Ρήγμα Γαλλίας-Γερμανίας για τον προϋπολογισμό-μαμούθ της Ε.Ε.: Τι κρύβει το διπλό ταμείο

Ο νέος ευρωπαϊκός προϋπολογισμός 2028-2034 προκαλεί ρήγμα Γαλλίας – Γερμανίας: Παρίσι «φιλόδοξο», Βερολίνο «απαράδεκτο»

Η συζήτηση για τον νέο πολυετή ευρωπαϊκό προϋπολογισμό 2028-2034 έχει φέρει στο προσκήνιο σοβαρές αντιθέσεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πρόταση της Κομισιόν για σχεδόν διπλασιασμό των δαπανών στα 1,98 τρισ. ευρώ σε σχέση με τον τρέχοντα προϋπολογισμό (1,074 τρισ.) προκάλεσε άμεσες αντιδράσεις: το Παρίσι την χαρακτήρισε «φιλόδοξη», ενώ το Βερολίνο την απέρριψε ως «απαράδεκτη».

Η σύγκρουση δεν είναι τυχαία. Γαλλία και Γερμανία καλύπτουν μαζί περίπου το 43% των συνεισφορών και η στάση τους θα καθορίσει την τελική κατεύθυνση. Οι Μισέλ Μπαρνιέ και Ζαν-Μισέλ Νορό, με άρθρο τους στη Le Figaro, κάλεσαν τις δύο χώρες να συντονιστούν για μια πιο συνετή πορεία, ώστε να μην παγιδευτεί η Ε.Ε. σε υπερχρέωση και εσωτερικές αντιφάσεις.

Οι «παγίδες» του νέου σχεδίου

Η κριτική που ασκείται στην πρόταση της Επιτροπής εστιάζει σε οκτώ κομβικά σημεία που φωτίζουν τις αδυναμίες του νέου σχεδίου:

• Για πρώτη φορά εμφανίζεται στον προϋπολογισμό η κατηγορία αποπληρωμής δανείων, με ετήσιο κόστος 24 δισ. ευρώ. Η Γαλλία μόνη της θα καταβάλει περίπου 5 δισ. ετησίως, σε βάθος 30ετίας.

• Η πρακτική του δανεισμού, που το 2020 είχε παρουσιαστεί ως «έκτακτη και προσωρινή», πλέον θεσμοθετείται χωρίς να έχουν υλοποιηθεί οι προβλεπόμενοι νέοι πόροι (φόρος πλαστικών, μηχανισμός άνθρακα, ψηφιακός φόρος).

• Η Κομισιόν ζητά τη δυνατότητα νέου δανεισμού 400 δισ. ευρώ χωρίς έγκριση από τα εθνικά κοινοβούλια, γεγονός που εγείρει θεσμικά ζητήματα.

• Τα προτεινόμενα «νέα έσοδα» προκύπτουν κυρίως από μεταφορά εθνικών πόρων σε κοινοτικό επίπεδο, κάτι που χαρακτηρίζεται «δημιουργική λογιστική».

• Η συγχώνευση πολιτικών σε έναν τεράστιο πυλώνα 865 δισ. ευρώ οδηγεί σε απώλεια αυτονομίας της αγροτικής πολιτικής, προκαλώντας αντιδράσεις.

• Το Ταμείο Ανταγωνιστικότητας με 409 δισ. ευρώ δεν συνοδεύεται από ρήτρα ευρωπαϊκής προτίμησης στις δημόσιες συμβάσεις, με τον κίνδυνο η Ε.Ε. να συνεχίσει να εξαρτάται από ΗΠΑ και τρίτες χώρες.

• Ο πυλώνας «Η Ευρώπη στον κόσμο» διογκώνεται λόγω της χρηματοδότησης της Ουκρανίας, ξεπερνώντας τα 300 δισ. ευρώ, ενώ η Ένωση καλείται να στηρίξει παράλληλα περίπου δέκα υποψήφιες χώρες.

Το στρατηγικό δίλημμα

Η ουσία, όπως τονίζει η Le Figaro, δεν είναι μόνο το μέγεθος των δαπανών αλλά η ποιότητα και η στόχευσή τους. Η Ευρώπη διαθέτει ήδη δύο ισχυρά εργαλεία για να ενισχύσει την ισχύ της:

1. Τη σταδιακή διεύρυνση του φόρου άνθρακα στα σύνορα, ώστε να προστατεύσει τη βιομηχανία της.

2. Την εφαρμογή της αρχής της ευρωπαϊκής προτίμησης, ώστε να περιοριστεί η εξάρτηση από εξωτερικούς προμηθευτές.

Η στάση των Παρισιού και Βερολίνου θα είναι καθοριστική. Αν επικρατήσει η λογική της πειθαρχίας, η Ε.Ε. ίσως αποφύγει μια νέα δημοσιονομική κρίση. Αν επικρατήσει η λογική της υπερεπέκτασης, οι εντάσεις θα ενισχυθούν και η ενότητα της Ένωσης θα τεθεί σε δοκιμασία.

Διαβάστε επίσης: Μπρα ντε φερ στην Ε.Ε. για 1,3 τρισ. ευρώ: Ανατροπές στο νέο προϋπολογισμό 2028-2034