γίνεται μία προσπάθεια να ξεμπλοκάρουν τα εν λόγω έργα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, μετά από μία χαμένη δεκαετία επί των διοικήσεων Ρ. Δούρου και Γ. Πατούλη δρομολογείται σε πρώτο στάδιο η επανεκκίνηση των διαγωνισμών για την κατασκευή μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων στον Σχιστό μέσω ΣΔΙΤ, καθώς και για τη μονάδα στη Φυλή. Ο διαγωνισμός για τον Σχιστό βρίσκεται σε πιο προχωρημένο στάδιο, καθώς έχει ήδη χωροθετηθεί η μονάδα. Σύμφωνα με πληροφορίες του Energygame.gr, σε δεύτερο στάδιο θα προχωρήσουν και διαγωνισμοί για πρόσθετες μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων, χωρίς όμως να έχει ακόμη οριστικοποιηθεί ο αριθμός τους. Σύμφωνα με εκτιμήσεις και μελέτες, στην Αττική παράγονται ετησίως περίπου 1,5 εκατ. τόνοι απορριμμάτων, γεγονός που καθιστά επιτακτική την ανάγκη για πρόσθετες υποδομές, πέραν των δύο μονάδων σε Σχιστό και Φυλή.

Υπενθυμίζεται ότι η διοίκηση Πατούλη είχε προκηρύξει από το 2021 τους διαγωνισμούς χωρίς να έχει ολοκληρώσει τη χωροθέτηση των μονάδων και χωρίς να έχει διευθετήσει κρίσιμες εκκρεμότητες, με αποτέλεσμα οι διαδικασίες να μείνουν μετέωρες.

Τους δύο διαγωνισμούς ΣΔΙΤ για «Κεντρικό Τομέα» και «Πειραιά», εκτιμώμενου ύψους κοντά στα 761 εκατ. ευρώ, διεκδίκησαν τότε οι κοινοπραξίες ΕΛΛΑΚΤΩΡ – ΗΛΕΚΤΩΡ, ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή – ΤΙΤΑΝ, Μυτιληναίος – Μεσόγειος, Motor Oil – ΑΒΑΞ – Θαλής και Intrakat – Watt. Τα κοινοπρακτικά σχήματα θα διαφοροποιηθούν, αφού στα χρόνια που μεσολάβησαν έχουν υπάρξει ανατροπές στον κλάδο της διαχείρισης απορριμμάτων όπως η εξαγορά των ΗΛΕΚΤΩΡ και Θαλής από την Motor Oil.

Ο ΕΔΣΝΑ βρίσκεται στο στόχαστρο ελέγχων κατά τις οποίες διαπιστώνονται εξόφθαλμες περιπτώσεις κακοδιαχείρισης, αλλά και σειρά παρατυπιών γεγονός που οδηγεί την κυβέρνηση να αναθέσει στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) την προώθηση των κρίσιμων διαγωνισμών, επιδιώκοντας να ξεπεράσει τα εμπόδια και να προχωρήσει τα έργα. Υπενθυμίζεται πως η η Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ) παρέπεμψε τρεις αιρετούς της παράταξης του Νίκου Χαρδαλιά, δύο ακόμη αυτοδιοικητικούς και τον Οικονομικό Διευθυντή του ΕΔΣΝΑ, του φορέα που διαχειρίζεται τη χωματερή της Φύλης, για την «εξαφάνιση» ποσού 34,7 εκατομμυρίων ευρώ την περίοδο διοίκησης Πατούλη.

Τα χρήματα είχαν ήδη εισπραχθεί από τους δήμους της Αττικής το 2022 και το 2023 και προορίζονταν για την ανακύκλωση μέσω του «τέλους ταφής». Ωστόσο, σύμφωνα με την έρευνα της ΕΑΔ, ο ΕΔΣΝΑ κράτησε το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων, καθώς δεν είχε άλλον τρόπο να χρηματοδοτήσει συμβάσεις άνω των 300 εκατ. ευρώ που είχε υπογράψει ο Γ. Πατούλης.

Το καυτό θέμα με τις μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης

Ανοιχτό παραμένει το ζήτημα των μονάδων καύσης, οι οποίες θεωρούνται κρίσιμες για να επιτευχθεί ο κοινοτικός στόχος: η ταφή να περιοριστεί μόλις στο 10% των απορριμμάτων, με το υπόλοιπο να οδηγείται σε επεξεργασία και ενεργειακή αξιοποίηση. Ειδικότερα, σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία μόνο ένα 10% των απορριμμάτων πρέπει πλέον να θάβεται σε χωματερές (ΧΥΤΥ). Γι’ αυτό και στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) γράφουν και ξαναγράφουν ένα σχέδιο για μονάδες καύσης, που θα καίνε τα υπολείμματα (SRF / RDF) των μονάδων επεξεργασίας, προκειμένου να παράγουν ενέργεια.

Παρότι στην κυβέρνηση έχουν ήδη καταρτίσει πολλαπλές μελέτες για το πού και πώς θα κατασκευαστούν οι μονάδες καύσης, τόσο στην Αττική όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα, το ζήτημα συνεχώς μετατίθεται, αφήνοντας την υπόθεση σε εκκρεμότητα. Η αγορά εκτιμά ότι η ταυτόχρονη υλοποίηση των μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων και των μονάδων καύσης θα ήταν σαφώς πιο οικονομική. Ο συνδυασμένος σχεδιασμός και η ταυτόχρονη χωροθέτησή τους θα μείωναν σημαντικά το χρόνο υλοποίησης των έργων, αλλά και το κόστος τόσο για τους δήμους όσο και για τους πολίτες. Δεδομένου ότι οι μονάδες αυτές απαιτούν υψηλές δαπάνες κατασκευής και δεν μπορούν να εξασφαλίσουν κοινοτική χρηματοδότηση, τα έσοδά τους θα προέρχονται κυρίως από την πώληση ηλεκτρικής ενέργειας.