Ενίσχυση της Ναυτικής Ασφάλειας: Συνεδρίαση τύπου Arria του ΣΑ ΟΗΕ

Μία άτυπη συνεδρίαση σε σχήμα Arria του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με αντικείμενο τη ναυτική ασφάλεια και την προστασία του ανθρώπινου δυναμικού της θάλασσας πραγματοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη. Την πρωτοβουλία συνδιοργάνωσαν Ελλάδα, Ινδία και Φιλιππίνες, με τη συνδρομή της Δανίας, Ιαπωνίας, Παναμά και Ρουμανίας ως συνχορηγών.

Η Μόνιμη Αντιπρόσωπος της Ελλάδας, πρέσβης Αγγελική Μπαλτά, επισήμανε ότι οι σύγχρονες απειλές κατά της θαλάσσιας ασφάλειας απαιτούν πολυδιάστατη αντιμετώπιση, περιλαμβάνοντας την ασφάλεια, την ψυχική και σωματική υγεία, καθώς και την εκπαίδευση των ναυτικών. Τόνισε ότι η προστασία του ανθρώπινου δυναμικού της ναυτιλίας αποτελεί βασικό στοιχείο για τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ευημερίας στη θάλασσα, και επανέλαβε τη δέσμευση της Ελλάδας για συνεργασία με τα κράτη-μέλη, τον IMO και το ILO.

Ο Γενικός Γραμματέας του IMO, Αρσένιο Ντομίνγκεζ, υπενθύμισε ότι πάνω από το 80% του παγκόσμιου εμπορίου εξαρτάται από τη ναυτιλία και τους 1,9 εκατομμύρια ναυτικούς διεθνώς. Έθεσε ως κύρια ζητήματα την αύξηση της πειρατείας, των επιθέσεων και των παραβιάσεων της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας, επισημαίνοντας την αναγκαιότητα εφαρμογής διεθνών κανόνων μέσω των Κωδίκων του Τζιμπουτί και της Γιαούντε. Παράλληλα, ανέδειξε τα προβλήματα εγκατάλειψης πληρωμάτων, κράτησης και παρενόχλησης, ενώ τόνισε τη σημασία της ενσωμάτωσης της προστασίας των ναυτικών στις εθνικές και περιφερειακές στρατηγικές ασφάλειας.

Ο Πλοίαρχος Αντώνιος Λουμάνης, εκπρόσωπος του Λιμενικού Σώματος, χαρακτήρισε τους ναυτικούς ως «σιωπηρή δύναμη του παγκόσμιου εμπορίου» και επισήμανε ότι οι πρόσφατες κρίσεις, όπως οι επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα, τον Κόλπο του Άντεν και τον Κόλπο της Γουινέας, καταδεικνύουν την ανάγκη ενίσχυσης της ασφάλειας και της προστασίας των πληρωμάτων. Ανέφερε την πρόσφατη επίθεση σε ελληνόκτητο πλοίο, όπου το πλήρωμα παρέμεινε ασφαλισμένο για πάνω από 30 ώρες, τονίζοντας ότι η εγκατάλειψη πληρωμάτων αποτελεί απαράδεκτη πρακτική, η οποία αυξάνεται τα τελευταία χρόνια.

Διεθνείς Προκλήσεις και Νομικό Πλαίσιο

Η συνεδρίαση επικεντρώθηκε σε περιοχές υψηλού κινδύνου όπως η Σομαλία, ο Κόλπος της Γουινέας και η Ερυθρά Θάλασσα, όπου η πειρατεία και οι ένοπλες επιθέσεις συνιστούν συνεχιζόμενες απειλές για τη ναυτική ασφάλεια. Οι αποφάσεις 2722/2024 και 2787/2024 του ΣΑ ΟΗΕ ζητούν τον άμεσο τερματισμό των επιθέσεων και καθιερώνουν τακτικές μηνιαίες ενημερώσεις.

Οι συμμετέχοντες υπογράμμισαν τη σημασία της εφαρμογής της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), των συμβάσεων του IMO και της Σύμβασης Ναυτικής Εργασίας (MLC, 2006) για τη διασφάλιση της ασφάλειας και των δικαιωμάτων των ναυτικών. Η Ελλάδα, στο πλαίσιο της θητείας της στο Συμβούλιο Ασφαλείας, έχει θέσει τη θαλάσσια ασφάλεια ως προτεραιότητα, διοργανώνοντας στοχευμένες εκδηλώσεις για την ελευθερία της ναυσιπλοΐας και την προστασία πληρωμάτων σε περιοχές υψηλού κινδύνου.

Η συνεδρίαση τόνισε την αναγκαιότητα διακρατικής συνεργασίας, τη στενή σύνδεση μεταξύ ΟΗΕ, IMO και ILO, και την ενσωμάτωση της προστασίας των ναυτικών σε εθνικές και περιφερειακές στρατηγικές ασφάλειας, ώστε να διασφαλιστεί ένα ασφαλές και βιώσιμο θαλάσσιο περιβάλλον για την υποστήριξη του παγκόσμιου εμπορίου.