«Αμυντική, ενεργειακή και τεχνολογική συμμαχία: Ο Μπιν Σαλμάν στο Λευκό Οίκο

Ο Σαουδάραβας πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν επιστρέφει αύριο Τρίτη στο Λευκό Οίκο για την πρώτη του επίσκεψη στην Ουάσινγκτον από το 2018, κατά την πρώτη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ.

Οι σχέσεις ΗΠΑ–Σαουδικής Αραβίας είχαν επιδεινωθεί σημαντικά επί προεδρίας Τζο Μπάιντεν, ο οποίος είχε δεσμευθεί να καταστήσει το Ριάντ «παρία» λόγω ανησυχιών για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αντίθετα, ο Τραμπ επανέφερε την προσέγγιση τον Μάιο, όταν έτυχε ενθουσιώδους υποδοχής στο ταξίδι του στη Σαουδική Αραβία, με δεσμεύσεις επενδύσεων ύψους 600 δισ. δολαρίων στις ΗΠΑ εντός τεσσάρων ετών.

Η επίσκεψη του πρίγκιπα Μοχάμεντ συμπίπτει με μια περίοδο ιστορικού οικονομικού μετασχηματισμού για τη Σαουδική Αραβία, στο πλαίσιο του προγράμματος Vision 2030, που στοχεύει στη διαφοροποίηση της οικονομίας πέρα από το πετρέλαιο, την ενίσχυση της συμμετοχής των γυναικών στο εργατικό δυναμικό και την ανάπτυξη του τουριστικού τομέα.

Μεγάλα ζητήματα στην ατζέντα

Στο επίκεντρο των συζητήσεων θα βρεθούν αμυντικές και ενεργειακές συμφωνίες, αλλά και άλλα στρατηγικής σημασίας θέματα, όπως η εξόρυξη, οι σπάνιες γαίες, η τεχνητή νοημοσύνη (AI), το πολιτικό πυρηνικό πρόγραμμα και η περιφερειακή πολιτική.

Ο Τραμπ αναμένεται επίσης να πιέσει για σχέσεις Ριάντ–Ισραήλ στο πλαίσιο των Συμφωνιών του Αβραάμ. Το Ριάντ ωστόσο έχει ξεκαθαρίσει ότι οι σχέσεις με το Ισραήλ εξαρτώνται από την πρόοδο για την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους και τη διασφάλιση της ευρύτερης περιφερειακής σταθερότητας.

Στο πλαίσιο της επίσκεψης θα πραγματοποιηθεί και επιχειρηματικό φόρουμ, με τη συμμετοχή περίπου 1.000 Σαουδαράβων αξιωματούχων, συμπεριλαμβανομένων σχεδόν όλων των υπουργών.

Αμυντικές συμφωνίες

Παρά φήμες για την αγορά 50 stealth F-35 της Lockheed Martin από τη Σαουδική Αραβία, η συμφωνία δεν έχει οριστικοποιηθεί. Ο καθηγητής Μπερνάρντ Χάικαλ, ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον, σημειώνει ότι οι Σαουδάραβες ενδέχεται να απορρίψουν την αγορά λόγω των περιορισμών χρήσης και των υψηλών εξόδων συντήρησης.

Ο Τραμπ αναμένεται να προσφέρει μια μορφή αμυντικής συμφωνίας, που θα εγγυάται προστασία των ΗΠΑ σε περίπτωση επίθεσης, με πιθανή σταθερότερη μορφή από εκτελεστικό διάταγμα, ώστε ένας μελλοντικός πρόεδρος να μην μπορεί να την ανακαλέσει.

Πολιτική πυρηνική συνεργασία

Η Σαουδική Αραβία επιδιώκει την ανάπτυξη πολιτικού πυρηνικού προγράμματος. Προηγούμενες συνομιλίες με τις ΗΠΑ είχαν συνδεθεί με την ομαλοποίηση σχέσεων με το Ισραήλ, κάτι που η κυβέρνηση Τραμπ φαίνεται να διαχωρίζει πλέον. Το Ριάντ ενδέχεται να παραιτηθεί προσωρινά από εμπλουτισμό ουρανίου, επιδιώκοντας όμως μια «πυρηνική ομπρέλα» από τις ΗΠΑ. Η συμφωνία θα μπορούσε να προσφέρει στρατηγικά και οικονομικά οφέλη και στις δύο χώρες.

Τεχνητή νοημοσύνη και σπάνιες γαίες

Η AI και οι τεχνολογίες ημιαγωγών θα αποτελέσουν βασικά θέματα. Η Σαουδική Αραβία φιλοδοξεί να γίνει ο τρίτος μεγαλύτερος παίκτης στην παγκόσμια αγορά AI, ενώ οι σπάνιες γαίες, κυρίως υπό τον έλεγχο της Κίνας, θα συζητηθούν για συνεργασία σε στρατηγικό επίπεδο.

Το Ριάντ επιδιώκει μακροπρόθεσμη συνεργασία με τις ΗΠΑ στην AI, συμπεριλαμβανομένης κοινής καινοτομίας, υποδομών δεδομένων και ανάπτυξης εγχώριου οικοσυστήματος τεχνητής νοημοσύνη